فقر و تنگ دستی، ناامنی و نبود زمینۀ کار شماری از جوانان و خانواده‌ها را واداشته که با پذیرفتن دشواری‌ها و خطرهای زیاد به‌گونۀ غیر قانونی به کشورهای همسایه و اروپا بروند.
اما شماری که با پذیرفتن این همه دشواری به خارج از کشور رفته بودند دوباره به کشور برگشته اند و بازهم فرصتی برای کار کردن نیافته اند.
یکی از این افراد گل احمد است. او خاطره‌های تلخ از مهاجرتش به ترکیه دارد. او به رادیو آزادی گفت در آنجا هم کار نبود: "از ما کارت می‌خواستند و ما نداشتیم. حالا که اینجا آمدیم هم کار نیست. تاکنون کسی به ما توجه نکرده است. ما پول نداریم. کار نداریم و به مشکل کلان اقتصادی روبه‌رو هستیم."
حبیب‌الله هم به ترکیه رفته بود تا کار کند. او مدت سه سال در آن کشور بود. حبیب‌الله به رادیو آزادی گفت: "در مدت یک ماه به بسیار مشکل به ترکیه رسیدم. در اول به ما یک برگه دادند و به اساس آن کار کردم در اخیر صاحب کار پول ما را نداد. دوباره برگشتم و حالی در این جا هم کار نیست و با مشکلات زیاد روبه‌رو هستیم."
عزیزالله عودت کننده دیگری به رادیو آزادی گفت که فقر و ناامنی سبب شد همراه با خانواده‌اش به ایران برود، اما پس از دو سال سرانجام از سوی پولیس آن کشور رد مرز شد.
او گفت: "با تحمل بسیار مشکلات و عذاب به بدخشان رسیدیم. در اینجا هم کار نیست. کسی کمک هم به ما نکرده، حیران هستیم که چه کنیم."
عبدالواحد طیبی رئیس ادارۀ مهاجرین و عودت کنندگان بدخشان به رادیو آزادی گفت که در جریان یک سال بیشتر از ۴۰۰ تن بدخشانی از کشورهای مختلف دوباره به کشور برگشته اند.
طیبی گفت: "دفتر "دبلیو.اف.پی" در آواخر سال ۲۰۱۹ برای ۳۰۰ خانواده عودت کننده مبلغ ۱۸۰۰۰ افغانی فی خانواده توزیع کرد و این کمک سبب شده است تا همه روزه تعداد زیادی از عودت کنندگان به دفتر ما مراجعه کنند. ما در مدت یک هفته ۱۳۰ تن را ثبت کردیم."
مسئولان اداره مهاجرین و عودت کنندگان بدخشان می‌گویند که این ولایت نظر به سروی دفتر آی.او.ام پنجمین ولایت در افغانستان است که بیشترین عودت کننده را دارد.
