تاپی از زمانگیرترین پروژههای منطقهای که تا به حال کار عملی آن در افغانستان آغاز نشده است.
وزارت معادن افغانستان میگوید که بانک توسعه آسیایی ۱.۱۷ میلیارد دالر به پروژۀ تاپی کمک کرده است که از این میان سهم افغانستان بدون بازپرداخت است، اما سهم هند و پاکستان به گونۀ قرضه خواهد بود.
وزارتهای معادن و پترولیم و شهرسازی و شرکت قراردادی پروژۀ تاپی (TPCL) تفاهمنامهیی را برای آغاز کار عملی این پروژه در افغانستان امروز دوشنبه (۱۰ سنبله) در کابل امضا کردند.
هارون چخانسوری، سرپرست وزارت معادن و پترولیم افغانستان در مراسم امضای این قرارداد گفت که کار عملی لولهسازی این پروژه در افغانستان در آغاز سال ۲۰۲۱ میلادی آغاز خواهد شد: "پلان این است که کار عملی این پروژه در آغاز سال میلادی در افغانستان در شهر هرات آغاز شود که ما بتوانیم از تورغندی پایپلاین را به شهر هرات بیاوریم تا در آنجا مرکز استفادۀ گاز هم ایجاد شود و پس از آن پایپلاین در مسیری که تعیین شده به پیش برود."
به گفتۀ آقای چخانسوری، با امضای این تفاهمنامه روند استملاک زمینهای مسیر پروژۀ تاپی آغاز میشود و این روند به زودی تکمیل خواهد شد.
سرپرست وزارت معادن و پترولیم میافزاید که هیچ مشکل امنیتی، اجتماعی و مالی در روند استملاک زمینهای مسیر پروژۀ تاپی وجود ندارد و مشکلات فرا راه آغاز کار عملی این پروژه هم به شمول مشکلات امنیتی تا حدودی برداشته شده است.
مسئولان وزارت شهرسازی میگویند که ۶۰ درصد زمینهای استملاکی مسیر این پروژه دولتی و ۴۰ درصد این زمینها شخصی هستند.
به گفتۀ آنان، پول این زمینها از سوی شرکت قراردادی پروژۀ تاپی پرداخت میشود.
اما شماری از آگاهان اقتصادی هنوز هم به آغاز کار این پروژه به دیدۀ شک مینگرند.
سیدالرحمان عمران، یکی از این آگاهان به رادیوی آزادی میگوید که مشکلات امنیتی، کاستیهای مدیریتی و بیاعتمادی کشورهای منطقه از مشکلات فرا راه آغاز کار عملی پروژۀ تاپی خواهد بود.
او گفت: "حکومت افغانستان در نخست باید کمبودیهای مدیریتی خود را رفع کند. در گام دوم باید اعتماد کشورهایی را که در پروژۀ تاپی به نحوی شامل هستند، بدست آورد."
طرح پروژۀ تاپی در دهۀ نود میلادی میان رهبران افغانستان، پاکستان و ترکمنستان برای انتقال گاز طبیعی به افغانستان و پاکستان مطرح شد و هند در سال ۲۰۰۳ به این پروژه پیوست.
طول خط لوله گاز تاپی ۱۸۱۴ کیلومتر است که ۸۱۶ کیلومتر آن از خاک افغانستان و از ولایتهای هرات، کندهار، هلمند، فراه و نیمروز میگذرد.