ایران هشدار داده که موافقتنامۀ تاریخی هستهای را نقض خواهد کرد.
ایران به تازهگی هشدار داد که تعهدات خود در موافقتنامۀ هستهای سال ۲۰۱۵ باکشورهای مقتدر جهان را، کاهش میدهد.
اعلام چنین چیزی از سوی ایران انتظار میرفت.
زیرا، حسن روحانی رئیس جمهور ایران در ماه می گفته بود که اگر کشورهای باقیماندۀ امضأ کنندۀ موافقتنامه مانند، بریتانیا، فرانسه، جرمنی، روسیه و چین به ایران کمک نکنند تا امتیازات اقتصادی به دستآورد، تهران تعهدات خود را کاهش میدهد.
ایالات متحده که یکی از امضأ کنندۀ این توافق بود، در سال ۲۰۱۸ از آن بیرون شد و آن را بدترین توافق خواند.
امریکا پس از خروج از این موافقتنامه تعزیرات شدیدتر را بر تهران وضع کرد.
روحانی در اولین سالگرد بیرون شدن امریکا از این موافقتنامه تصمیم غنی سازی یورانیم بیشتر از حد توافق شده را، اعلام کرد.
- ایران دقیقاً به چه اقدام جهان را، تهدید میکند؟
در شروع هفتۀ گذشته سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت، تهران در ده روز دیگر یورانیم غنی شده خود را از حد تعیین شده در موافقتنامه هستهای، بیشتر میسازد.
بهروز کمالوندی در ۱۷ ماه جون در یک نشست خبری در دستگاه هستهای آب سنگین اراک گفت، ایران همین اکنون تولیدات یورانیم خود را در نطنز، افزایش دادهاست.
او افزود: "از امروز به مدت ده روز دیگر، سقف یورانیم غنی شدۀ ما در روز دهم که ۲۷ ماه جون و ششم ماه سرطان می شود، از سطح ۳۰۰ کیلو گرام عبور خواهد کرد."
اگر چنین شود، ایران موافقتنامه هستهای سال ۲۰۱۵ را نقض میکند.
زیرا، براساس موافقتنامۀ هستهای، ایران برای پانزده سال یورانیم غنی شدۀ پائین، به فیصدی سه اعشاریه ۶۷ را تا ۳۰۰ کیلوگرام، یا معادل آن میتواند، ذخیره کند.
اما کارشناسان میگویند، نقض این امر یک خطر فزاینده تسلیحاتی نیست.
- پس، واکنشهای رسمی به این اقدام ایران، چه بودهاست؟
دونالد ترمپ رئیس جمهور امریکا در تویترش نوشت که ایران، محدودیت ذخایر یورانیم غنی شدۀ خود را، نقض میکند.
مورگان اورتاگس سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت، ایالات متحده از ایرانیها خواسته که نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند و باید تعهدات خود را در برابر جامعۀ بین المللی رعایت کنند.
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در مورد این اعلام ایران، ابراز تأسف کرد.
او افزود، که فرانسه قویاً ایران را ترغیب میکند تا از حوصله کارگیرد و مسئولانه رفتار کند.
هایکو ماس وزیر امور خارجۀ جرمنی میگوید، ایران مجبور است که به تعهدات و مسئولیتهای خود پایبند بماند.
فدریکا موگرینی رئیس پالیسی خارجی اتحادیه اروپا میگوید، این اتحادیه به حفظ موافقتنامه متمرکز است.
بنیامین نتنیاهو صدراعظم اسرائیل در رأس منتقدین موافقتنامۀ هستهای سال ۲۰۱۵ قرار دارد.
او از کشورهای مقتدر جهان خواست تا تعزیرات بر ایران را به طور فوری از سر گیرند.
نتنیاهو هشدار داد که اسرائیل به هیچ صورتی به ایران اجاره نمیدهد که سلاح هستهای داشته باشد.
روسیه و چین از جمله کشورهای است که از ادامه این توافقتنامه تحت هر شرایطی، حمایت میکند.
این دو کشور از ایالات متحده به خاطر وارد کردن فشار بر ایران انتقاد میکنند.
- آیا این پایان توافقنامه خواهد بود؟
بر اساس گفتۀ اداره بین المللی انرژی اتمی، با وجود بیرون شدن ایالات متحده از موافقتنامۀ هستهای سال ۲۰۱۵ ، تهران به تعهدات خود به این توافق پابند ماندهاست.
اما تهران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای کمک به حفظ این معامله، هشدار داد.
ایران میگوید، باید به تهران اجازه داده شود تاجلو تحریمهای واشنگتن را بگیرد، در غیر آن توافقنامه به فروپاشی روبهرو خواهد شد.
ضمناً، تهران میگوید، معاونین وزراتهای خارجه و دیگر مقامهای حکومتی ایران، چین، فرانسه، بریتانیا، جرمنی و روسیه، روز جمعۀ آینده در ویانا پایتخت اتریش روی حفظ توافقنامه نشست دارند.