دو سال پس از پایان مأموریت جنگی ناتو در افغانستان و بیرون شدن بیش از ۱۰۰ هزار نیروی بینالمللی ازین کشور، اکنون باز هم بحث اعزام هزاران سرباز تازه نفس به افغانستان گرم شدهاست.
دونالد ترمپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا هفتۀ گذشته (۲۵ ماه می) با سران ناتو در بروکسل دید و نشست وزیران دفاع ناتو در پایان ماه جون در بروکسل در راه است.
هنوز روشن نیست که چه تعداد سرباز اضافی و چه وقت به افغانستان فرستاده خواهند شد، اما آن چه روشن است این است که طالبان به دنبال اعلام آغاز عملیات منصوری در آخرهای ماه اپریل حملههایشان را در گوشههای مختلف افغانستان افزایش دادهاند.
به گونۀ مثال، طالبان در همین ماه با رشته حملاتِ بر مراکز نیروهای افغان در ولسوالی شاه ولی کوت حداقل ۲۵ سرباز افغان را کشتند.
پیش از آغاز عملیات منصوری هم طالبان مسئولیت حمله بر قول اردوی ۲۰۹ شاهین در بلخ را به عهده گرفتند که به گفتۀ مقامها جان بیش از ۱۳۰ سرباز را گرفت.
سؤال کلیدی اکنون ایناست که آیا اعزام چندین هزار سرباز به افغانستان میتواند تحرکات رو به افزایش طالبان را در جریان فصل جنگ روان درهم بشکند؟
جاوید کوهستانی، تحلیلگر مسایل امنیتی-نظامی در کابل میگوید، استقرار نیروهای تازه به رهبری ناتو در افغانستان به نیروهای افغان در جنگ علیۀ طالبان روحیه خواهد بخشید.
کوهستانی در گفت و گو با رادیو آزادی در همین ماه از سفارش مقامهای ارشد نظامی ایالات متحده امریکا در مورد اعزام حداقل ۳ هزار سرباز تازه نفس امریکایی به افغانستان پشتیبانی کرد:
" این امر مایۀ امیدواری برای آیندهاست. ما امیدواریم که تقاضاهای ترمپ بتواند مجموع همکاران بینالمللی ناتو را فعال بسازد. حضور پُر رنگ پیدا کنند. با افراطیت در جغرافیای افغانستان برخورد قاطع بکنند که تا حداقل اطمینان برای آینده افغانستان به وجود بیاید."
کوهستانی گفت که طالبان نخواهند توانست مراکز ولایات را تصرف کنند، اما به اساس تحلیل او آنان تلاش دارند مناطق روستایی بیشتری را به دست آرند.
ظاهراً افزایش تحرکات شورشیان، مقامهای ارشد ایالات متحده را به ارزیابی سطح تهدید در افغانستان واداشته است.
در ماه فبروری، جنرال جان نیکلسن قوماندان ماموریت حمایت قاطع در افغانستان گفت که وضعیت امنیتی این کشور به بنبست رسیده ولی موازنه به نفع حکومت افغانستان است.
نیکلسن در نهم ماه فبروری امسال هنگام گواهی دادن به کمیتۀ خدمات نظامی سنای ایالات متحده امریکا همچنین از نفوذ بازیگران منطقهای در افغانستان و روابطشان با طالبان ابراز نگرانی کرد.
وی گفت:
" من از نفوذ بازیگران مشخص به خصوص پاکستان، روسیه و ایران که به مشروعیت بخشی به طالبان و حمایت از آنان و نیز تضعیف تلاشهای حکومت افغانستان برای ایجاد یک افغانستان باثبات ادامه می دهند، نگران هستم."
در کنار این، دفتر استخبارات ملی ایالات متحده در گزارش تازۀ که در ۱۱ می منشتر شد نیز از ادامۀ ناامنیها در افغانستان احتمال دادهاست.
در بخش این گزارش مفصل آمدهاست که حتی با وصف ادامۀ حمایت بینالمللی، وضعیت کلی در افغانستان به احتمال زیاد رو به وخامت خواهد نهاد.
درین گزارش آمدهاست که ضعف گستردۀ دولت، شکنندگی سیاسی حکومت، نواقص نیروهای امنیتی دفاعی، مقاومت طالبان و مداخلۀ منطقهای به عنوان موانع کلیدی فرا راه بهبود باقی خواهند ماند.
اما، کورنلیوس سیمرمن نمایندۀ ارشد ملکی ناتو در افغانستان به وضعیت روان گونۀ دیگری مینگرد. او در گفت و گوی اختصاصی در جریان همین ماه به رادیو آزادی گفت که نیروهای افغان قادرند از مردم و کشورشان شجاعانه دفاع کنند.
"وضعیت امنیتی در افغانستان چالش برانگیز است و ما انتظار داریم که این جنگ بازهم دشوار باشد. اما نیروهای امنیتی افغان نشان دادهاند که آنها از مردم خود با عزم و شجاعت دفاع میکنند. آنها کنترول اکثریت خاک افغانستان را در دست دارند و امنیت دو سوم جمعیت افغانستان را فراهم میکنند. در سال گذشته نیروهای امنیتی افغان از هشت تلاش عمده شورشیان برای به دست گرفتن مراکز ولایات جلوگیری کردند. و آنان به جلوگیری از دستیابی طالبان به مقاصد اعلام شدۀشان همچنان ادامه دادهاند."
آقای سیمرمن گفت که ناتو در کنار نیروهای افغان خواهد ایستاد و با آموزش و مشوره آنان را یاری خواهد رساند.
جنرال محمد رادمنش معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان هم با سیمرمن همنظر است.
او در گفت و گو با رادیو آزادی گفت که نیروهای افغان روز به روز نیرومندتر شده میروند و توان مقابله با هر گونه تهدید را دارند.
مایکل کوگلمن، کارشناس منطقهای در مرکز وودرو ویلسن در واشنگتن است.
او در گفت و گوی تلیفونی در همین ماه به رادیو آزادی گفت که اعزام نیروهای اضافی به افغانستان میتواند به نیروهای افغان روحیه بخشد، ولی به تنهایی نمیتواند جنگ افغانستان را به پایان ببرد.
" ما گزینۀ نظامی را برای چندین سال آزمایش کردیم. ما در اوج افزایش نیرو در افغانستان در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ صدهزار سرباز در افغانستان داشتیم. اما این گزینه به جنگ افغانستان پایان نداد و طالبان را به حاضر شدن به میز مذاکرۀ صلح وانداشت."
کوگلمن از ادارۀ ترمپ خواست که به مشکل روان در افغانستان عمیق تر بنگرد.
" ما واقعاً نیاز داریم ببینیم که ایالات متحده امریکا چی چیزهای را که در گذشته مایل نبوده انجام دهد، اکنون مایل است انجام دهد، چیزهای که امکان متمایل شدن طالبان به نشستن دور میز مذاکرات صلح را افزایش دهد."
در حال حاضر، ایالات متحده امریکا ۸۴۰۰ سرباز در افغانستان دارد که بخش بزرگ آن در چهارچوب نیروهای بیش از ۱۳ هزار نفری مأموریت حمایت قاطع در افغانستان سرگرم آموزش، مشوره و کمک با نیروهای افغان هستند.