در کنار ده ها مشکل جوانان افغان یکی هم فرار آنها از کشور است که در سال گذشته بنابر دلایلی از جمله افزایش جنگ، ناامنی، فقر اقتصادی، بیکاری و نبود زمینه کاریابی برای جوانان بود که آنها مجبور به ترک کشور شده و از راه قاچاق راهی کشور های اروپایی گردیده اند.
وزارت مهاجرین و عودت کننده گان افغانستان می گوید، ارقام فرار افغان ها به گونه غیر قانونی به اروپا، در سال 2015 چند برابر افزایش داشته است.
حفیظ احمد میاخیل مشاور مطبوعاتی این وزرات ارقام مهاجرت های افغان ها را در یک سال گذشته چنین بیان کرد:
"در سال گذشته در مجموع دو لک پنجاه هزار هموطن ما در کشور های اروپایی درخواست پناهنده گی داده اند، اینها نه تنها از افغانستان بلکه از ایران و پاکستان هم دست به مهاجرت های غیر قانونی زده اند. این آمار و ارقام نسبت به سال های گذشته به مراتب بالا رفته و مهاجرت ها افزایش یافته است."
قرار گزارش وزارت مهاجرین و عودت کننده گان افغانستان، در یک سال گذشته در کنار رسیدن تعداد از افغان ها به کشور های اروپایی از جمله 3700 مهاجر که در مسیر راه غرق شده اند دوازده درصد شان را افغان ها تشکیل میداد که اجساد شمار از آنها به کشور انتقال گردید.
اما در سه ماه اول سال 2016 میزان مهاجرت افغان ها کاهش یافته و بر عکس شماری از آنها دوباره به کشور عودت کرده اند.
ما هم با دو جوانی که به کشور برگشته اند مصاحبه انجام دادیم. در آغاز احمد فواد جوانی که تقریباً ده سال با نیروی های ناتو در بخش های مختلف کار می کرد بنابه مشکلات امنیتی راه سفر را به گونه قاچاق پیش گرفت که در را ه با مشکلات زیادی روبرو می شود و در کشور بلغاریا با چند تن از دوستانش یکجا دستگیر شده مدتی هم زندانی می شود وی باز هم با تمام مشکلات خود را به جرمنی می رساند و در آنجا هم با آن رویایی که قصد سفر کرده بود نمی رسد و دوباره به کشور بر می گردد قصه مستند رفتن قاچاقی و دوباره برگشت فواد را از زبان خودش در برنامه بشنوید.
نور نبی 22 ساله جوانی دیگری از ولایت پکتیا که چهار ماه پیش با فریب خوردن حرف های مردم که در خارج پول فروان، خانه و عیش و عشرت است با فروش مبایل چیبی خود راه قاچاق به کشور های اروپایی را پیش می گیرید و با مشکلات که در راه میبیند و چیزی جز بدبختی از کشور های خارجی نمی بیند دوباره به کشور بر می گردد قصه بر گشت و مشکلات خود را به ما چنین حکایت کرد:
" مردم به مه می گفتند که در کشور های خارجی پول، خانه، آرامی و قبولی افغان ها زیاد است از این خاطر راه سفر قاچاقی را پیش گرفتم آنجا که رسیدم نه قبولی وجود داشت و نه آن عیش و عشرت که شینده بودم.
مه با تقریباً 45 نفر افغان دیگر در یک موتر کاستر راهی سفر قاچاقی شدیم که در راه با مشکلات زیادی از جمله نبود آب و نان مواجه بودیم که دو نفر از مسافرین که با ما در همین موتر بود از اثر بی نانی و آبی از بین رفتن و چار نفر دیگر هم از اثر حادثه ترافیکی از بین رفتند. اول به پاکستان رفتیم بعداً ایران و ترکیه مدتی در استانبول ماندیم به خاطر هوای بارانی بعد از آن طرف بلغاریا رفتیم که در میسر راه بلغاریا و جرمنی پولیس جرمنی ما را دستگیر کرد و تمام لوازم و خوارک و پوشاک که داشتیم از ما گرفتند و به ترکیه روان کردند که بعد از تکت گرفتن دوباره به افغانستان آمدیم."
از نور نبی پرسیدم آیا خانواده رضایت داشت که به گونه قاچاق سفر کنید؟ در پاسخ چنین گفت:
" نخیر، مه پنهان از فامیل راه سفر را پیش گرفتم آنها خبر نداشتند زمانیکه به ایران رسیدم زنگ زده برای شان احوال دادم که اینجا رسیدم آنها خیلی ناراحت شده بودند گفتند برایت پول روان می کنم بر گرد اما مه حرف های آنها را به گوش نگرفته رفتم هم مشکلات را دیدم و هم تقریباً سه هزار دالرم مصرف شد.
مه با این پول که مصرف کردم می توانستم یک کاری خوبی را در افغانستان پیدا کنم اما واقعاً فریب حرف های مردم را خوردم که خارج بروی عیش و آرامی است اما هیج چیز هم نبود به چشم های خود دیدم که افغان ها نه نان پیدا کرده می توانستند نه جای داشتند که شب و روز را سپری کنند .حتا دوست های مه که آنجا رفته بودند می گفتند اگر کسی به خارج میامد اول برای شان قران را نشان بدهید که به خاطر کلام خدا اینجا نیایند و خود را بی سرنوشت نسازند اگر قبول نکردند بگذارید که این همه مشکلات را بیبینند.
مه به دگه جوانان میگم که اگر در کشور خود ما 5 افغانی هم پیدا کرده می توانید هیچ خیال رفتن به کشور های خارجی را نکنید در کشور خود قناعت کنید نه اینکه تقاضای پول زیاد با ذلت و خواری در کشور بیگانه را داشته باشید بدانید همه عزت و افتخار در کشور خود ما است."
قرار گزارش ها 125 افغان در ماه دلو سال گذشته به شکل داوطلبانه وارد کشور شده و مقامات جرمنی گفته اند بیش از یک هزار پنجصد افغان دیگر آماده برگشت به افغانستان هستند.
اینکه امسال وزارت کار و امور اجتماعی شهدا و معلولین برای رفع مشکلات بیکاری جوانان و فرار آنها از کشور چی فرصت های کاری را ایجاد خواهد کرد، علی افتخاری سخنگوی این وزرات گفت، برای معضل بیکاری برنامه های از جمله ایجاد کمیته ملی کار و برنامه ملی کار که شامل توسعه روستا ها و شهرها است را در نظر گرفته اند. از جمله ساختن هفده بند برق در هفده ولایت افغانستان، ساختن راه های مواصلاتی ولسوالی ها به ولایات و اعزام کارگر به کشور های خارجی است که میشود گفت به تعداد هزاران فرصت کاری در سال آینده برای جوانان در نظر گرفته شده است.
با اینکه شماری دلیل عمده فرار جوانان از کشور را در بیکاری می داستند اما ملالی شینواری مشاور فرهنگی و جوانان ریاست جمهوری می گوید، یکی از عوامل فرار جوانان در نبود حس وطن دوستی در بین جوانان است.
مردم افغانستان در گذشته ها از این بدتر شرایط را سپری کردند اما جوانان راه فرار را پیش نگرفتند در این ارتباط در قدم نخست به جوان باید روحیه داده شود.
خانم ملالی در ادامه افزود، رئیس جمهور برای جوانان ارزش قایل است و برای امسال پلان دارد تا برای جوانان زمینه آموزشی بیشتر مهیا گردد و خود شان ارتباط مسقیم با جوانان داشته باشد و برای رهبری خود جوانان زمینه را مهیا می سازد.
پس ما هم به امید روزی هستیم که دیگر جوانان راه قاچاق را در پیش نگرفته و دولت هم به وعده ها و امید های که به جوانان می دهد، عمل کند.
برنامه هوای تازه را از طریق ویب سایت رادیو آزادی www.radioazadi.com و صفحه فیسبوک هوای تازه fecbook.hawa e taza.com شنیده و هم خوانده می توانید.
ترتیب کننده: فروزان حبیب زاده
وقت نشر برنامه: هفته دوبار روز های شنبه و سه شنبه