پس از اعلام نتایج ابتدایی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات، کمیسیون شکایات روزهای دشوار کاری‌اش را آغاز کرده‌است.
این کمیسیون در دوم جدی روند ثبت شکایات را آغاز کرد و تا کنون در ولایات فیصله‌اش را اعلام کرده‌است، اما تا کنون کار عملی آن آغاز نشده که کمیسیون به آن فیصله کرده بود.
بر بنیاد قانون در سه روز فرصتی‌که نامزدان برای ثبت شکایات‌شان داشتند، دسته‌های انتخاباتی ۱۶۵۵۱ شکایت را در این کمیسیون ثبت کردند که بیشتر این شکایت‌ها از سوی دسته انتخاباتی "ثبات و هم‌گرایی" به رهبری عبدالله عبدالله بود.
زهره بیان شینواری رئیس کمیسیون شکایات انتخاباتی در پیوند با شمار شکایت‌های ثبت شده در پنجم جدی چنین گفت: "نزدیک به ۸۰۰۰ شکایت مربوط به دستۀ انتخاباتی ثبات و هم‌گرایی، ۴۴۰۰ شکایت مربوط به دستۀ انتخاباتی صلح و عدالت اسلامی، بیشتر از ۳۰۰۰ شکایت مربوط به تیم دولت‌ساز و ۱۵ شکایت را دستۀ انتخاباتی امنیت و عدالت ثبت کرده‌است."
- بررسی شکایت‌ها در ولایات
کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در ششم جدی روند دسته‌بندی، بررسی و فیصله در بارۀ شکایت‌ها را در دفترهای ولایتی‌اش آغاز کرد.
بیشترین شکایت‌ها در ولایت‌های کابل، ننگرهار، پکتیا و کندهار ثبت شدند، اما جوزجان، دایکندی، بامیان و سرپل ولایت‌هایی بودند که کمترین شکایات در آن‌ها ثبت شده‌اند.
کمیسیون شکایات انتخاباتی با در نظرداشت شمار شکایت‌های ثبت شده نگران بود که ممکن این روند در شماری از ولایت‌ها در زمان مشخص آن به پایان نرسد.
زهره بیان شینواری رئیس این کمیسیون به روز پانزدهم جدی احتمال طولانی شدن این روند را تأیید کرد.
او افزود: "به اساس قانون ما برای رسیدگی به شکایت‌ها ۱۵ روز وقت داریم، اما برخی از ولایت‌هایی که در آن‌ها شکایت‌های زیادی به ثبت رسیده‌اند ممکن کار ما در آن ولایت‌ها یک یا دو روز بیشتر شود، اما برای ما دقت و شفافیت بسیار مهم است."
اما سرانجام کمیسیون شکایات انتخاباتی به روز ۲۴ جدی تصامیم‌اش را در پیوند با دسته‌بندی و بررسی شکایت‌ها با مردم شریک ساخت.
به اساس این فیصله کمیسیون شکایات انتخاباتی در نخست آرای ۱۰۹ محل را باطل کرد و از ۱۶۵۵۱ شکایت ثبت شده ۹۸۶۶ شکایت را بی‌اعتبار خواند و در کنار آن فیصله کرد که آرای ۵۳۱۶ محل در ۲۱ ولایت بازشماری شوند، اما فردای آن در ۲۵ جدی کمیسیون شکایات انتخاباتی گفت که در شمار محلات باطل شده اشتباه شده‌است و این رقم را ۴۷ محل اعلام کرد.
زهره بیان شینواری رئیس این کمیسیون تصامیم این کمیسیون را در ۲۴ جدی چنین اعلام کرد: "۱۸ شکایت به پروسس اصلاحی رفته اند. به اساس ۵۳۱۶ شکایت آرای ۲۱ ولایت بازشماری می‌شوند، رأی ۱۰۹ محل باطل شده‌است، ۷۵ تن جریمه نقدی شده‌اند، ۷۱ تن کارمندان کمیسیون انتخابات از وظایف‌شان برکنار شده و ۱۱۱ شکایت استشنایی است."
کمیسیون شکایات انتخاباتی می‌گوید، در میان ۱۱۱ شکایت استثنایی که به کابل فرستاده شده ۴ شکایت مهم آن مشمول این موارد می‌شوند؛ استعمال آرای ۱۰۲ هزار رأی پیش از وقت و پس از وقت رأیگیری، ۱۳۷ هزار رأی مشکوک، تفاوت میان اوراق نتایج و معلومات بایومتریکی و شکایت در مورد ۲۴۲۴ محلی‌که معلومات بایومتریکی آن‌ها وجود ندارد.
کمیسیون شکایات انتخاباتی تا کنون در بارۀ شمار آرای محلاتی معلومات نداده‌است که از سوی دفترهای ولایتی این کمیسیون باطل شده‌اند، اما مسئولان این کمیسیون می‌گویند این محلات به شمول کابل و بدخشان در شماری دیگر ولایت‌ها هستند.
کمیسیون شکایات انتخاباتی در حال حاضر روی برنامۀ عملیاتی‌ای کار می‌کند که در نتیجه آن آرای ۵۳۱۶ محل بازشماری می‌شوند. این کمیسیون همچنان روند استنیاف‌طلبی را آغاز کرده که این روند سه روز ادامه خواهد داشت و امروز روز آخر آن است.
ننگرهار، کابل، پکتیا و کندهار از جمله ولایاتی اند که شمار زیادی محلات آن‌ها به بازشماری رفته اند.
با این همه کمیسیون پس از این و در جریان ۱۵ روز به شمول شکایات استثنایی در مورد آن قضایای استینافی فیصله می‌کند که در این کمیسیون ثبت شده‌است.
هرچند کمیسیون شکایات انتخاباتی شمار محلات که آرای آن‌ها باطل شده را اندک می‌خواند، اما می‌گوید بازشماری آرای ۵ هزار محل روی نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری تأثیرگذار خواهد بود.
