با افزایش تلاشهای ایالات متحده برای آوردن طالبان به میز مذاکرۀ صلح به هدف ختم جنگ ۱۷ ساله در افغانستان، این گروه پیکارجو در پی از صحنه برداشتن مخالفان نیرومند ولایتی اش بر آمدهاست.
هفتۀ گذشته، طالبان مدعی شدند که یک هلیکوپتر اردوی ملی افغانستان را به تاریخ ۳۱ اکتوبر در منطقۀ کوهستانی انار درۀ ولایت غربی فراه که در مرز ایران قرار دارد، سرنگون کردند.
در آن رویداد، دستکم ۲۵ مقام نظامی و غیرنظامی به شمول فرید بختور رئیس شورای ولایتی فراه و از چهرههای ضد طالبان در غرب افغانستان، کشته شدند.
اما، مقامهای افغان ادعای طالبان را "اشتباه محض" خواندند و گفتند که هلیکوپتر اردوی ملی به دلیل خرابی هوا سقوط کردهاست.
بختور از پاسبانان کلیدی فراه در برابر سقوط احتمالی آن به دست طالبان پنداشته میشد.
در ماه می امسال، هنگامی که جنگجویان تا به دندان مسلح طالبان از چندین استقامت بر شهر فراه هجوم آوردند، بختور شخصاً در برابر آنان رزمیده بود.
بختور از پاسبانان کلیدی فراه در برابر سقوط احتمالی آن به دست طالبان پنداشته می شد.
کشته شدن بختور یگانه رویداد نبود. به نظر میآید که این بخشی از راهکار طالبان برای نشان دادن قوت و نفوذ شان در بخشهای گوناگون افغانستان است. به ویژه در حالی که ایالات متحده تلاش دارد درب گفتگوهای صلح با طالبان را بگشاید.
دو روز پیش از برگزاری انتخابات ولسی جرگه در ۲۸ میزان، طالبان مسئولیت کشته شدن جنرال عبدالرازق فرماندۀ نیرومند ولایت کندهار در جنوب افغانستان را به عهده گرفتند.
با وصف اتهامهای نقض حقوق بشر بر جنرال رازق، او سد نیرومندی در برابر تسلط دوبارۀ طالبان بر کندهار، خاستگاه اصلی این گروه در سالهای دهۀ ۹۰ میلادی، پنداشته میشد.
به اساس گزارشها، یک محافظ زلمی ویسا والی کندهار پس از ختم یک نشست کلیدی با اشتراک مقام های ارشد افغان و امریکایی در ساختمان این ولایت رازق را به گلوله بست.
جنرال اسکات میلر فرمانده عمومی نیروهای ایالات متحده و مأموریت حمایت قاطع در افغانستان نیز در آن نشست حضور داشت.
یک روز پیش از ترور رازق، طالبان مسئولیت انفجار مرگباری را در ولایت جنوبی هلمند به عهده گرفتند.
در آن رویداد، عبدالجبار قهرمان نامزد کلیدی انتخابات ولسی جرگه کشته شد.
طالبان در بیانیۀ او را "جنرال مشهور کمونیست" خواندند.
قهرمان از چهرههای ضد طالبان پنداشته میشد و باری محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان او را به عنوان نمایندۀ ویژۀ خود برای بررسی جنگ علیه طالبان در هلمند گماشته بود. به اساس گزارشها، هلمند بخش بزرگ تریاک و هیروئین جهان را تولید میکند و طالبان از تجارت و قاچاق آن سهم هنگفتی به دست میآرند.
امرخیل : نبود جنرال رازق، جبارقهرمان و فرید بختور کار حکومت افغانستان را برای کنترول آن ولایاتی که این افراد نفوذ داشتند، دشوار می سازد.
عتیق الله امرخیل یک جنرال بازنشسته و تحلیلگر مسایل نظامی در کابل است.
او به رادیو آزادی گفت که از دست رفتن سه چهرۀ پر نفوذِ با پشتوانۀ مردمی تقریباً به معنای تسلط طالبان بر مناطق جنوبی و جنوبغربی افغانستان است.
جنرال امرخیل بیشتر گفت:
"از میان رفتن جنرال رازق، عبدالجبار قهرمان و {فرید بختور} رئیس شورای ولایتی فراه که در حقیقت نگهبان این ولایت بود، تأثیر مستقیمی بر اوضاع امنیتی دارد. نبود آنان، کار حکومت افغانستان را برای کنترول این مناطق دشوار میسازد."
علی امیری تحلیلگر مسایل سیاسی مستقر در کابل با جنرال امرخیل همنواست.
او به رادیو آزادی گفت که از دست رفتن این چهرههای نیرومند محلی میتواند موانع جدی امنیتی را برسر راه حکومت وحدت ملی پیشاپیش برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۹ ایجاد کند.
امیری گفت:
"از دست رفتن این چهرهها در کل به نفع ثبات در افغانستان نیست."
جاوید کوهستانی، تحلیلگر ارشد امور امنیتی مستقر در کابل، میگوید که این ترورها نشان میدهد که طالبان به پیوستن به روند فراگیر صلح استوار بر مذاکره چندان تمایل ندارند. او گفت:
"طالبان هنوز آماده نیستند با حکومت و احزاب سیاسی، چه احزاب مجاهدین سابق و چه دیگران وارد مذاکره شوند. آنها آماده ایجاد یک ساختار سیاسی مشترک نیستند."
راهکار طالبان به هدف ترور چهرههای ضد طالبانی به سالهای پسین بر میگردد.
طالبان تلاش کردهاند تا با این روش حکومت کابل را تضعیف کنند و دایرۀ نفوذ شان را در مناطق گوناگون افغانستان گسترش دهند.
در سال ۲۰۱۵، جنگجویان طالبان مسئولیت قتل مطیع الله خان قوماندان نیرومند پولیس در ولایت جنوبی ارزگان را به عهده گرفتند.
در ماه جولای ۲۰۱۱، جان محمد خان یکی دیگر از چهرههای ضد طالبان در خانه اش در کابل کشته شد.
او از مشاوران ارشد حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان و نیز والی پیشین ارزگان بود.
در ماه جولای ۲۰۱۱، جان محمد خان یکی دیگر از چهره های ضد طالبان در خانه اش در کابل کشته شد.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان در خبرنامۀ در آن هنگام ضمن پذیرفتن مسئولیت رویداد، خان را "دست نشاندۀ بزرگ امریکا" خوانده بود.
در ماه سپتمبر سال ۲۰۱۱، طالبان به گزارش خبرگزاری رویترز، مسئولیت کشتن برهان الدین ربانی رئیس وقت شورای عالی صلح و نیز رئیس جمهور پیشین افغانستان را به عهده گرفتند.
نیروهای وفادار به ربانی در هنگام حاکمیت طالبان بر بخشهای بزرگ افغانستان در برابر جنگجویان این گروه میجنگیدند.
موج جدیدی ترور چهرههای مخالف طالبان از سوی این گروه در حالیست که واشنگتن تلاشها برای پایان دادن به طولانی ترین جنگ ایالات متحده را سرعت بخشیدهاست.
در ماه اکتوبر امسال، زلمی خلیلزاد مشاور ویژۀ وزیر خارجۀ ایالات متحده برای صلح و آشتی در افغانستان سفر ۱۱ روزۀ خود را به افغانستان و فراتر از آن به پایان رساند. آقای خلیلزاد از روسیه، پاکستان، امارات متحدۀ عربی و قطر نیز دیدن کرد.
به اساس برخی از گزارشها، خلیلزاد در شهر دوحه پایتخت قطر در دوازدهم ماه اکتوبر با نمایندگان طالبان هم دیدار کرد.
طالبان در کنار تأیید این خبر در بیانیۀ شان گفتند که در مورد حضور نیروهای خارجی در افغانستان هم صحبت کردند و این که دو جانب برسر "ادامۀ چنین دیدارها" به توافق رسیدند.
در گذشته، طالبان گفته اند حاضرند با ایالات متحده امریکا به گونۀ رو در رو مذاکره کنند اما نه با حکومت افغانستان که از حمایت ایالات متحده برخوردار است.
سفارت امریکا در کابل: ایالات متحده آرمان های تمامی افغان ها را برای داشتن یک افغانستان صلح آمیز منعکس می کند.
هم کابل و هم واشنگتن تاکید کرده اند که گفتگوهای صلح باید به رهبری و مالکیت افغانها انجام شود.
سفارت ایالات متحده در کابل با نشر بیانیۀ در مورد سفر آقای خلیلزاد دیدار دوحه را تأیید نکرد.
در بیانیه آمده که خلیلزاد در پایان سفر خود گفت:
"ایالات متحده آرمانهای تمامی افغانها را برای داشتن یک افغانستان صلح آمیز منعکس میکند، کشوری که همۀ افغانها خود را در آن شامل بدانند. همه شهروندان افغانستان باید بخشی از روند آشتی باشند."
باجود تلاشهای آقای خلیلزاد برای برقراری صلح در افغانستان، ادامۀ کمپاین ترور از جانب طالبان در جنوب افغانستان و همچنین حملههای آنان در جریان انتخابات ولسی جرگه ماه میزان خوشبینی در مورد صلح و ثبات درین کشور را کمرنگ ساخته است.
کوهستانی به رادیو آزادی گفت که از قرائن بر میآید که طالبان در حال حاضر به مذاکرۀ صلح با حکومت افغانستان و پذیرش قانون اساسی این کشور علاقه مند نیستند.
او افزود:
"آنان برای احیای امارت اسلامی میجنگند و برین مسئله در بیانیههای اخیرشان نیز تأکید کردهاند."
گزارش: مُصطفی صدیقی