لینک‌های قابل دسترسی

خبر تازه
سه شنبه ۱۷ ميزان ۱۴۰۳ کابل ۰۳:۰۱

شاه امان‌الله خان چگونه استرداد استقلال افغانستان را از "بریتانیا" به دست آورد؟


آماده‌گی‌ها برای تجلیل از روز استقلال در کابل
please wait

No media source currently available

0:00 0:01:40 0:00

۲۸ اسد برابر است با ۹۹مین سال‎روز استرداد استقلال افغانستان.

استقلال واژه‌ی که شنیدن آن برای هر انسان احساس و آرامش می‌بخشد.

استرداد استقلال افغانستان هم در ۲۸ اسد سال ۱۲۹۸ مطابق سال ۱۹۱۹ میلادی رقم خورد.

شاه امان‌الله خان غازی، ۹۹ سال پیش از امروز، استرداد استقلال افغانستان را از حکومت وقت بریتانیا به دست آورد و به افغان‌ها یک امید تازه بخشید.

شماری از مورخین و نویسنده‌گان از جمله غفور لیوال می‌گوید، باید نسل جوان از چگونگی مبارزات استرداد استقلال درس بگیرند و برای رفاه و پیشرفت کشور‌ شان منحیث یک نیروی بزرگ کار نمایند.

عبدالغفور لیوال
عبدالغفور لیوال

او افزود:

"استقلال یک فرصت ملی برای سرپا ایستاده شدن است، حفاظت از استقلال نسبت به بدست آوردن آن مهمتر است و ما باید از آب، معادن و زمین و دارایی‌ها خود طوری استفاده کنیم تا افغانستان به حدی به اقتدار و حاکمیت برسد تا بار دیگر کسی جرأت از بین بردن استقلال و آزادی ما را نداشته باشد."

امان‌الله خان یکی از شاهان مشروطه‌خواه و آزادی طلب افغانستان بود، او از آغاز سلطنت موضوع استرداد استقلال افغانستان را در صدر برنامه‌های کاری‌اش قرار داد.

افغان‌ها سه بار جنگ‌های شدیدی را با انگلیس‌ها انجام دادند، اولین جنگ افغان-انگلیس در بین سال‌های ۱۸۳۹-۱۸۴۲ بود، جنگ دوم در بین سال‌های ۱۸۷۸-۱۸۸۰ میلادی رخ داد که هر دو به نفع افغان‌ها تمام شد.

جنگ سوم افغان-انگلیس هم در ششم ماه می سال ۱۹۱۹ آغاز و در ماه اگست این سال پایان یافت.

و جنگ سوم افغان-انگلیس هم در ششم ماه می سال ۱۹۱۹ آغاز و در ماه اگست این سال پایان یافت که منتج به استرداد استقلال افغانستان شد.

در ۲۸ اسد سال ۱۲۹۸ که مصادف است با ۱۹ اگست سال ۱۹۱۹ میلادی انگلیس‌ها مجبور به امضای معاهده استرداد استقلال افغانستان شدند.

پس از اعلام آزادی، شاه امان‌الله خان در سخنرانی به مردم به توسعه و گسترش آموزش و پرورش در کشور تأکید کرد و به مردم گفت که یک کشور بی‌سواد نمی‌تواند، آزاد باشد.

یک کشور بی‌سواد نمی‌تواند آزاد باشد.

امان‌الله خان همچنان به‌خاطر ماندگاری استرداد استقلال طاق ظفر را در سال ۱۹۱۹ در پغمان کابل بنا نهاد.

در تاریخ افغانستان آمده که استرداد استقلال با جد و جهد و مشقات و قربانی‌های زیاد افغان‌ها حاصل شده‌است.

در همین حال صبغت‌الله مجددی رئیس جبهه نجات ملی و رهبر پیشین جهادی به این باور است که آزادی افغانستان به آسانی به دست نیامده و نیاز است تا حفظ گردد.

صبغت الله مجددی
صبغت الله مجددی

او افزود:

"امروز روز همه غازیان است، استقلال افغانستان به ساده‌گی به‌دست نیامده خون‌ها ریخته، فداکاری و ایثاری شده و این فراموش شدنی نیست."

به‌گفته وی متأسفانه امروز برخی‌ها می‌خواهند که آزادی افغانستان را به چالش بکشند.

باور‌ها به اینست که تلاش‌های شاه امان‌الله خان برای دموکراسی و حقوق زنان در افغانستان فراموش ناشدنی می‌باشد و باید حفظ گردد.

به‌گفته برخی از کارشناسان مسایل سیاسی از جمله ودیر صافی می‌گوید، از برنامه‌های اصلاحی امان‌الله خان یک قرن می‌گذرد، اما تا هنوز عملی نشده‌است.

ودیر صافی
ودیر صافی

او افزود:

"برنامه‌های اصلاحی را که امان‌الله خان می‌خواستم که در قرن ۲۰ بود حالانکه ما در قرن ۲۱ رسیدیم، اما آن برنامه‌ها تطبیق نشده است."

به‌گفته وی، دلیلی که پلان‌های غازی امان‌الله خان با چالش روبه‌رو شد، روی دست گرفتن اصلاحات زودهنگام بود.

به‌گفته وی، از یک‌سو مردم افغانستان در بی‌سوادی قرار داشتند و از جانبی کشور‌های خارجی علیه امان‌الله خان پروپاگندا را شروع کردند که سبب سقوط نظام آن‌زمان شد.

از سوی هم عزیزالله دین محمد معاون شورای عالی صلح نیز به این باور است که ۹۹ سال پیش امان‌الله خان آزادی افغانستان را کسب کرد، اما هنوز هم جنگ نیرو‌ های امنیتی افغان به‌خاطر آزادی و دفاع از استقلال و حاکمیت ادامه دارد.

با این همه از ۲۸ اسد یا روز استرداد استقلال همه ساله در کنار کابل در سراسر کشور به ویژه شهرهای بزرگ تجلیل می‌شود.

آماده‌گی‌ها برای تجلیل جشن استقلال در جوزجان
please wait

No media source currently available

0:00 0:01:03 0:00

ظاهراً برخی شهر‌های بزرگ رنگ و رخ دیگری به خود می‌گیرد از نصب بیرق‌های سه رنگ گرفته تا پایکوبی و اتن.

یکی از این شهر ها، شهر جلال‌آباد است.

در این شهر، مقبره غازی امان‌الله خان موقعیت دارد و جوانان این شهر همه ساله پر از شور و هله هله از استقلال کشور بزرگداشت می‌کنند.

آماده‌گی‌ها برای سال‌روز استراد و استقلال افغانستان در جلال‌آباد
آماده‌گی‌ها برای سال‌روز استراد و استقلال افغانستان در جلال‌آباد

اما شهر جلال‌آباد اخیراً گواه نا امنی‌ها بوده است و حملات خونین در آن رخ داده است حالا پرسش اینجاست که آیا جشن استقلال امسال تحت تأثیر نا امنی‌ها در جلال‌آباد قرار نخواهد گرفت.

حیات‌الله حیات والی ننگرهار در این باره چنین می‌گوید:

"من برای مردم ننگرهار اطمینان می‌دهم که قوای مسلح تدابیر ویژه را به‌خاطر جشن استقلال گرفته و برای تجلیل روز استقلال ما از طرف شب برنامه بزرگ آتش‌بازی را برگزار می‌کنیم و همه جوانان را دعوت کرده‌ایم."

حیات الله حیات
حیات الله حیات

وزارت داخله افغانستان نیز اطمینان می‌دهد که برای تجلیل از نود و نهمین سالروز استرداد استقلال افغانستان، تدابیر شدید امنیتی در سراسر کشور اتخاذ شده است.

نجیب دانش سخنگوی این وزارت ابراز امیدواری می‌کند که مراسم تجلیل از سالروز استقلال افغانستان به طور درست و در فضای امن برگزار گردد.

او افزود:

"پلان امنیتی برای جشن استقلال ترتیب شده و سر امروز نیرو‌های امنیتی در احضارات درجه یک قرار دارند و مردم می‌توانند با آرامش کامل در این جشن شرکت کنند."

نجیب دانش
نجیب دانش

از نود و نهمین سالروز استقلال افغانستان در حالی تجلیل به عمل می‌آید که درگیری‌ها میان نیرو‌ های افغان و مخالفین مسلح در نقاط مختلف کشور ادامه دارد و حتی در سال ۲۰۰۸ جشن استقلال هدف یک حمله قرار گرفت و مراسم به هم خورد.

از استرداد استقلال در گذشته‌ها طی محافل با شکوه رسمی و رژه‌های نظامی بزرگداشت می‌شد، اما در سال‌های پسین تجلیل از این روز کمرنگ شد و تنها در چهار دیواری ارگ از آن بزرگداشت شده‌است.

رئیس جمهور غنی در پای منار استقلال اکلیل گل گذاشت
please wait

No media source currently available

0:00 0:01:09 0:00

گزارش: نورالله شایان

XS
SM
MD
LG