هوا منحیث یک فکتور عمده زندگی است یعنی یک انسان بدون نان و آب میتواند چند روزی زندگی کند اما بدون هوا اضافه تر از پنج دقیقه شاید نتواند زندگی کند.
هوا ماده حیاتی است اما متاسفانه در شهر های بزرگ و کابل آلوده است و این آلودگی محیط زیست یکی از معضلات عمده و خطرناکی است که گریبانگیر مردم افغانستان شده است.
تغییر اقلیم، گرمای زمین و آلوده گی هوا یکی از مشکلات جهانی است که افغانستان هم دامن گیر آن است.
زمانیکه در افغانستان موضوع پاک نگه داشت محیط زیست مطرح میشود مردم به آن چندان توجه نمی کنند و یا هم جدی گرفته نمی شود شاید دلیل آن حالات کنونی افغانستان باشد.
اکثریت مردم خصوصاً مردمی که از اقتصاد خوب برخودار نیستند از مواد سوخت ارزان مثل پلاستیک، کاغذ و تایر موتر استفاده میکنند که نسبت به گاز و چوپ هوا را آلوده میسازد.
شماری از جوانان دلایلی آلوده گی هوا و محیط را چنین بیان کردند:
"محمد فضل خوکیان وال از ولایت ننگرهار محصل پوهنتون کابل گفت، آلوده گی هوای کابل را در سوختاندن ذغال سنگ، بی کیفیت بودن گازات، تیل، توجه نکردن به زراعت، فقر بیچارگی و عدم سواد مردم دانست.
نور محمد از ولایت لوگر باشنده شهر کابل، از آلوده گی هوای کابل زیاد شکایت داشت و گفت که جوانان معتاد که در شهر است کاغذ و خاشاک را می سوزانند که دود و اشغال آن محیط را آلوده ساخته همچنان موترهای که تیل کم کفیت می سوزانند.
عبدالله جوانی دیگر از شهر کابل، هوا به حد اخر آلوده است استفاده از ذغال سنگ، تیل های بی کیفیت و حمام های که از تایر موتر استفاده می کنند هوا را آلوده ساخته است."
اما در صفحه هوای تازه تحسین طاقت از ولایت خوست و آسنات از شهر کابل دلایل آلوده گی هوا را چنین نوشته اند.
" تحسین طاقت از ولایت خوست نوشته در ولسوالی اسماعیل خیل و مندوزی خشت پزی زیاد است که ذغال سنگ میسوزانند و هوا را آنقدر خراب ساخته که از طرف دیگر هیچ جای به چشم دیده نمیشود.
آسنات از شهر کابل نوشته، از دست یکی از هسمایه های خود در عذاب هستیم همیش از تایر موتر و چپلک به سوخت استفاده می کند که دود غلیظ بلند میشود روز روشن را سر ما شب تاریک میسازد، هیچ کس در فکر میحط و ماحول خود نیست حتا دولت هم چندان توجه ندارد."
عبدالولی مدقق معین اداره ملی حفاظت از میحط زیست هم گفت که با افزایش نفوس در شهر کابل، تردد وسایط، استفاده از تیل بی کیفیت، بیشتر شده است و مهم ترین دلیل در آلودگی هوا را در موجودیت کثافات، داش های خشت پزی، حمام ها، قطع جنگلات و از بین رفتن پوشش سبز شده تا میزان آلودگی هوا افزایش یاید. دولت در مجموع نتوانسته که کار های چشم گیری در قسمت بهبود آوردن کفیت هوا انجام بدهند.
اما چیزی که در اثر مطالعه ثابت شده است موجودیت ذرات معلق در هوای کابل است که منابع مختلف دارد گشت و گذار وسایط کهنه و فرسوده استفاده از تیل های کم کیفیت استفاده از ذغال سنگ و چوب است و چیزی دیگر که نقش مهم در موجودیت ذرات معلق در هوا را نشان میدهد موجودیت سرک ها کوچه و پس کوچه های مخروبه شهر کابل است که تا حال به آن هم توجه نشده است. گرچه اندکی در این مورد کار شده اما امیدوار هستیم تا شاروالی کابل در این قسمت توجه جدی کند.
کنشکا بکتاش ترکستانی رئیس صحت محیطی وزارت صحت عامه افغانستان گقت، آلوده بودن محیط و آنچه زندگی افراد را به مخاطره قرار می دهد نگران کننده است اما کدام ارقام دقیق در این ارتباط ندارند ولی شواهدی وجود دارد که آلودگی محیط زیست بالای صحت مردم به خصوص اطفال باعث امراض تنفسی و انتانی شده است اما برای جلوگیری از آلوده گی هوا با همکاری برخی از ارگان های دولتی به حمام ها رستورانت ها خشت پزی ها دستور داده اند تا به جای استفاده از تایر و پلاستیک از گاز استفاده کنند.
مسئولان اداره ملی حفاظت محیط زیست می‌گویند، هر پدیده یی منفی و مثبت محیطی سه بُعد دارد، بُعد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و گفته میشود بعد از سنجش دولت در بخش سکتور صحی سالانه اضافه تر از چهار میلیارد افغانی را از دست می دهد.
عبدالولی مدقق معین اداره ملی حفاظت از محیط زیست گفت، به اساس معلوماتی که در گذشته انجام داده اند، ستندرد که در قسمت آلوده گی هوا بدست دارند نشان می دهد موجودیت ذرات معلق در هوای کابل بنام PM10,PM5,PM2,5 بوده است و در فی متر مکعب هوا 150PPM واحد قیاسی اندازه می کند که همین مقدار ذرات به چشم دیده نمیشود اما امراض تنفسی را به وجود میاورد.
زمانیکه آلوده گی محیط و هوا این قدر ضرر داشته پس چرا برای خود مریضی خرید و بیشتر از پول مواد سوخت بالای صحت خود مصرف کرد.
سمیع الله متعلم لیسه استاد بیتاب را که از اثر الوده گی هوا دچار مریضی گلو دردی شده میگوید بیشتر پول وی در دوا و تداوی خود و خانواده اش در اثر همین دود و آلوده گی هوا مصرف میشود.
جوانان برای پاک نگه داشت محیط زیست خود چی کار های انجام داده اند؟
عبدالله یوسفی سخنگوی مجمع محیط زیست افغانستان گفت که از دو سال به این طرف مجمع محیط زیست افغانستان در بخش آگاهی دهی از طریق رسانه ها، غرس نهال ها، به جای استفاده از پلاستیک برای سوخت از مواد کاغذ کار و فعالیت را آغاز نموده است این نهاد در حدود چهار صد نفر عضو داشته که به شکل دواطلبانه کار های محیطی را پیش میبرند.
آقای یوسفی در ادامه گفت، مطابق قانون محیط زیست یک تمیم تفتیشی جوانان منسجم شده اند که در آن اداره ملی حفاظت از محیط زیست، ریاست ترافیک، شاروالی کابل و وزرات داخله در قسمت حمام ها و نانوایی ها فلتر های را آماده ساخته اند تا از افزایش دود های غلیظ جلوگیری صورت گیرد و جوانان هم اگر در شهر متوجه کدام حمام میشوند که بدون فلتر مواد سوخت را میسوزانند عملاً اداره میحط زیست را در جریان قرار بدهند.
عبدالولی مدقق معین اداره ملی حفاظت از محیط زیست افغانستان گفت، در موضوع پاک نگه داشت محیط زیست و هوا تنها کار دولت نیست که مبارزه کند تا زمانیکه همکاری جوانان و مردم در این راستا نباشد کامیاب نخواهیم شد.
داکتر محب الله زغم نویسنده و کارشناس مسایل اجتماعی و محمد نعیم وردک در این موضوع سخنان داشتند که روی صفحه فیسبوک هوای تازه چنین نوشته بودند.
داکتر محب الله زغم نویسنده افغان روی صفحه فیسبوک هوای تازه نوشته است، در اکثر مناطق هر سال 300 روز آفتابی است که این وظیفه دولت است تا برای مالکان حمام ها و خانواده ها هدایت دهند تا از آب گرمی های افتابی استفاده کنند و همچنان خانواده ها هم از آب گرمی و منقل های برقی استفاده نماید تا جلو سوختاندن تایر موتر و پلاستیک ها گرفته شود تا باعت تولید دود نگردد و از جانب دیگر جلو قطع جنگلات هم گرفته شود و پول ما هم به گاز و تیل مصرف نشود.
محمد نعیم وردک نوشته است، پاک نگه داشت محیط و ماحول خود را تنها وظیفه شاروالی و دیگر ادارات ندانیم بلکه ما هم باید وظیفه خود بدانیم تا خانه، کوجه، شهر و کشور خود ر ا پاک نگه کنیم.
پس با شعار که با طبعیت مهربان باشید تا طبعیت با شما مهربان باشد برنامه این هفته هوای تازه را به پایان رسید.
این برنامه را از طریق ویب سایت رادیو آزادی www.radioazadi.com و صفحه فیسبوک هوای تازه facebook.hawa e taza.com هم شنیده و خوانده می توانید.
ترتیب کننده برنامه هوای تازه: فروزان حبیب زاده
وقت نشر برنامه: هفته دو بار روز های شنبه و سه شنبه
