سازمان ملل از سال ۱۹۸۷ به اینسو همه ساله از ۲۶ جون به عنوان روز بین‌المللی مبارزه علیه مواد مخدر و قاچاق آن تجلیل می‌کند، این سازمان امسال از این روز با شعار "صحت برای عدالت و عدالت برای صحت" بزرگداشت می‌کند.
اداره مبارزه علیه مواد مخدر و جرایم سازمان ملل به مناسبت تجلیل از این روز، از جامعه جهانی خواسته است که برای مبارزه مؤثرعلیه مواد مخدر باید ظرفیت تخنیکی دولت‌ها و نهادهای غیر دولتی بلند برده شود.
خالد موحد سخنگوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مواد مخدر افغانستان می‌گوید، ظرفیت‌ها در نهادهای افغانستان در مقایسه به گذشته بیشتر شده، از همین رو آنان توانسته اند سطح قاچاق تریاک از افغانستان را کاهش دهند.
اما او می‌گوید که بر عکس قاچاق مواد کیمیاوی و مواد مخدر مصنوعی که در پروسس مواد مخدر به کار می‌رود از کشورهای همسایه به افغانستان افزایش یافته است.
وی افزود: "در مقایسه به سال گذشته قاچاق شیشه بیشتر شده و دستآوردها و دستگیریها در این بخش بیشتر است و این به این معنی است، در گذشته که در نقاط سرحدی هیرویین و مورفین به دست می‌آمد، نشان دهنده آن بود که در افغانستان تولید می‌شد، ولی حال تحقیقات و ارقام ما نشان می‌دهد که جغرافیایی تولید مواد مخدر از افغانستان تغییر کرده و قاچاق تریاک از افغانستان نیز در حد توان کنترول شده است."
اداره مبارزه علیه مواد مخدر و جرایم سازمان ملل(یو ان او دی سی) مبارزه مؤثرعلیه مواد مخدر را نیازمند نهادهای حسابده و ارائه خدمات صحی و اجتماعی مؤثر از سوی دولت‌ها می‌داند تا در کنار تأمین عدالت، متضررین مواد مخدر به خدمات صحی نیز دسترسی داشته باشند.
مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مواد مخدر می‌گوید، تنها در سه ماه گذشته ۳۲۱ تن از سوی نهادهای امنیتی افغانستان به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر شده‌اند که از این میان ۲۹۳ آنان از سوی محاکم این مرکز از یک الی سی سال به حبس محکوم شده‌اند.
میرزا محمد یارمند معین پیشین وزارت داخله و کارشناس امنیتی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی را در خصوص افزایش قاچاق و استفاده از مواد مخدر مقصر می‌داند.
به گفته وی، آنان مبارزه علیه مواد مخدر را در اولویت قرار نداده و اقدامات شان بیشتر واکنشی است.
وی افزود: "پدیده قاچاق با گذشت هر سال قوس صعودی خود را می‌پیماید، به این دلیل که ما در خصوص مواد مخدر اقدام وقایوی نداریم. به این اساس چند موضوع است که باید دنیا در رابطه به آن تصمیم بگیرد. اول این‌که مارکیت جهانی از بین برده شود و سطح تقاضا در جهان کاهش یابد تا این که میلیاردها دالر به افغانستان سرازیر نشود."
سال گذشته دو کنفرانس در کابل و اسلام آباد برگزار شد و کارشناسان دولت‌های منطقه در آن روی طرح استراتژی منطقوی مبارزه علیه مواد مخدر بحث کردند، اما این بحث‌ها نتیجه نداد و منجر به تدوین این استراتژی نیز نگردید.
آقای یارمند به این باور است که هر چند کشورهای همسایه افغانستان خود شان را از ناحیه مواد مخدر آسیب پذیر می‌دانند، اما به دلیل ارتباط برخی گروه‌ها و افراد حکومتی با شبکه‌های قاچاق، آنان علاقمند به مبارزه مشترک با مواد مخدر نیستند.
گزارش: مرسلین ارسلا
