استفاده از قلیان سبب اعتیاد شماری جوانان به مواد مخدر شده است.
شماری از این معتادین میگویند، آنان بخاطر استفاده قلیان به قلیانخانه ها میرفتند، اما استفاده قلیان باعت شد تا به مواد مخدر معتاد شوند.
یافته های ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر وزارت صحت نیز نشان میدهد که استفاده قلیان زمینه اعتیاد به مواد مخدر را فراهم ساخته، زیرا در قلیان به جوانان چرس و سایر مواد مخدر داده میشود.
استفاده کنندگان قلیان به این خاطر به کافهها میآیند که جای مشخص استفاده قلیان در آن در نظر گرفته شده است.
یک کافه در شهر کابل که منزل تحتانی آن مخصوص استفاده قلیان است دختران و پسران جوان در اینجا میآیند و قلیان دود میکنند.
یکی از کارکنان این کافه به رادیو آزادی گفت: "خصوصیات قلیان ما در مینوی عذایی نوشته است و مشتری میتواند طعم دلخواهش را فرمایش دهد."
مالکان این قلیان خانه ها و کافه ها در باره ویژگی مخصوص مکانهای استفاده قلیان و استفاده شدن مواد مخدر در آن صحبت نمیکنند. تنها به روی دروازه ورودی این قلیان خانه ها و کافه ها نوشته شده که از آوردن مشروبات الکُلی و مواد مخدر خودداری کنید.
قاسم با نام مسعتار در یکی از رستورانتها در هنگام پذیرایی از مشتریان میگوید، انواع مختلف طعم قلیان در اینجا موجود است.
اجمل سروری که قبلاً معتاد بود و حال صحتمند شده و به این قلیان خانه ها و کافه ها رفت و آمد دارد در صحبت با رادیو آزادی گفت؛ پسران و دختران در کنار کشیدن تنباکو در قلیان، انواع مواد مخدر را با استفاده از این قلیانها دود میکنند و حتی از تابلیتهای نشه آور نیز در اینجا استفاده میشود.
او گفت: "در داخل قلیان خانه محفل بود که در هر گوشه قلیان خانه دو سه دختر و پسر بودند که خواسته و ناخواسته میآمدند، چون آنها به قلیان و تابلیت (K) معتاد شده بودند. در قلیان خانه ها در چای برای آنان تابلیت نشه آور میاندازند، تا معتاد شوند و مجبور شوند هر روز اینجا بیایند."
شماری معتادین که در شفاخانه ترک اعتیاد بستری اند، در گفتوگو با داکتران، از قلیان خانهها و کافهها به عنوان مکانهای استفاده مواد مخدر نام برده اند.
ذکی یکی از این معتادین است که حالا جهت ترک مواد مخدر در شفاخانه تداوی معتادین جنگلک کابل بستری است. او گفت که بخاطر استفاده قلیان به قلیان خانهها میرفت، اما در آنجا دسترسی به چرس آسان بود و باعث شد او به مواد مخدر معتاد شود.
او افزود: "نامش قلیان خانه است، وقتی داخلش شوید، بسیار گپ های دیگر در آن جریان دارد. در قلیان خانه تنها قلیان و چرس زدم، این مثل یک عمل برای آدم میشود، وقتی استفاده نکنید، فکر میکنید که یک چیز را گم کردی و پشت آن میگردید. چون مالکان قلیان خانه ها با فروش چرس و سایر مواد مخدر پول بیشتر بدست میآورند، بنام قلیان خانه به مردم مواد میدهند."
شکل ظاهری قلیان به چلم میماند که در افغانستان از گذشته ها در آن تنباکو و مواد نشه آور دیگر، مانند چرس استفاده میشد. به نظر داکتران طبی، ضرر استفاده تنباکو در قلیان و چلم یکسان است، اما اگر در آن چرس و دیگر مواد مخدر استفاده شود، ضرر آن چند برابر میباشد و باعث اعتیاد فرد میشود.
عبدالشکور حیدری مسئول تخنیکی ریاست کاهش تقاضای مواد مخدر وزارت صحت عامه، استفاده از دخانيات را گام نخست برای معتاد شدن به مواد مخدر میداند: "مصاحبه هایی که ما با مریضان خود داشتیم در مراکز ترک اعتیاد در افغانستان، آنان مسیر استفاده به مواد مخدر را طوری نشان دادند که در نخست از سگرت استفاده کردند، یا نسوار یا اینکه چلم هایی که در قلیان خانه ها استفاده میشد و گفته اند که بعداً از آن قدم به قدم به طرف استفاده سایر مواد مخدر رفته اند."
قلیان خانه ها و کافه ها بدون محدودیت شب و روز به روی مشتریانش باز است و حتی برخی صاحبان این قلیان خانه ها که از گرفتن نام شان خودداری میکنند، میگویند که آمرین پولیس هم در اینجا بدون پرداخت پول، قلیان دود میکنند.
اما فرامرز فردوس سخنگوی پولیس کابل به رادیو آزادی گفت، در این ارتباط شکایت مستندی را دریافت نکرده اند: "مالکین این کافه ها این ادعا را دارند، به قوماندانی امینه کابل مراجعه کنند، شکایت خود را درج کنند، ما به امنیت داخلی راجع میکنیم تا به شکل جدی این موضوع بررسی شود."
سال گذشته در کمپاین جمع آوری قلیان و مسدود ساختن قلیان خانه ها، دهها سیت قلیان جمع آوری شد، اما حال بار دیگر قلیان خانه ها و کافه ها شهر کابل پُر از قلیان است.
گزارش: فرید حلیمی