صنعت زنبورداری در بامیان در حال توسعه است. مزارع زنبور عسل در سالهای اخیر در بامیان افزایش و گسترش یافته است.
این توسعه با استفاده از روش مهاجرتی امکانپذیر شده. در این روش زنبورهای عسل در فصلهای سرما و گرما از یک منطقه به منطقه دیگر منتقل میشوند.
بامیان منطقهای کوهستانی است و در بهار و تابستان گل و گیاه فراوان برای پرورش زنبور و تولید عسل دارد. اما سرمای زمستان آن برای زنبور عسل کشنده است.
به این دلیل، زنبوداران کندوهای زنبورهای عسل را در فصل سرما به مناطق جنوبی و شرقی افغانستان منتقل میکنند و در فصل گرما به بامیان برمیگردانند. زنبورداران به این گردش زنبورها «مهاجرت» میگویند.
چنانکه احمدحسین اسلامی هماهنگکننده اتحادیههای زنبورداری بامیان میگوید، استفاده از روش مهاجرت زمینه همکاری گستردهای را میان زنبورداران بامیان و دیگر مناطق افغانستان فراهم کرده است.
او گفت: "یک تفاهم بین مردم بامیان، کندهار و کاپیسا صورت گرفته. آنها از طرف بهار زنبورهای خود را به مناطق کوهستانی بامیان میآورند. در فصل زمستان بخاطری که هوای بامیان بسیار سرد است، ما زنبورهای خود را کندهار یا کاپیسا میبریم."
به گفته آقای اسلامی، این همکاری زمینه توسعه زنبورداری و حتی امکان توسعه همدیگرپذیری و تبادل فرهنگی را بین مردم مناطق مختلف کشور فراهم کرده است.
زنبورداری در بامیان به منبع درآمد خوبی تبدیل شده است.
زنبورداران میگویند از هر کندوی زنبور عسل هشت تا ده کیلو عسل به دست میآورند. هر کیلو عسل بامیان در بازارهای داخلی هزار افغانی ارزش دارد.
نقیبالله زنبوردار بامیانی میگوید: "در فصل بهار با کیفیتترین عسل را بامیان دارد، بخاطری که محیطش فرق میکند. اینجا گل و گیاهش فرق میکند. نزدیک کوه بابا است. اگر در فصل زمستان ما [زنبورها را] به ولایتهای گرم ببریم و در اول ماه ثور پس بامیان بیاوریم، عایدش بسیار خوب است."
چالش اصلی زنبورداری در بامیان بستهبندی محصول است. محدودیت دسترسی به دانش و فناوری مدرن بستهبندی دلیل اصلی این امر است.
با این حال، عبدالوهاب محمدی، رئیس اداره زراعت بامیان میگوید بخشی از محصولات عسل بامیان در بازارهای داخلی و بخشی دیگر به خارج صادر میشود: "یکی از روشهای زنبورداری روش مهاجرت است که از یک منطقه به منطقه دیگر نظر به فصل سال و وضعیت گل انتقال پیدا میکند. بنابراین، بین اتحادیههای زنبورداری در سطح کشور یک تفاهم است. زنبورداران بامیان هم در فصل سرد زمستان زنبورهای خود را به ولایتهای گرمسیر انتقال میدهند."
به گفته زنبورداران بامیان امیدوارند با بهبود امنیت در کشور، امکان گسترش بیشتر صنعت زنبورداری در کشور فراهم شود؛ چرا که استفاده از روش مهاجرت، با امنیت در کشور رابطه مستقیم دارد.