افغانستان یک سال پر فراز و نشیب را در بخش امنیتی پشت سر گذشتاند.
تلفات غیر نظامیان در نتیجه حمله‌های خونین انتحاری، عملیات‌های رو در رو، ضربات هوایی، انفجار ماین‌های کنار جاده و همچنان حملات مخالفان مسلح دولت در برخی مناطق از رویداد‌های عمده این سال بودند.
در این سال نیروهای امنیتی افغان عملیات‌های مختلف را اجرا کردند که بر اساس ادعای مقام‌های افغان، تلفات سنگین به مخالفان مسلح دولت وارد شده‌است.
- دستآوردها
آنچه وزارت دفاع می‌گوید، در جریان سال ۱۳۹۷ اردوی ملی بیش از ۱۵۰ عملیات پلان شده را اجرا کرده که در آن آسیب‌های سنگین به طالبان و داعش وارد شده‌است.
غفور جاوید رئیس روابط استراتژیک این وزارت به رادیو آزادی می‌گوید:
"در سال ۱۳۹۷ ما عملیات‌های بسیار مؤثر داشتیم که نتایج خوب هم به دنبال داشته‌است، ما روزانه ۸۵ وظیفه کماندویی داشتیم، صد‌ها ضربات هوایی وارد شده که در این ضربات خسارات زیادی به دشمن وارد شده، تنها در جریان عملیات زمستانی ما ۸۷ قوماندان محلی، ولسوالان و والیان نام نهاد و مسئولان قطعات سرخ طالبان از بین رفته‌اند."
جاوید می‌افزاید، در جریان این سال هزاران کیلوگرام مواد مخدر کشف و ضبط شده و همچنان چندین فابریکه تولید مواد مخدر از بین برده شده‌اند.
به گفته وی، ولسوالی‌های غنی خیل، اچین، بهسود، کوت، بتی کوت در ولایت ننگرهار، منطقه افغانیه در ولسوالی نجراب ولایت کاپیسا، چهار بولک در بلخ، آب کمری در بادغیس، ولایت میدان وردک، خان آباد کندز، نهر سراج در هلمند از وجود افراد مربوط به داعش و طالبان پاکسازی شده‌اند.
بنابر اظهارات مسئولان وزارت دفاع، برخی تهدید‌هایی‌که در ولایت‌های فاریاب و فراه موجود بودند نیز در این سال از میان برداشته شده‌اند.
همچنان نیروهای هوایی افغانستان در جریان این سال بیش از ۳۰۰۰ ضربه هوایی را بالای مخفیگاه‌های مخالفان مسلح دولت انجام داده‌اند.
نیروهای کماندو نیز هزاران عملیات را در این سال انجام داده که به گفته سخنگوی وزارت دفاع، کماندو‌ها در این سال روزانه بیش از ۸۵ مأموریت را اجرا کرده‌اند.
وزارت دفاع تعداد کشته شده‌های مخالفان مسلح دولت را در این عملیات‌ها به بیش از ۱۹ هزار تن و زخمی‌ها را به بیش از ۹ هزار تن عنوان می‌کند.
این وزارت همچنان ادعا می‌کند که گروه‌های تروریستی بیش از یک هزار حمله را در مناطق مختلف افغانستان انجام داده‌اند که بسیاری آن‌ها دفع شده‌اند.
- تلفات نیروهای افغان
مقام‌های وزارت دفاع و داخله افغانستان در باره تلفات غیر نظامیان و نیروهای امنیتی آماری در اختیار ما قرار نداده‌اند.
هرچند تا حال در باره تلفات نظامیان در سال گذشته مقام‌های چیزی نمی‌گویند، اما محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در ماه دلو در مجمع اقتصادی داووس در سوئیس به یک خبرنگار امریکایی گفته‌است که از سال ۲۰۱۴ به این سو ۴۵ هزار نیروی امنیتی افغان کشته شده‌اند.
اما طالبان ادعا می‌کنند که در جریان سال ۱۳۹۷ بیش از ده هزار و شش صد حمله خرد و بزرگ را بالای نیروهای امنیتی انجام داده‌اند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی این گروه با ارسال یک پیام به رادیو آزادی ادعا کرده‌است که در این سال بیش از ۲۰ هزار نیروی امنیتی افغان کشته و زخمی شده‌اند.
اما وزارت دفاع ادعای مجاهد را رد می‌کند.
همان گونه که گفته شد سال ۱۳۹۷ یک سال خونین برای افغان‌ها بود، پولیس افغانستان نیز در بسیاری موارد سر گرم عملیات با مخالفان مسلح دولت بود.
مسئولان در این وزارت می‌گویند، پولیس افغانستان در این سال بیش از ۷۰ عملیات مستقل را انجام داده و همچنان در بیش از ۲۰۰۰ عملیات مشترک سهم گرفته‌است.
نصرت رحیمی سرپرست دفتر سخنگوی وزارت داخله به رادیو آزادی می‌گوید، پولیس در ساحات مختلف کشور در جریان سال گذشته ۱۴۲۰ میل اسلحه مختلف النوع و بیش از ۳۶۰۰ ماین را کشف و ضبط کرده‌است.
آقای رحیمی می‌گوید:
"وزارت امور داخله علیه دشمنان مردم افغانستان ۲۳۲۳ عملیات مشترک را انجام داده و همچنان ۷۳ عملیات مستقل را به راه انداخته، در نتیجه این عملیات‌ها به تعداد ۹۱۶۱ دشمن کشته شده ۳۲۳۰ تن دیگر زخم برداشته اند."
- تلفات افراد ملکی در سال ۱۳۹۷
از سوی هم در نتیجه حمله‌های مخالفان مسلح دولت، عملیات‌های نیروهای دولتی، رویداد‌های انتحاری، انفجار ماین‌های کنار جاده و بمباردمان‌های هوایی، غیر نظامیان نیز در این سال تلفات زیادی را متقبل شده‌اند.
بر اساس آماری که وزارت دفاع افغانستان ارائه کرده در این سال بیش از ۵۵ حمله انتحاری به وقوع پیوسته و همچنان نزدیک به دو هزار ماین از سوی مخالفان مسلح دولت در بخش‌های مختلف کشور، جاسازی شده‌اند.
طالبان مسلح تنها مسئولیت ۳۲ حمله انتحاری را بر عهده گرفته و در باره جاسازی ماین‌های کنار جاده ابراز نظر نکرده‌اند.
گروه دادخواهی و حفاظت از غیر نظامیان می‌گوید، در سال گذشته بیش از ۶ هزار غیر نظامی کشته و زخمی شده‌اند.
عزیز احمد تسل رئیس این گروه در صحبت با رادیو آزادی می‌گوید، ارقام را که آنان جمع آوری کرده‌اند ارقام نهایی و دقیق نیست.
وی افزود:
"در سال گذشته گروه دادخواهی و حفاظت از افراد ملکی بیش از شش هزار تلفات غیر نظامیان را ثبت کرده که بیش از ۲۵۰۰ شهید و بقیه‌شان زخمی، یعنی این ارقام را گفته می توانیم که تمام افراد ارقام نیست چرا که سیستم مواصلاتی و راجستریشن تلفات افراد ملکی در این کشور بسیار مغلق و پیچیده است."
اما یک گزارش سازمان ملل متحد که در اوایل ماه حوت به نشر رسید نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۸ سه هزار و هشت صد و چهار غیر نظامی کشته شده‌اند که بر اساس این رقم، تلفات غیر نظامیان نسبت به یک سال قبل ۱۱ درصد افزایش یافته‌است.
در این گزارش همچنان آمده‌است که هفت هزار و ۱۸۹ نفر نیز در این سال زخمی شده‌اند.
یوناما یا دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در کابل در گزارش‌اش نگاشته است که از ۶۳ درصد تلفات غیر نظامیان که توسط نیروهای مخالف دولت افغانستان انجام شده، سهم گروه طالبان ۳۷ درصد، سهم گروه داعش ۲۰ درصد و سهم سایرگروه‌های مخالف دولت نیز ۶ درصد بوده است.
در این گزارش عامل ۱۴ درصد تلفات غیر نظامیان نیروهای دولتی و عامل ۶ درصد دیگر نیروهای خارجی مستقر در این کشور عنوان شده‌است.
اما دفتر شورای امنیت ملی افغانستان در واکنش به این گزارش گفته که عامل بیشترین تلفات غیر نظامیان مخالفان مسلح دولت اند.
وزارت دفاع افغانستان می‌گوید، در عملیات‌های اردوی ملی به افراد ملکی آسیب نرسیده و بیشترین تلفات در این عملیات‌ها به قوماندانان و اعضای کلیدی گروه‌های مسلح مخالف دولت وارد شده‌است.
- ۱۳۹۷ سال خونبار برای غیر نظامیان، نیروهای دولتی و گروه‌های مسلح مخالف
اما از دید کارشناسان نظامی، ۱۳۹۷ یک سال خونبار برای غیر نظامیان، نیروهای دولتی و گروه‌های مسلح مخالف دولت بود.
کارشناسان می گویند، انتظار می‌رود تا در سال آینده از شدت جنگ کاسته شود تا جلو خونریزی‌ها در کشور گرفته شود.
محمدا گل مجاهد یکی از کارشناسان نظامی در این باره می‌گوید:
"جنگ در افغانستان امسال از مردم قربانی بزرگ گرفته اگر محاسبه کنیم ده‌ها هزار قربانی شده‌اند، امسال خونبار بود، هم توسط بمبارد‌های هوایی افراد ملکی کشته شده‌اند، هم نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان در جنگ تلفات داشته‌اند و هم طالبان."
همچنان سیگار یا سرمفتش ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان چندین گزارش را در باره حاکمیت دولتی در خاک این کشور به نشر سپرد.
بر اساس آخرین گزارش این اداره، دولت افغانستان بالای کمتر از ۵۵ درصد خاک این کشور حاکمیت دارد.
اما این گزارش را نهاد‌های دولتی رد کرده و گفته‌اند که مخالفان مسلح دولت در برخی نقاط حضور دارند که عملیات‌های گسترده برای شکست دادن‌شان ادامه دارد.
نصرت پارسا
