شفافیت روند انتخابات ریاست جمهوری موضوعی که مردم افغانستان، نهادهای ملی و بین المللی بر آن تأکید دارند.
کمیسیون مستقل انتخابات هم میگوید که پابند به شفافیت در روند انتخابات است.
مسئولان این کمیسیون میگویند به همین علت اعتبارنامههای زیادی به نهادهای ناظر ملی و بینالمللی توزیع کرده است.
اما به گفتۀ این کمیسیون با آن که زمینه برای نظارت از روند جمع بندی، شمارش و تصفیۀ آرا به تمامی این نهادها فراهم شده اما نظارت نهادهای ناظر ملی و بینالمللی از روند جمعبندی و شمارش آرا کمرنگ است.
ذبیح سادات، سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات به رادیوی آزادی میگوید: "بدبختانه در برخی موارد حضور اینها کمرنگ است. چند بار ما هم این موضوع را با نهادهای در میان گذاشتیم که کوشش کنند ناظران شان در این روند باشند و نظارت داشته باشند و هر مشکلی که باشد با همکارهای ما در میان بگذارند."
اما از طرف دیگر، مسئولان شماری از نهادهای ناظر بر روند انتخابات از ایجاد محدودیت بر روند نظارت این نهادها از سوی کمیسیون شکایت دارند.
آنان میگویند که سهم ناظران آنان کم است و از هر نهاد ناظر تنها دو تن میتوانند در روند نظارت حضور یابند.
یوسف رشید، رئیس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان به رادیوی آزادی میگوید: "ما بر اساس مکتوب رسمی کمیسیون ۲ ناظر خود را روزمره میفرستیم و بالاتر از آن صلاحیت نداریم. برای ما قید گذاشتند که دو ناظر بفرستین و اگر اجازه دهند ما حاضر هستیم که ده ناظر هم بفرستیم."
این نهادهای ناظر بر روند انتخابات میگویند که افزون بر این به ناظران اجازه داده نمیشود تا در جلسۀ مدیران کمیسیون که بیشتر تصمیم گیریها در آنجا صورت میگیرد، اشتراک کنند.
نعیم ایوب زاده رئیس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان از کارکرد ناظران خارجی شکایت میکند و میگوید که آنان تنها برای گرفتن عکس به این کمیسیون میآیند.
او افزود: "توقع ما این بود که حداقل ۵ نفر به هر نهاد حق دهند. اما در بارۀ ناظران بین المللی یک مشکل وجود دارد که آنها میآیند و تنها یک عکس میگیرند و میروند."
با این وجود دارالانشاء کمیسیون مستقل انتخابات میگوید که ۵۰ درصد کارهای جمعبندی و تصفیۀ آرا به پیش رفته و کارهای آنان پیش از زمان اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری انجام خواهد شد.
قرار است نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری در ۲۷ ماه میزان اعلام شود.