با آن که آخرین رهبر شوروی سابق اشغال افغانستان را یک اشتباه خوانده و ابراز ندامت کرده بود سی سال بعد تعدادی در روسیه تحت کنترول ولادیمیر پوتین میخواهند آن کمپاین خونین را از یک دید مثبت باز نگری کنند.
نیروهای اتحاد شوروی سابق که در حمایت از رهبران کمونست در افغانستان وارد آن کشور شده بودند بعد از ده سال جنگ با مجاهدین در سال ۱۹۸۹ از آنجا خارج شدند.
آخرین عسکر شوروی به تاریخ پانزدهم ماه فبروری آن سال افغانستان را ترک کرد.
برنامه خروج نیروهای شوروی سابق در دوره حاکمیت میخاییل گورباچف آخرین رهبر شوروی انجام و خجالت آور‌ترین شکست برای اتحاد شوروی در آن زمان قلم زده شد.
حتی از نظر تعداد زیاد سیاسیون و تاریخ نگاران روس شکست شوروی در افغانستان باعث از هم پاشیده شدن نظام شوروی گردید.
البته درین رابطه باور‌های ضد و نقیض دیگر نیز وجود دارند.
میخاخیل کوژوکوف در آن زمان گزارشگر جنگ در افغانستان بود و با روزنامه کومسومولسکایا پراودا کار می کرد.
به گفته این خبرنگار عساکر شوروی سابق در زمان خروج از افغانستان ابراز خوشی نه میکردند اما ازین کار ناراحت هم به نظر نه می رسیدند.
آنها بدون تلخی یا شرینی افغانستان را ترک کردند و هر کدام تنها به این فکر می کرد که زود تر و مصئون به خانه برسد.
به اساس گزارش ها در جنگ افغانستان ۱۴۰۰۰ عسکر شوروی کشته شدند.
میخاخیل کوژوکوف گفته است که عساکر با تکان دادن بیرق‌های سرخ از پل دوستی که روی دریای آمو ساخته شده بود و افغانستان را با جمهوری ازبکستان شوروی سابق وصل می کرد رد شدند.
به گفته این خبرنگار در یکی از تانک‌ها که در آخرین روز از پل دوستی رد شد جسد ایگور لیاخوویچ عسکر بیست ساله شوروی گذاشته شده بود که صرف یک روز قبل از بازگشت به خانه در افغانستان کشته شد.
کوژوکوف در مورد خروج از افغانستان گفته است در جریان راه افغان‌ها مثل اشباح متحرک از کوه و دره‌ها به ما نگاه می کردند و شاهد شکست ما در آن کشور بودند.
مردم قریه‌های دو طرف با نگاه‌های مملو از کدورت و قهر به ما خیره شده بودند برای این که ما آنها را در دست سرنوشت تنها رها کرده بودیم.
این خبرنگار روس که بین سال های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ میلادی به حیث مسئول امور رسانه‌یی کرملین کار می کرد شناخت نزدیک از رئیس جمهور ولادیمیر پوتین دارد.
به گفته او اشغال افغانستان همیشه یک تصمیم غم انگیز و بی‌مفهموم بود.
عبدالله خاکیموف یکی از عساکر اردوی شوروی سابق است.
وی می گوید که از جمله ۲۱ عسکر بود که بنابر دلایل مختلف در افغانستان باقی ماندند.
خاکیموف در حالت زخمی نزد مجاهدین اسیر مانده بود.
عبدالله خاکمیوف که حال در هرات زنده گی می کند به خبرنگار رادیو آزادی گفت: من در اوایل خیلی چشم به راه بودم که شوروی بازگشت کند و ما را با خود ببرد اما هیچ گاهی جویایی احوال ما نه شدند.
عبدالله خاکیموف اکنون در موزیم جهاد در شهر هرات کار می کند.
اشغال افغانستان از سوی نیروهای شوروی سابق بر اساس پالیسی گلاسنوست یا شفافیت که میخاییل گورباچف در سال ۱۹۸۹ طرح کرد رسماً تقبیح گردید.
اما به نظر می رسد که این قضاوت در باره جنگ در افغانستان در حال تغییر است، یا این که تعداد از نظامیان متقاعد روس این گونه تلاش می کنند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سال ۲۰۱۵ ظاهراً ازین جنگ حمایت کرد و گفت که رهبران شوروی سابق تلاش می کردند که با تهدیدهای حقیقی رویارویی کنند اما قبول کرد که درین راه اشتباهات زیادی موجود بود.
در ماه جنوری ۲۰۱۹ میلادی کمیته امور دفاعی پارلمان روسیه از یک طرح حمایت کرد که در آن گفته شده است که تقبیح سیاسی و اخلاقی فیصله اعزام قوای شوروی به افغانستان در مخالفت با اصول عدالت تاریخی قرار دارد.
درین طرح همچنان گفته شده بود که رهبران شوروی سابق با افغان ها کمک کردند که به تروریستان و گروه‌های افراطی مبارزه کنند و از تهدیدهای جلوگیری کنند که شوروی سابق با آن مواجه بود.
اما این طرح هنوز به جلسه پارلمان برای رای گیری پیشکش نگردیده است و نشان دهنده دو دله بودن مقامات روس در مورد این بخش خونین تاریخ آن کشور بوده می تواند.
عبدالله خاکمیوف که سه سال در افغانستان جنگیده می گوید اشغال این کشور کار درست نبود.
به باور وی جنگ بر افغانستان تحمیل شد و شوروی سابق نقشه تصرف این کشور را در سر داشت.
ایرینا شیرباکوا یک تاریخ شناس در اداره حمایت از حقوق بشر موسوم به میموریال نظر مشابه دارد.
این تاریخ شناس روس در اشاره به افزایش اخیر رقابت‌ها بین روسیه گفته است که مسکو با مطرح کردن دوباره جنگ شوروی سابق در افغانستان مخالفت‌های جدیدش با غرب را توجیه می کند.
