طوری که دیده میشود، گاهگاهی در پارلمان افغانستان برخوردهای لفظی شدید بین وکلا اتفاق میافتد، این برخوردها به هتک حرمت و حتی برخوردهای فزیکی میانجامد.
بعضی سر و صدا و دشنامها که شنیده میشوند در کوچه، پسکوچهها و بازار ثبت نشدهاند؛ مناظره و جدل دو همسایه هم نیستند، بلکه از جریان بحثها و جدلهای ثبت شدهاند که گاه و بیگاه در پارلمان یعنی خانه ملت افغانستان، اتفاق میافتند.
آیا برای تامین نظم، حفظ عفت کلام و رعایت اصول اخلاقی در خانه ملت افغانستان قواعدی هم وجود دارند؟ اگر وجود دارد، پس چرا مراعات نمیشوند؟
آیا تدابیر انضباطی هم در برابر وکلای متخلف در نظر گرفته شدهاند؟
محمد صالح سلجوقی نماینده مردم هرات در ولسی جرگه افغانستان با اشاره به عدم رعایت اصول رفتاری و انضباطی مجالس پارلمان میگوید:
"وکلا به آنچه که تصویب کرده و نام آن را اصول وظایف داخلی گذاشته اند، کمتر وقعی میگذارند. خصوصاً بخش مراعات نمودن اصول رفتاری و انضباطی خود مجالس را، وکلا هر آنچه میخواهند در اثنای بحث روی قوانین میگویند، حتی گاهی هتک حرمتها به شدت که به هیچ عنوان ایجاب نمیکند که در داخل مجلس مطرح شود، مطرح میشود. گاهی بعضی شخصیتها و ذواتی که به مجلس دعوت میشوند، متاسفانه به شدت مورد نکوهش قرار میگیرند و با یک ادبیات غیر پارلمانی مواجه میشوند."
عارف رحمانی که عضویت پارلمان افغانستان را دارد، بارها خود شاهد همچو برخوردها بین وکلا بودهاست میگوید، در همچو موارد همیشه تلاش کردهاست تنشها را کاهش داده، بین وکلا وساطت کند.
آقای رحمانی در مورد دلایل عدم تطبیق اصول "وظایف داخلی پارلمان افغانستان" که توسط خود وکلا تصویب شدهاست، میگوید:
"متاسفانه در افغانستان مشکلی بزرگ که وجود دارد اینست که فاصله عظیم بین هنجارهای حقوقی و رفتار افراد یا اشخاص حقیقی و حقوقیوجود دارد، یعنی رفتاری ساختن هنجارها هنوز هم معمول نیست. ما اصول وظایف داخلی خیلی واضح داریم، اما متاسفانه که تا هنوز نتوانسته، اجرایی شود."
چرا کودهای اخلاقی در پارلمان افغانستان مراعات نمیشوند؟ آیا برعلاوه دستور اخراج وکلا از جلسات که بارها شنیدهاست:
"برآی، برآی از جلسه، امنیت بکش! بکش! امنیت بکش، بکش! امنیت بکش! بفرمایید! برآی!"
"وکیل صاحبهای محترم، وکیل صاحبهای محترم، چرا همین موضع گیری تان را مطابق اصول وظایف داخلی نمیداشته باشید!؟"
آیا بر اساس "اصول وظایف داخلی پارلمان" به خاطر تامین نظم، حفظ عفت کلام و رعایت اصول اخلاقی در خانه ملت افغانستان تدابیر انضباطی دیگر هم در نظر گرفته شدهاند؟
محمد صالح سلجوقی میگوید:
"تدابیر انضباتی صرف در مواردی که وکلا دست به حملات فزیکی و یا مزاحمت به جریان و روند عادی مجلس میزنند، بلی چندین بار اتخاذ شده که آنهم بیشتر به دعوت نمودن وکلا به ترک مجلس است که تعدادی از وکیل صاحبان با این مورد انضباطی مواجه شدهاند، رئیس مجلس هم صلاحیت دارد این وکلا را برای یکروز از اشتراک در جلسات محروم بسازد."
مردم از نمایندگان شان در خانه ملت چی انتظار دارند؟
میر محمد باشنده بدخشان در این مورد میگوید:
"برداشت من از پارلمان اینست، فکر میکنم مردمان درست، معقول و مورد نظر مردم که به رای مردم راه یافته باشند، فکر نمیکنم چنین بوده باشد، اگر نماینده ملت باشند، قوانین و سایر مسایل را رعایت کنند، اینگونه مشکلات هرگز در داخل پارلمان صورت نخواهد گرفت."
آری! افغانها را که از چندین دهه به اینسو در معرض جنگها، خشونتها و منازعات مختلف قرار دارند، نه تنها مسایل حساس اجتماعی و سیاسی به شدت متاثر میسازد، بلکه مسایلی ظاهراً معمولی که میتوان آن را با حوصله مندی حل کرد، نیز عصبانی میسازد.
خانه ملت یا پارلمان افغانستان نیز از این شیوه عملکرد مستثنی نیست. مسئله دیگر رعایت و تطبیق قوانین است و طوری که دیده میشود برخی قانونگذاران افغان با تطبیق آن بالای خود و رعایت آن مشکل دارند.
آرش همایون
برای شنیدن این گزارش به لنک پائین کلک کنید:
