پاکستان بروز چهارشنبه آن فیصله خود را عملی کرد که بر اساس آن هیچ افغان نمیتواند بدون داشتن ویزه این کشور از بندر تورخم عبور کند.
فرهاد شینواری خبرنگار رادیو آزادی در محل که به روز پنجشنبه از نزدیک از بندر تورخم دیدن کرده میگوید: عساکر پاکستانی تنها به آنعده از افغان هایکه ویزه این کشور را دارند اجازه عبور از تورخم را میدهند، حتی به آنهای اجازه عبور داده نمیشود که کارت اقامت پاکستان را دارند.
اما به گفته وی آنهای که با مشکلات جدی صحی روبرو اند نیز اجازه عبور از این بندر را دارند.
وی گفت:
"افرادیکه بگونه جدی مریض اند و یا هم زخمی شدگان را اجازه عبور از تورخم داده میشود و آنها به پشاور انتقال داده میشوند. امروز گفته میتوانیم که نسبت به روز گذشته رفت و آمد آسان تر شدهاست."
به گفته خبرنگار رادیو آزادی در محل، واردات و صادرات از طریق راه تورخم صورت نمیگیرد از همین رو فیصله اخیر پاکستان بالای ترانسپورت، هوتلها و دیگر کارهای مربوط به رفت و آمد در تورخم تاثیر منفی بجا مانده است.
خبرنگار رادیو آزادی به نقل از مقامات گزارش میدهد که میگویند، روزانه حدود ۲۰ الی ۲۵ هزار تن از بندر تورخم عبور میکردند و شش هزار موتر مسافربری خورد که در این راه رفت و آمد داشتند اکنون در ایستگاه توقف کردهاند.
سفارت پاکستان در کابل میگوید، تقاضای ویزه از سوی پاکستان حق این کشور بوده و این اقدام بخاطر تأمین امنیت میباشد.
به گفته سفارت پاکستان در کابل، قرار است پروسه عبور با ویزه در نقاط دیگر سرحد میان افغانستان و پاکستان نیز تطبیق شود. اما حکومت افغانستان با این اقدام پاکستان مخالفت کردهاست.
حضرت عمر زاخیلوال سفیر افغانستان در اسلام آباد به رادیو آزادی گفت: تصمیم پاکستان در مورد داشتن ویزه برای عبور از تورخم یکطرفه بوده و به نفع افغانستان و پاکستان نیست.
وی گفت:
"امیدواریم که یک راه حل منطقی دریابیم و راه منطقی همین است که پاکستان باید از آن اقدامات و اجراآت دست بکشد که یکطرفه اند و برای بهبود روابط دو کشور نیستند."
در همین حال محمد تقی یکی از آگاهان سیاسی مستقر در امریکا به رادیو آزادی گفت:
"برای پاکستان واضح است که کیها تخریب کار و شورشی اند. آنها ضرورت برای ویزه جهت سفر ندارند بلکه نزد آنها پاسپورت پاکستانی است. به عوض مردم عام باید جلو آنها گرفته شود. تورخم و غلام خان و سپین بولدک سه راه عمده برای رفت و آمد است اما بیش از صد راه دیگر هم است که مردم با استفاده از آنها رفت و آمد میتوانند."
در پاسخ به اینکه مردم بجای تورخم از کدام راههای دیگر برای رفتن به پاکستان استفاده میتوانند، عبدالحی کاکر خبرنگار رادیو مشال/رادیو آزادی که مدت طولانی در این منطقه خبرنگار بود، میگوید:
"این راه از چترال پاکستان آغاز میشود که با نورستان افغانستان همسرحد است، همان طوریکه تورخم با جلال آباد. کرم ایجنسی که با گردیز سرحد دارد بعداً منطقه بادینی ژوپ با زابل راه دارد. منطقۀ پیشین با منطقه معروف راه دارد و همچنان در گومل راههای برمل و غلام محمد کوت قرار دارند و همچنان منطقۀ ریگ هلمند با نوشکی راه دارد. این سرحد بسیار طولانی است که در بسیاری نقاط آن پوستههای نیروهای امنیتی موجود است و مردم در آن رفت و آمد کرده میتوانند."
حبیب الله رفیع کارشناس مسایل سیاسی به رادیو آزادی گفت: پاکستان با مسدود کردن تورخم میخواهد موضوع خط دیورند را رسمی بسازد.
وی افزود:
"پاکستان از زمانی ایجاد تا کنون تلاش دارد تا خط دیورند رسمی شود. معاهدۀ دیورند میان بریتانیا و افغانستان امضاء شده بود و آن هم از سوی عبدالرحمن خان امضاء نشده بود."
در همین حال آگاهان بدین باور اند که پاکستان بنابر آوردن فشار بالای افغانستان از افغانهای که در مسیر تورخم رفت و آمد دارند تقاضای ویزه میکند.
به گفته آنها، تندروان بدون داشتن ویزه از راههای دیگر رفت و آمد میکنند.