یافته های تازه دولت افغانستان نشان میدهد که همزمان با افزایش قاچاق مواد مخدر کیمیاوی به افغانستان، قاچاق و صادارت پری کرسر ها یا مواد کیمیاوی که در تولید هیرویین به کار میرود، نیز به این کشور بیشتر شدهاست.
گزارش تازه سازمان ملل متحد نیز حاکی از آن است که تولید و قاچاق مواد مخدر پیچیده تر شده و مبارزه علیه آن نیازمند همکاری بیشتر میان دولت ها و بلند بردن ظرفیت نهادهای دولتی و غیر دولتی میباشد.
خالد موحد سخنگوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مواد مخدر افغانستان میگوید، ظرفیت ها در نهادهای افغانستان در مقایسه به گذشته بیشتر شده، از همین رو آنان توانسته اند سطح قاچاق تریاک را از افغانستان کاهش دهند، اما او میگوید که برعکس، قاچاق مواد مخدر مصنوعی و مواد کیمیاوی که در پروسس مواد مخدر به کار میرود از کشورهای همسایه به افغانستان افزایش یافته است: "در مقایسه به سال گذشته قاچاق شیشه بیشتر شده و دستآوردها و دستگیریها در این بخش بیشتر است و این به این معنی است، در گذشته که در نقاط سرحدی هیرویین و مورفین به دست میآمد، نشان دهنده آن بود که در افغانستان تولید میشد، ولی حال تحقیقات و ارقام ما نشان میدهد که جغرافیایی تولید مواد مخدر از افغانستان تغییر کرده و قاچاق تریاک از افغانستان نیز در حد توان کنترول شدهاست."
اداره مبارزه علیه مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد يا (UNODC) مبارزه مؤثر علیه مواد مخدر را نیازمند نهادهای حسابده و ارائه خدمات صحی و اجتماعی مؤثر از سوی دولتها میداند، تا در کنار تأمین عدالت، متضررین مواد مخدر به خدمات صحی نیز دسترسی داشته باشند.
مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مواد مخدر میگوید، تنها در سه ماه گذشته ۳۲۱ تن از سوی نهادهای امنیتی افغانستان به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر شدهاند که از این میان ۲۹۳ تن آنان از سوی محاکم این مرکز از يک الی ۳۰ سال به حبس محکوم شده اند.
میرزا محمد یارمند معیین پیشین وزارت داخله و کارشناس امنیتی، دولتها و نهادهای بینالمللی را در خصوص افزایش قاچاق و استفاده از مواد مخدر مقصر میداند.
به گفته وی، آنان مبارزه علیه مواد مخدر را در اولویت قرار نه داده و اقدامات شان بیشتر واکنشی است: "پدیده قاچاق با گذشت هر سال قوس صعودی خود را میپیماید، به این دلیل که ما در خصوص مواد مخدر اقدام وقایوی نداریم. به این اساس چند موضوع است که باید دنیا در رابطه به آن تصمیم بگیرد. اول اینکه مارکیت جهانی از بین برده شود و سطح تقاضا در جهان کاهش یابد تا اینکه میلیاردها دالر به افغانستان سرا زیر نشود."
سال گذشته دو کنفرانس در کابل و اسلام آباد برگزار شد و کارشناسان دولتهای منطقه در آن روی طرح استراتژی منطقوی مبارزه علیه مواد مخدر بحث کردند، اما این بحثها نتیجه نداد و منجر به تدوین این استراتژی نیز نگردید.
آقای یارمند به این باور است که هر چند کشورهای همسایه افغانستان خود شان را از ناحیه مواد مخدر آسیب پذیر میدانند، اما به دلیل ارتباط برخی گروهها و افراد حکومتی با شبکه های قاچاق، آنان علاقمند به مبارزه مشترک با مواد مخدر نیستند.
گزارش: مرسلین ارسلا