قرار است گفت‌وگوهای صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان به زودی آغاز شود. اما نگرانی‌هایی در بارۀ از دست رفتن دستآوردهای ۱۸ سال گذشته به ویژه در بخش آزادی بیان، حقوق زنان و حقوق بشری در جریان این گفت‌وگوها وجود دارد.
یکی از نگرانی‌ها این است که آیا نگاه طالبان به این موضوعات نسبت به دورۀ حاکمیت چند ساله‌‌ای شان در افغانستان تغییر کرده است یا نه؟
گروه طالبان در زمان حاکمیت خود محدودیت شدیدی بر آزادی زنان وضع کرده بود و زنان را از حق آموزش، حق کار و حق بیرون رفتن از خانه بدون محرم شرعی محروم کرده بود. در زمان حاکمیت این گروه خبری از فعالیت رسانه‌های آزاد نبود.
زینب، از باشندگان بامیان از خاطرات دورۀ حاکمیت طالبان می‌گوید: "۷۲ نفر را در یکاولنگ یکجا قتل کردند در بین برف. باز ما آمدیم در بین برف ماندیم و سرانجام به بامیان رسیدیم. ۴ نفر‌شان از قوم نزدیک ما بود، دو تن‌شان برادرم بودند، یکیش هم شوهر خاله‌ام بود. یکیش هم مامایم بود."
'وضعیت موجود زنان در کابل نادرست'
سیداکبر آغا از مقام‌های پیشین طالبان به رادیوی آزادی گفت که این گروه با حقوق زنان در عرصه هایی مانند تحصیل و کار مطابق اصول اسلامی موافق است. از نظر او وضعیت موجود زنان در کابل نادرست است.
او افزود: "وضعیتی که در کابل است من خودم راضی نیستم، مثلاً تعلیم و تحصیل مختلط در مکتب‌ها و پوهنتون‌ها که من از نگاه اسلام این‌ها را خوب نمی‌دانم."
سیداکبر آغا در بارۀ آزادی بیان می‌گوید که این اصل در حال حاضر جهانی است و طالبان هم این را خواهند پذیرفت و در مخالفت با جهان قرار نخواهند گرفت.
'اظهارات مبهم طالبان در پیوند به حقوق زنان'
شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به رادیوی آزادی گفت که اظهارات طالبان در پیوند به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان مبهم است و به همین دلیل وی نگران است.
بانو اکبر می‌افزاید، این کمیسیون نگرانی‌اش در پیوند به موضوعات حقوق بشری را با حکومت شریک ساخته است تا در جریان گفت‌وگوهای صلح در نظر گرفته شود.
از سوی دیگر عایشه خرم، نمایندۀ جوانان افغانستان در سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۹ می‌گوید که وی به عنوان یک زن نگران است که حق تحصیل و کار از وی گرفته شود و با سهیم شدن طالبان در قدرت سیاسی، محدودیت بر زنان بیشتر نشود.
او گفت: "موضوع قابل تشویق این است که خانم‌ها از حق تعلیم، حق کار و حق برخورداری از حقوق مساوی محروم نمانند. این چیزی است که باید بالای شان تأکید کنیم."
'طالبان به آزادی بیان در چوکات اسلام باور دارند'
در همین حال صدیق‌الله توحیدی، فعال رسانه‌یی که تجربۀ یک دور گفت‌وگوی غیررسمی با نمایندگان طالبان را دارد، می‌گوید که بر اساس اظهارات طالبان، آنان به آزادی بیان در چوکات اسلام باور دارند.
به گفتۀ آقای توحیدی، هیچ گونه رسانۀ آزاد در زمان طالبان فعال نبود و چند رسانۀ محدود دولتی هم که فعال بود صرف فعالیت این گروه را تبلیغ می‌کرد.
این فعال رسانه‌یی می‌گوید که در صورت سهیم شدن طالبان در اقتدار سیاسی، فعالیت رسانه‌ها تحت تأثیر برداشت این گروه از آزادی بیان قرار خواهد گرفت. آقای توحیدی تأکید دارد که در گفت‌وگوها با طالبان اصول اسلامی باید توضیح داده شود.
گفته می‌شود که گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی به تاریخ ۱۰ مارچ آغاز خواهد شد، اما تا به حال فهرست هیئت دولت افغانستان همگانی نشده و معلوم نیست که چه موردهایی در این مذاکرت مورد بحث قرار خواهد گرفت.
