هجوم روز افزون هزاران پناه جو از کشور های مانند افغانستان، سوریه، عراق و شماری از کشور های دیگر از میسر قاچاق و غیر قانونی به سوی اروپا سبب شده تا روزانه ده ها تن در آب های سواحل اروپا غرق شوند.
این پناهجویان به دلیل شرایط ناگوار جنگ، فقر و تنگ دستی و محدودیت زندگی در کشور های خود ناگزیر می شوند تا با پذیرش تمام خطر ها راه اروپا را در پیش گیرند.
این در حالیست که افغانستان نیز یکی از کشور هایی در حال از دست دادن شهروندانش به خصوص جوانان است و شمار زیادی از کشور در حال ترک خانه های شان و رفتن به سوی اروپا هستند.
بزرگترین عامل مهاجرت ها در افغانستان در شرایط کنونی نا امنی و بیکاری عنوان شده است.
خصوصاً در این میان بیکاری جوانان سبب می شود که همه ساله شماری زیادی دنبال کار راهی کشور های همسایه شوند و به گونه غیر قانونی با قاچاقبران، افغانستان را ترک گویند که سر انجام یا جان خود را از دست می دهند و یا به زندان ها می افتند و یا گرفتار شده به افغانستان رد مرز می شوند. اما باز هم بعضی از جوانان، کشور های اروپایی را جنت فکر کرده و اینکه پول فراوان است راهی این گونه سفر ها می شوند.
جواد محصل یکی از پوهنتون های خصوصی که از دست ناامنی و بیکاری به تنگ آمده می خواهد به شکل قاچاق سفر کند. وی در مورد چنین گفت:
"اینجا بیکاری است از نگاه امنیتی اوضاع روز به روز خراب شده می رود و درس هم که می خوانیم امیدی این را نداریم که باز ما بتوانیم کار پیدا کنیم ناگزیر هستیم که برویم ، یک حدیث شریف است که میگه یا زن کن یا سفر، ما که اقتصاد خوب نداریم که زن کنیم مجبور راه سفر های قاچاق را پیش بیگریم.
همراه خودم ده نفر دیگه هم است که تقریبآ یک تیم می شویم همه این تصمیم را گرفتیم که برویم اگر در ملک خود ما شرایط خوب می بود هیچ وقت چنین یک تصمیم را نمی گرفتیم."
مسوولان سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) می گویند: در کشور های مختلف از جمله افغانستان بیشتر جوانان به سفر های قاچاقی رو می آورند اما اینکه چی تعداد سفر های غیر قانونی و قاچاقی می کنند امار دقیقی در نزد این سازمان وجود ندارد اما مسعود احمدی آمر پروگرام عودت داوطلبان و استقرار مجدد سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) می گوید: نظر به ارقام کشور های اروپایی که به نشر رسیده، نشان داده است که از سال 2014 تا حال 16 هزار افغان تنها به یونان رسیده اند.
چندین دهه می شود که افغان ها با دلایل مختلف دست به مهاجرت های غیر قانونی به سوی کشور های اروپایی می زنند.
آن طوریکه گفتیم فقر اقتصادی و نبود زمینه یی کار برای جوانان، و از طرف دیگر وعده های پر زرق و برق قاچاقبران برای فریب دادن جوانان نقش به سزایی در علاقه مند شدن شماری از جوانان به سفر دارد.
بعضی از جوانان می گفتند که یک یا چند تن از اعضای خانواده های شان به گونه قاچاق راهی کشور های اروپایی شده اند و مشکلاتی زیادی را متحمل شده در شرایط بدی بسر می برند.
کشته شدن، زندانی شدن، به دام قاچاقبران افتادن سرنوشت غم انگیز شماری از جوانانی افغان را می سازد.
عده یی از ایشان در تلاش فراهم آوری زنده گی بهتر در اروپا و امریکا و شمار دیگر شان به خاطر بدست آوردن لقمه نانی برای ادامه حیات به مسافرت و بی جا شدن از کشور دل خود را خوش می کنند و عزم سفر می نمایند.
سمیع الله که چندی پیش از طریق ترکیه عازم کشور های اروپایی شده روزگاری تلخ را در سفر ها سپری کرده و بعداً از سوی پولیس دستگیر شده و دوباره به کشور برگشته از مشکلات نبود جای، خوارکه و برخورد نادرست پولیس و قاچاقبران شکایت داشت.
حشمت الله یکی دیگر از جوانانی که قاچاقی سفر کرده بود اما چانس برایش یاری نکرده دستگیر شده و رد مرز می شود.
خالد باشنده ولایت لوگر و یکتن از دکاندار های شهر کابل از ولایت خود یاد کرده گفت که نسبت به گذشته سفر های قاچاقی جوانان زیاد شده و بیشتر جوانان علاقه مند این سفر های پُر خطر استند.
مشکلات راه از یک طرف و فریب، خیانت و ظلم قاچاقبران از سوی دیگر جان شماری زیادی از جوانان را به خصوص دختران را تهدید می کند.
نسیم شاه جوانی که در حال حاضر در یکی از کشور های اروپایی بسر می برد و از طریق قاچاق سفر کرده بود در صفحه فیسبوک هوای تازه نوشته است، در زمان سفر غیر قانونی که داشت شش دختر دیگر هم همرای شان بود و قاچاقبران در مسیر راه بالای شان تجاوز جنسی کردند که هیچ کس هم مانع شان شده نتوانست.
اما گوشه یی از منظره های مایوس کننده این سفر ها، تصویری از یک کودک سوری است که در این روز ها واکنش رسانه ها و کاربران شبکه های اجتماعی را در گوشه های مختلف جهان برانگیخته است.
شرر صافی شاعر و نویسنده افغان قصه دردناک پدر ایلان را که از یک سایت انترنتی بنام المصری الیوم ترجمه کرده که همکار ما جمشید حبیب زاده در برنامه چنین به خوانش گرفته است:
"ما 12 نفر در یک کشتی که 5 متر طول داشت قصد عبور از دریا و رسیدن به یونان را داشتیم اما کشتی عامل ما میان امواج خروشان دریا در هم شکست قاچاقبر ترکی خود را در دریا اندخت و فرار کرد کشتی چپه شد مه اولاد ها و خانم خود را گرفته پشت کشتی تقریباً یک ساعت محکم گرفته بودیم پسرانم در این مدت زنده بودند اما یک پسر مه موج بزرک زد و در قهر دریا رفت مجبور شده او را رها کردم تا دیگه پسرم را نجات بیتم وقتی متوجه شدم دیدم از دهن بچه دومی ام کف آمده حالش در حال از بین رفتن است آن را هم رها کرده طرف خانمم رفتم تا او را نجات بیتم اما وقتی دیدم خانمم هم فوت کرده بود، و بالاخره سه ساعت در اب مانده بودم بعداً با تمام رویا های برباد رفته، خود را به ساحل ترکیه رساندم."
سخنان جوانانی را نیز که در سایت های انترنتی به نشر رسیده و در سرحد یونان 12 ساعت در امواج آب گیر مانده بودند که هیچ امید به زنده بودن شان وجود نداشت و با مشکلات روبرو شده اند داریم که به جوانان می گفتند که هیچ وقت اراده آمدن از راه قاچاق به اروپا را نداشته باشند این راه خیلی خطرناک است که حتا از 100% یک فیصد هم امید زنده بودن وجود ندارد.
بزرگترین خطری که افراد را در راه سفر های قاچاقی تهدید می کند خطر جانی است به گفته مسعود احمدی آمر پروگرام عودت داوطلبان و استقرار مجدد سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) ارقام که در شروع چهار ماه امسال نشر شده بالاتر از 2000 نفر جان خود را از دست داده اند و این خطرات نه تنها در راه بوده بلکه کسانی که به کشور هایی اروپایی هم می رسند خطراتی مختلف وجود دارد و جوانان که به کشور های اروپایی هم می رسند آن کشور ها ظرفیت جذب مهاجرین را ندارند.
کم بخور ولی همیش بخور، این سخنان را ضیاالحق واحدی باشنده شهر کابل بیان کرده گفت: برای جوانان هیچ لازم نیست که به قسم قاچاق به خارج از کشور بروند کم پول پیدا کردن بهتر از این است که در کشور های بیگانه مزدوری کرد.
در اخیر مسعود احمدی آمر پروگرام عودت داوطلبان و استقرار مجدد سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) گفت: برای بلند بردن سطح آگاهی مردم در مورد خطرات و مشکلات سفر های قاچاقی یا غیر قانونی، سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) با وزارت امور مهاجرین و پناهنده گان کمپاین آگاهی عامه را راه اندازی نموده تا با آگاهی از زیان ها، از سفر های قاچاقی صرف نظر کنند.
جوانان که قشر سازنده جامعه به شمار می روند .عده یی به این باور اند که اگر دولت و نهاد های کمک کننده به مشکلات آموزشی،کار و تفریح جوانان توجه جدی نمایند و نیز مثل کشور های دیگر جهان سومی زمینه یی سفر های مجاز کاری به کشور های غنی برای شان فراهم گردد آنان با یک چنین حالات ترسناک و درد انگیز مواجه نخواهند شد.
برنامه هوای تازه را از طریق ویب سایت رادیو آزادی www.radioazadi.com و صفحه هوای تازه Hawa e Taza هم شنیده و خوانده می توانید.
ترتیب کننده برنامه هوای تازه: فرزوان حبیب زاده
وقت نشر برنامه: هفته دو بار روز های شنبه و سه شنبه
