بعد از پیروزی دونالد ترمپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا، نگرانی‌ها در مورد توافق موجود هستوی با ایران افزایش یافتهاست.
این توافق که هدفش جلوگیری از تلاشهای هستوی ایران بود به حیث یکی از موفقیتهای پالیسی خارجی رئیس جمهور اوباما دیده میشود، ولی منتقدین این توافق با رئیس جمهور منتخب امریکا دونالد ترمپ نقطه مشترک دارند که این مسئله میتواند منتج به لغو این پیمان گردد.
ترمپ در ماه مارچ امسال خطاب به یک گروه از لابی‌گران حامی اسرائیل گفته‌بود، توافق هستوی با ایران یک فاجعه است و لغو آن از اولویت‌هایش خواهد بود.
حال که یک روز از انتخاب ترمپ به حیث رئیس جمهور امریکا میگذرد، ناظرین با دقت مشاهده میکنند که آیا این هشدار ترمپ در اداره جدید امریکا عملی خواهد شد یا نه؟
احتمال لغو این پیمان و نگرانیهای ناشی از چنین اقدام، ساعاتی بعد از اعلان ترمپ به حیث برنده انتخابات امریکا در تهران انعکاس یافت و رهبران ایران دیروز از رئیس جمهور منتخب امریکا خواستند ادامه این توافق را یقینی سازد.
حسن روحانی رئیس جمهور ایران گفت:
"درک ایران از توافق هستوی این بود که این توافق با یک کشور یا یک حکومت صورت نگرفته بلکه بر اساس یک قطعنامه شورای امنیت ملل‌متحد تصویب شدهاست، امکان ندارد که این توافق توسط یک حکومت تغییر کند".
توافق هستوی با ایران که در ماه جولای سال ۲۰۱۵ از سوی واشنگتن، مسکو و چندین کشور دیگر غربی امضا شد تلاشهای هستوی ایران را در بدل از میان برداشتن تحریمات بر تهران محدود ساخت، تحریماتی که اقتصاد ایران را فلج کرده‌بود.
اداره رئیس‌جمهور اوباما که چند سال با دیپلوماسی عقب درهای بسته برای این توافق تلاش کرده‌بود، این پیمان را یک پیروزی بی‌نظیر برای پالیسی خارجی خود خواند.
شماری زیادی از جمهوری‌خواهان که در این مورد شک و تردید داشتند گفتند، این توافق تنها مدت توانایی ایران به دست یابی به سلاح هستوی را تمدید نموده است.
این شک و تردیدها، با اظهارات بنیامین نتانیاهو صدراعظم اسرائیل شدت بیشتر یافت که در کانگرس امریکا گفت، این توافق دستیابی ایران به اسلحه هستوی را تضمین میکند.
یک نشانه از اینکه اظهارات نتانیاهو در مورد ایران شاید در اداره ترمپ مورد استقبال قرار گیرد این است که نتانیاهو دیروز اعلان کرد با دونالد ترمپ صحبت تیلیفونی نموده و ترمپ از او دعوت کرده در اولین فرصت ممکن به واشتگتن بیاید.
مفتشین ملل‌متحد در ماه می امسال گفتند که ایران اندازه غنی سازی یورانیم‌اش را در تطابق با توافق هستوی محدود نگهداشته است و همین مسئله را در ماه نوامبر نیز بار دیگر تصدیق کردند، ولی با آنهم این اطمینان دادنها، تشویش منتقدین را رفع نکرد و توافق هستوی با ایران یکی از موضوعات در کمپاین انتخاباتی ترمپ بود.
ترمپ در این اواخر گفت، خودش توافق بهتری را با محدودیتهای بیشتر بر ایران امضا می‌کرد.
ترمپ همچنان گفت، مشکل خواهد بود که توافق‌نامه را به یکبارهگی لغو کرد که از حمایت قطعنامه شورای امنیت ملل‌متحد برخوردار است.
جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز دیروز بیانات رئیس جمهور روحانی را انعکاس داده گفت، ترمپ باید به این توافق متعهد بماند.
آقای ظریف گفت:
"هر رئیس جمهور امریکا باید واقعیتهای جهان امروز را درک کند، مهمترین چیز این است که رئیس جمهور آیندۀ امریکا به توافقات و مشارکتهای که امریکا در آنها سهم دارد، متعهد بماند".
جاش ارنست سخنگوی قصر سفید دیروز گفت، اداره کنار رفتنی امریکا به توافق هستوی با ایران همچنان پابند است.
در این حال سوزان مالونی یک کارشناس امور پالیسی خارجی در انستیتیوت بروکینگز واشنگتن میگوید:
"پیروزی ترمپ به نفع آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر مذهبی ایران است که در محضر عام از این توافق انتقاد کرده است".
مالونی افزود:
"با پیروزی ترمپ، خامنه‌ای ساده ترین دشمن را خواهد داشت، از بد شدن اقتصاد امریکا لذت خواهد برد و خواهد توانست از مواد توافق‌نامه هستوی تخطی نموده و همه مسئولیت را به دوش واشنگتن بیندازد".
