شماری از هندوها و سیکهای افغانستان از تبعیض مذهبی و اجتماعی در برابر شان شکایت دارند و می‌گویند این مسئله بالای ابعاد مختلف زنده‌گی شان تاثیر منفی گذاشته است.
- هر چند مشکلات هندوها و سیکها در افغانستان نسبت به سایر اقوام این کشور بسیار و جدی به نظر می‌رسد اما آن‌ها با دشوار برای بیان مشکلات شان دهن باز می‌کنند و از شریک کردن آن در هراس اند اما معلوم نیست که چرا و از کی در هراس اند؟
دو تن از این هندوها در منطقه شور بازار کابل که از گرفتن نام شان خودداری کردند به رادیو آزادی چنین می‌گویند:
"در افغانستان مشکلات را کسی نمی‌تواند حل کند، به وکیل می‌گویم او چه کند از ما کرده او بسیار می‌ترسد."
"هندوها مشکلات زیاد دارند، قبلاً شمار شان زیاد بود اما اکنون ۵ یا ۶ صد تن باقی مانده، بیچاره چه کرده می‌تواند هر یک شان می‌ترسند."
آنان با احتیاط زیاد کار می گیرند و می‌گویند در این مورد باید از وکلا و نماینده‌های شان باید پرسیده شود.
در عین حال انار کلی هنریار نماینده هندو و سیکها در مشرانو جرگه می‌گوید، هنوز هم برخی مردم فکر می‌کنند که هندوها از هند به افغانستان آمده و در برابر ما تبعیض اجتماعی و مذهبی موجود است.
او افزود:
"با تأسف مشکل اساسی که در برابر ما موجود است، تبعیضات در جامعه است، تبعه کشور دیگر یاد می‌شویم، و تبعیض مذهبی بالای ابعاد مختلف زنده‌گی هندوها و سیکها تاثیر دارد."
خانم هنریار می‌گوید، مشکلات که در بخش محلات عبادت، سوزاندن مرده‌ها،غصب جایدادها و درعرصه آموزش موجود بود از سوی حکومت به آن توجه جدی شده‌است.
خانم هنریار در حالی این سخنان را مطرح می کند که به گفته وی از جمله ۲۰۰ هزار هندو و سیکها در ولایت مختلف کشور حالا شمار کم تنها در کابل، ننگرهار، غزنی و هرات باقی‌مانده است.
گفتنی است که شماری از هندو و سیکها مانند دیگر افغان‌ها در جریان جنگ های داخلی به هند که نزدیکی مذهبی نیز دارند مهاجر شدند.
اما گفته می‌شود که در آن‌جا هم زنده‌گی آرام ندارند.
دیاسنگ انجان شاعر و نویسنده افغان که در دهلی جدید مرکز هند زنده‌گی می کند به رادیو آزادی گفت که هندو و سیکهای افغان در آن کشور با مشکلات زیاد به ویژه چالش اقتصادی روبه‌رو اند.
او افزود:
"مشکلات بزرگ ما اینست که خانه نداریم، مشکلات تعلیمی موجود است، مردم چالش اقتصادی دارند، فرزندان اکثریت هندوها و سیکها تا صنف هشت و دهم درس خوانده و بعد مکتب را ترک کرده اند زیرا فیس بلند است و اقتصاد آن‌ها کافی نیست که این فیس را بپردازند."
اینکه چرا آن‌ها دوباره به وطن شان برگشت نمی‌کنند آقای انجان عامل آن‌را ناامنی می‌داند.
هرچند گفته می‌شود، برخی از هندوها و سیکهای افغان که در هند زندگی می‌کنند تابعیت افغانی شان‌را ختم کرده اما وزارت عدلیه افغانستان می‌گوید که در فورم ختم تابعیت قوم تذکر نمی یابد و ممکن برخی هندوها و سیکهای افغان ترک تابعیت کرده باشند.
امان ریاضیت سخنگوی این وزارت می‌گوید شمار دقیق هندوها و سیکهای افغان که ترک تابعیت کردند، روشن نیست.
از سوی هم سید الله سلام مشاور اجتماعی وزارت سرحدات، اقوام و قبایل می‌گوید، شاید تنها هندوها و سیکهای افغان با مشکلات روبه‌رو نباشد بلکه اکثر اقلیت‌ها ممکن مشکلات داشته باشند، که به گفته وی، در این بخش نیاز به بلند بردن آگاهی عامه و توجه جدی دولت است.
او افزود:
"اینکه مردم خوبتر از حقوق شان آگاه شوند نیاز به توجه جدی دولت را دارد، مثلاً در بحث انتخابات که به‌سوی حوزوی شدن می‌رود باید آن‌ها بیشتر از یک نماینده داشته باشند، یعنی به برخی اقلیت‌ها باید امتیاز داده شود در بست‌های بلند گماشته شوند و در هنگام توزیع تذکره الکترونیکی نیز به آن‌ها توجه شود."
آقای سلام می‌گوید، این وزارت در گذشته هم در این بخش کار کرده و در این اواخر این موضوع را شامل پروگرام خود کرده است.
گفتنی است که در سال ۱۳۹۲ در دوره حکومت حامد کرزی یک کرسی برای هندوها و سیکهای افغان در ولسی جرگه اختصاص داده شد اما فرمان رئیس جمهور وقت در این زمینه از سوی ولسی جرگه رد شد.
در حال حاضر یک سناتور انتصابی هندوها و سیکهای افغان در مشرانو جرگه حضور دارد.
اکنون گفته می‌شود به تازه‌گی در کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی یک مرد و یک زن از افغان‌های هندو و سیک در بخش اطلاع رسانی کار می‌کنند.
سردار سرویر سنگ باشنده شور بازار کابل در خطاب به اقوام دیگر می گوید، خوبی‌های که آن‌ها دارند نیاز است که آن‌ها مثل گل پرورش شوند نه اینکه پایمال شوند.
او افزود:
"ما هموطن شما هستیم، باید مثل گل ما را نگه کنید نه اینکه ما را پایمال کنید ما به این وطن خدمت کردیم، شهید دادیم، عسیکری کردیم، اگر اینقدر کار در اروپا بکنی مثل گل پرورش ات می‌کنند اما اینجا حق ما وجود ندارد و نه کسی می گوید که وطندار ماست و حق دارد اگر از اینجا تا چوک هم می رویم هرکس صدا می زند هندو! کافر پس ما به کی و چی بگویم."
بر اساس ماده ۲۲ قانون اساسی، هرنوع تبعیض و امتیاز میان اتباع کشور منع است.
در سرود ملی کشور، افغانستان خانه مشترک همه اقوام خوانده شده است.
انارکلی هنریار نماینده هندوها و سیکهای در مشرانو جرگه هم از افغان ها می خواهد که از هر نوع تبعیض اجتماعی، مذهبی، آزار و اذیت و تحقیر کردن آن‌ها دست بردارند.
گزارش: نورالله شایان
