حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار بعد از پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت داکتر نجیب، با حکومتهای افغانستان از در مخالفت پیش آمده در برابر آنان فعالیتهای مسلحانه داشتهاست.
اما حزب اسلامی چگونه اساس گذاشته شد و چه فعالیتهای را انجام داده وحالا با پیوستن حکمتیار به پروسه صلح شاخه‌های جدا شده این حزب باهم یکجا خواهد شد؟
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در سال ۱۹۷۷ میلادی تاسیس شد.
در جریان سالهای جهاد یکی از احزاب اصلی مجاهدین بشمار میرفت. در این جریان شخصیتهای با نفوذ و مطرح این حزب از بدنه حزب جدا و به ایجاد احزاب و جریانات سیاسی جداگانه مبادرت ورزیدند که از حزب اسلامی افغانستان به رهبری عبدالهادی ارغندیوال و شاخه دیگر ان تحت رهبری وحیدالله سباوون میتوان نام برد.
پس از ماهها تلاش و گفتگو توافقنامه صلح میان حکومت افغانستان و حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار روز پنجشنبه در کابل امضا شد.
حالا این پرسش بمیان می آید که ایا این بخشهای انشعاب یافته بار دیگر تحت یک چتر گرد خواهند آمد؟
احمد سعیدی آگاه مسایل سیاسی میگوید:
"گروههای که از حزب اسلامی آقای حکمتیارجدا شدهاند، اگر منافع شان ایجاب کند با حضور حکمتیار بدون شک یکجا خواهد شد."
کبیررنجبر یکی دیگر از کارشناسان افغان میگوید جدا شدن افراد مربوط به حزب اسلامی و آمدن شان در حکومت به اساس یک برنامه ترتیب شده در پاکستان صورت گرفته و هدف شان گرفتن سهم در حکومت افغانستان بود.
آقای رنجبر میگوید با آمدن گلبدین حکمیتار و پیوستن وی به پروسه صلح همه این شاخهها زیر یک چتر فعالیت کرده و از رهبر شان حمایت خواهند کرد.
او افزود:
"من به این امیدوار هستم که تمام اینها زیر بیرق حکمتیار متحد شوند و یک حزب نیرومند را خواهند ساخت و اگر کدام شاخه به طور استثنایی خارج از این اتحاد بماند موثریت خود را کاملا ازدست خواهد داد."
آقای رنجبر میگوید حزب اسلامی شاخه نظامی نداشته و هرگاه شاخه‌های جدا شاده با این حزب یکجا نشوند حزب اسلامی از صحنه سیاست خارج خواهد شد زیرا بیشتر افراد مربوط به حزب اسلامی در داخل نظام فعالیت داشته و بعضی از چهرهها خود شان را مخفی نگهداشته بودند.
حزب اسلامی افغانستان از زمان تأسیس با تمام حکومتهایی که در افغانستان به قدرت رسیدند؛ یعنی حکومت سردار محمد داوود خان، حکومت حزب دموکراتیک خلق، دولت مجاهدین به رهبری برهان‌الدین ربانی، حکومت طالبان و دولت حامد کرزی، جنگیده است.
البته مذاکراتی را با دولتها نیز انجام داده اما این مذاکرات هیچ نتیجه نداشتهاست.
با پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت کمونیستی در سال ۱۳۷۱، نیروهای این حزب بخش‌هایی از شهر کابل را اشغال کردند.
پس از آنکه بر اساس توافقات قبلی پیشاور برهان الدین ربانی حاضر نشد بعد از شش ماه از قدرت کناره گیری کند اختلاف برخی از احزاب جهادی از جمله حزب اسلامی با دولت به جنگ مسلحانه کشید و حکمتیار نیروهایش را در چهار آسیاب در جنوب کابل مستقر کرد و از آنجا به نبرد علیه دولت به رهبری برهان الدین ربانی ادامه میداد.
حزب اسلامی حکمتیار پس از سقوط حکومت طالبان، دولت کرزی را به رسمیت نشناخته و نیروهای آن به نبرد با اردوی افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان پرداختند.
نظر محمد مطمئن یکی از مجاهدین سابق در مورد سهم حزب اسلامی در جنگ‌های داخلی چنین میگوید:
"در جنگ داخلی افغانستان تمام طرف‌های درگیر که اینجا جنگ میکردند یک قسم مسئولیت دارند، به شمول حزب اسلامی، جمعیت وشورای نظار."
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در سال ۱۳۹۳ به طرز غیر منتظره تصمیم گرفت که در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی شرکت کند و از قطب‌الدین هلال حمایت کرد که در گذشته وی معاون حزب اسلامی بود.
آقای حکمتیار در پیامی به مناسبت عید قربان گفت که در دو سال گذشته با حکومت وحدت ملی مذاکرات انجام داده و ابراز امیدواری کرده بود که به نتیجه دست یابند.
سرانجام روز پنج شنبه توافقنامه صلح میان حکومت و حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار میان هیئت مذاکره کننده دو طرف امضا شد.
هرچند دیدگاههای مختلف در مورد چگونگی فعالیت حزب اسلامی و پیوستن این حزب به پروسه صلح،در بین اقشار مختلف مردم افغانستان وجود دارد، اما اینکه حزب اسلامی با پیوستن به پروسه صلحپس از این چه اهداف را دنبال میکند با گذشت زمان روشن خواهد شد.
گزارش: جاوید حسن زاده
