دوصد هزار کودک در بدخشان کار شاقه می‌کنند

ده‌ها هزار کودک در ولایت بدخشان به دلیل فقر اقتصادی کار شاقه می‌کنند. این کودکان آسیب پذیر ۷ تا ۱۵ ساله از ادامۀ آموزش محروم شده‌اند.

توابِ ۱۰ ساله یکی از این کودکان است که فقر و تنگدستی پایش را به دکان آهنگری کشانده‌است. او امروز یکشنبه دوم سرطان به رادیو آزادی گفت: "چارۀ به جز از این کار ندارد."

وی می‌گوید: "از دست بچاره‌گی، نه جای داریم و نه هیچ چیز دیگر، آمده ام در این‌جا آهنگری می‌کنم، مجبور استم این کار را کنم تا پول چای، بوت و کالای خود را پیدا کنم."

داش‌های خشت پزی و کارخانه‌های ترمیم موتر نیز به محل تجمع کودکان در شهر فیض آباد مبدل شده است.

این کودکان از ناچاری به مکتب نمی‌روند و به درآمد ناچیز دل خوش کرده‌اند.

جمیل در یکی از داش‌های خشت پزی کار می‌کند. او با صدای خسته‌ای که روایت از رویداد سیاه زندگی و حکایت از یأس و ناامیدی او دارد، به رادیو آزادی گفت، صنف پنج مکتب بود که مجبور شد دیگر مکتب نرود.

جمیل دو سال است که به مکتب قدم نگذاشته است.

وی افزود: "هم خشت می‌زنم، هم خشت بار می‌کنم و هر کاری که برابر شد انجام می‌دهم. تا صنف پنجم درس خواندم اما پس از آن در همین داش‌ها آمدم. مکتب را به دلیل مجبوری رها کردم چون پول قلم و کتابچه را نداشتم."

عبداللهِ ۱۴ ساله‌ هم کارگر یکی از کوره‌های خشت پزی است. او به رادیو آزادی گفت، فشار خانواده و رنج روزگار پایش را به داش خشت پزی کشانده‌است.

عبدالله می‌گوید، روزانه حدود ۳۰۰ افغانی به دست می‌آورد، اما به گفته او بعضی روز‌ها هم هیچ چیزی کمایی نمی‌کند: "در خانه نان پیدا نمی‌شد، چای و روغن پیدا نمی‌شد. روزانه ۳۰۰ افغانی کار می‌کنم اما روزی هم می‌شود که هیچ پول پیدا کرده نمی‌توانم."

به اساس مادۀ ۴۹ قانون اساسی افغانستان، کار اجباری کودکان ممنوع است. هم‌چنان در فقرۀ ۴ مادۀ ۱۳ قانون کار، توظیف افراد زیر ۱۸سال در کار‌های مضر برای صحت که عدم رشد فزیکی و یا معلولیت را در پی داشته باشد، منع شده‌است.

معراج و احمد فواد در یک کار خانۀ ترمیم موتر کار می‌کنند. آن‌ها نیز مانند عبدالله و جمیل بنابر فقر به این کار شاقه روی آورده‌اند.

آن‌ها می‌گویند: "غریب هستیم و توان نداریم، در اینجا کار می‌کنم تا پول نان، قلم و کتابچه مکتب را پیدا کنم؛ کار بسیار سنگین است اما مجبور شدم که این کار را بکنم."

"دوست دارم که مکتب بخوانم تا در آینده داکتر شوم، این کارهای سخت را از مجبوری انجام می‌دهم."

مسئولان دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر در بدخشان بخاطر کار شاقۀ کودکان درین ولایت نگران اند. عارفه نوید رئیس این دفتر به رادیو آزادی گفت، در حال حاضر ۲۰۰ هزار کودک در ولایت بدخشان مصروف انجام کارهای شاقه اند.

اما ریاست کار و امور اجتماعی بدخشان آمار دقیق از کودکان کارگر در اختیار ندارد.

شفیق الله ایوبی، رئیس کار و امور اجتماعی بدخشان به رادیو آزادی گفت که شماری از خانواده‌ها کودکان‌ شان را به انجام کار‌های شاقه مجبور می‌سازند.

او تأیید کرد که این ریاست به جز از نظارت از جریان کار شاقۀ کودکان تا هنوز کدام برنامۀ را به منظور جلوگیری آن روی دست نگرفته است.

وی می‌گوید: "خانواده‌های را ما سراغ داریم که خود‌شان در خانه نشسته اند و اطفال خود را به کارهای شاقه، کارهای خشت پزی، هوتل داری و موتر شویی گماشته اند؛ در رابطه به این‌که ما چه کارهای برای جلوگیری از کارهای شاقه کرده‌ایم، از داش‌های خشت پزی نظارت صورت گرفته است."

نه تنها در بدخشان، بلکه در دیگر بخش‌های افغانستان نیز کودکان کار شاقه می‌کنند. شماری از این کودکان در معدن‌های زغال سنگ در شرایط بسیار خطرناک در استخراج غیر قانونی معادن سهم می‌گیرند.