وزارت تجارت و صنایع افغانستان ارزیابی‌های سرمفتش خاص امریکا برای بازسازی افغانستان یا سیگار را رد کرد که گویا صادرات کالا‌های افغانی از طریق دهلیزهای هوایی به خارج از کشور، یک پلان گزاف و بی‌فایده است.
دفتر سرمفتش خاص امریکا برای بازسازی افغانستان یا (سیگار) در گزارشی تهدید‌های را برملا ساخت که گویا حکومت پس از توافق صلح ممکن است، به آنها روبه‌رو شود.
سرمفتش خاص امریکا روز پنجشنبه جزئیات گزارش خود در این مورد را در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن با خبرنگاران شریک ساخت.
او گفت، می خواهد تهدید‌های احتمالی را مطرح کند تا کانگرس و دیگر پالیسی سازان پلان‌های لازم را پس از توافق صلح در افغانستان ایجاد کنند.
جان سوپکو علاوتاً بر مسایل اقتصادی و نارسایی‌های حکومت در زمینه سازی ایجاد فرصت‌های کاری نیز اشاره کرد.
یکی از مسایل که سرمفتش خاص امریکا برای بازسازی افغانستان روی آن انتقاد نمود، سیاست صادرات محصولات و کالا‌های افغانی به خارج، از راه دهلیزهای هوایی بود.
آقای جان سوپکو از سبسایدی یا اعانه بزرگ در این مورد یاد کرد که حکومت در این عرصه پذیرفته است:
"وزارت امور خارجه امریکا تلاش‌ها برای افزایش صادرات در افغانستان را ازدیاد بخشیده است. این کار شده و من هم گفتم که افزایش یافته است. اما این در مرحله خیلی ابتدایی بود. یگانه دلیل افزایش صادرات به هند و دیگر کشور‌ها این است که ما سبسایدی آن را پذیرفتیم. اگر شما گزارش اخیر ربع سال ما را ببینید، برای مصارف برخی اقلام صادراتی ۹۰ در صد سبسایدی پرداخته شده است."
اما وزارت تجارت و صنابع افغانستان می گوید، حکومت این سبسایدی را به خاطری می پیذیرد که برای صادرات محصولات کشور راه بدیل داشته باشد.
سمیر رسا سخنگوی وزارت تجارت و صنابع افغانستان در صحبتی با رادیو آزادی گفت:
"کمک مالی به تاجران از سوی حکومت افغانستان صورت می گیرد، به خاطر انتقال کالا‌ها از طریق دهلیز هوایی ۸۰ در صد هزینه آن از سوی حکومت (وزارت مالیه افغانستان) پرداخت می شود و ۲۰ در صد آن را تاجر می پردازند. این یک کمک خوبی به سکتور خصوصی و تاجران افغان است تا خود به پا بی‌ایستند، بازاریابی خوبی به خارج از کشور داشته باشند و در کنار آن ما راه‌های خوبی برای انتقالات داشته باشیم."
اما آقای رسا افزود که در آینده روی این مصارف بحث شده می تواند.
براساس معلومات وزارت تجارت و صنابع افغانستان تا حال حاضر حدود ۶۲۰۰ تن میوه خشک و تازه، مانند، ینگ، قالین، زعفران، صنایع دستی و سایر اقلام صادراتی از طرق دهلیزهای تجارتی به خارج صادر شده اند.
همزمان، صیام الدین پسرلی کارشناس امور تجارتی و اقتصادی افغان به رادیو آزادی گفت، صادرات از راه هوایی قیمت تمام می شود.
او افزود:
"زمانی‌که این دهلیزهای هوایی افتتاح می شدند، پیش از آن، من موضوع مصارف بلند از این راه را با رئیس جمهور شریک ساختم. قیمت امتعۀ افغانی در بازار‌های هند و افغانستان چندان تفاوتی ندارند و پول رایج در هر دو کشور هم تفاوت زیاد ندارد، پس باید در این مورد یک راه حل سنجیده شود. اما آن زمانی‌که حکومت این موضوع را با اداره انکشاف بین المللی امریکا مطرح کرد و آنها برای سکتور خصوصی از ۷۵ تا ۹۰ در صد سبسایدی قبول کردند، همان بود که ما صادرات از این راه به هند، ترکیه و برخی کشور هایی اروپایی، آغاز کردیم."
اما سمیر رسا سخنگوی وارات تجات و صنابع افغانستان از صادرات جلغوزه به عنوان مثال یاد کرد و گفت، مفاد آن هم برای تاجر و هم برای مردم عام رسیده است.
او گفت:
"پیش از این جلغوزه ما به خارج قاچاق می‌شد و به بهای اندک فروخته می شد. این یک ضربه مالی به تاجر و دهقان ما بود. اما خوشبختانه در همین سال ما توانستیم که ۳۵۰ تن جلغوزه را تنها از کابل به شهر شانگهای چین انتقال دادیم که یک مفاد خوبی برای تاجران و دهقانان ما در پکتیا، پکتیکا و خوست بود. این توقع آنها از حکومت و خواست‌شان بود."
صیام الدین پسرلی کارشناس امور تجارتی و اقتصادی افغان به این باور است که پول سبسایدی که برای انتقال اموال تجارتی از راه دهلیزهای هوایی داده می شود، در اعمار تاسیسات ضروری برای نگهداری محصولات داخلی به مصرف برسد تا دهقان و تاجر از آن منفعت بردارند.
وی افزود:
"اگر ما این مقدار پول را در امور زیربنایی کشور مانند، اعمار سرد خانه ها، گدام‌ها و فراهم آوری انرژی برق و اعمار سرک‌ها به مصرف برسانیم، ما می توانیم تولیدات و محصولات خود را به دیگر نقاط کشور انتقال دهیم و اگر از این هم بیشتر می شود به کشور‌های خارج صادر می کنیم. اکنون ما بادنجان رومی را به خارج صادر می کنیم . اما اگر اینجا امکان ساختن فابریکه تولید رُب بادنجان رومی باشد و ما در دیگر عرصه‌های شرکت‌ها و سرمایه گذاران متوسط را تشویق کنیم و امکانات برای آنها فراهم نمایم، بهتر خواهد بود."
از این که افغانستان یک کشور محاط به خشکه است، روی این دلیل است که حکومت دهلیزهای هوایی را در عرصه تجارت یک راه حیاتی می خواند.
افغانستان مرحلۀ تازۀ صادرات از راه هوا را از سال ۲۰۱۷ میلادی آغاز کرد.
اولین دهلیز هوای بین افغانستان و هند ایجاد شد و اکنون صادرات افغانستان از میدان‌های هوایی کابل، مزارشریف، کندهار و هرات به کشور‌های مختلف جهان، صادر می شود.
مقام‌ها می گویند، به زودی صادرات از میدان هوایی شهر بامیان به خارج نیز آغاز می شود.
