نامزدان انتخابات می‌توانند برای اطمینان از شفافیت انتخابات در سراسر کشور صدها یا هزارها ناظر برای نظارت از روند رأی‌دهی و رأی شماری معرفی کنند.
کمیسیون نیز مکلف است برای ثبت، آموزش و اعطای اعتبارنامه آن‌ها کارهایی را انجام دهد. اما تا حال از ۱۷ نامزد تنها دو نامزد ناظران‌شان را به کمیسیون مستقل انتخابات معرفی کرده‌اند: (محمد اشرف غنی و گلبدین حکمتیار.)
میرزا محمد حق‌پرست سخنگوی کمیسیون انتخابات: "تنها محمد اشرف غنی و گلبدین حکمتیار ناظران خود را معرفی کرده‌اند. این‌ها (نامزدهای دیگر) دلیل قانع‌کننده ندارند. پس از ۳۰ سنبله اگر فارمت‌ها را خانه‌پُری نکردند و ناظران خود را معرفی نکردند، برای‌شان فرصت داده نمی‌شود و کمیسیون به سوی برنامه‌های عملیاتی دیگر خواهد رفت."
در حالی که یک ماه از آغاز پیکارهای انتخاباتی می‌گذرد، نامزدان انتخابات هنوز دست به مبارزات جدی نزده‌اند. به سفرهای ولایتی هم نرفته و برنامه‌های خود را معرفی نکرده‌اند.
یکی از کارهایی که نامزدان در این مدت باید انجام می‌دادند، معرفی هزاران ناظر برای نظارت از روز رأی‌گیری در محلات رأی‌گیری بود؛ چیزی که به نظر می‌رسد نامزدان آنرا چندان جدی نگرفته‌اند.
کمیسیون می‌گوید روند معرفی، ثبت، آموزش و اعطای اعتبارنامه به این ناظران پیچیده و زمانگیر است. سخنگوی کمیسیون می‌گوید برای این کار تنها ۲۷ روز دیگر مانده‌است.
فرامرز تمنا یکی از نامزدان ریاست جمهوری می‌گوید نیازی به معرفی ناظر به کمیسیون ندارد.
وی گفت: "استخدام ناظر شیوه‌ای مناسب و قابل اتکاء برای جلوگیری از تقلب نیست، بلکه تقلب‌های گسترده معمولاً در روز پس از رأی‌دهی و شب رأی‌دهی انجام می‌شود. از این رو، با توجه به فقدان کارآمدی ناظران تیم تدبیر و توسعه، تاکنون ناظری برای نظارت تعیین نکرده است."
نامزدان دیگری هم مانند آقای تمنا، نمی‌توانند به ناظران اعتماد کنند.
کمبود منابع مالی از دیگر دلایل عدم معرفی ناظران از جانب نامزدان است. شماری دیگر از جمله شهاب حکیمی نامشخص بودن سرنوشت انتخابات را دلیل عدم معرفی ناظران‌شان به کمیسیون گفته‌اند.
وی افزود: "همین که سرنوشت صلح معلوم شود، به سوی انتخابات و معرفی ناظران خواهیم رفت."
نهادهای ناظر انتخاباتی معتقدند که جامعه جهانی و حتی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری اراده محکمی برای رفتن به سوی انتخابات ندارند. آن‌ها هشدار می‌دهند که اگر انتخابات برگزار شود و نامزدان ناظر معرفی نکنند، احتمال تقلب بیشتر خواهد شد.
یوسف رشید رئیس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) می‌گوید: "متأسفانه جامعه جهانی و هم نامزدان برای این روند علاقه‌مندی ندارند و اگر در آخر روز باز بیایند این نامزدان ناظران‌شان را معرفی کنند به‌جای جلوگیری از تقلب بحران‌آفرینی می‌شود و یک کار غیر مسلکی خواهد بود."
کمیسیون انتخابات می‌گوید آماده برگزاری انتخابات است. حکومت هم تأکید دارد که انتخابات باید در تاریخ تعیین شده برگزار شود.
نهادهای امنیتی هم برای تأمین امنیت انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند. اما به باور شماری جدی شدن بحث‌های صلح با گروه طالبان، بر روند انتخابات سایه افگنده‌است.
