بعد از حملهء مرگبار اخیر در شاه شهید کابل که خونین ترین حملهء طالبان در 13 سال گذشته محسوب می شود و به مثابهء بخشی از حملات تابستانی این گروهء صورت گرفت، علمای مذهبی محافظه کار افغانستان تحرکاتی را انجام داده، اعتبار مذهبی خشونت های را مورد سوال قرار دادند که شورشیان به آن دست می زنند.
در گذشته علمای دینی افغانستان به خاطر حرکات تلافی جویانه شورشیان و تهدید از اینکه به خاطر حمایت از حکومت کابل اجنت های خارجی نامیده شوند، از همچو اقدامات پرهیز می کردند.
در گردهمایی علمای دینی و بزرگان اقوام که اخیراً در ولایت خوست برگزار شد، علما و بزرگان قومی بطور متحدانه بر ضد طالبان صحبت نموده، حملات تروریستی آن ها را مغایر با ارزش های اسلامی و افغانی خواندند.
مولوی محمد داوود وافی یک تن از این علما در جریان سخنرانی در اجلاس علما و بزرگان قومی در خوست، گفت:
"اسلام به هیچکس حق قتل انسان های بی گناه را نمی دهد. هیچکس حق ندارد زنان را بیوه، اطفال را یتیم و مادران را از داشتن اطفال شان محروم سازد. اسلام دین امن، دین صلح، همکاری و همدردیست."
در محل رویداد حادثهء خونبار اخیر در شاه شهید که در اثر آن ده ها تن کشته و صد ها تن دیگر زخمی شدند، علمای ارشد شورای علمای کابل در یک گردهمایی که به تاریخ هفتم اگست صورت گرفت، حملات تروریستی شورشیان طالب را به شدت مورد نکوهش قرار دادند.
اعضای شورای علمای کابل که به خاطر همدردی با قربانیان این رویداد جمع شده بودند، در پاسخ به فتوای برخی علمای پاکستان که جهاد را در افغانستان جایز اعلام کرده اند، فتوای جهاد علیهء پاکستان را صادر کردند.
مولوی عبدالبصیر حقانی رییس شورای علمای کابل در این گردهمایی گفت:
"یک پیام به نماینده گی از شورای علمای کابل برای ملا های پاکستان دارم که شما فتوای جهاد را به خاطر کشتن افراد بی گناه در افغانستان صادر کردید، فتوای ما از امروز اینست که در پاکستان جهاد فرض عین است و آن گروه های که در پاکستان جهاد می کنند، ما با ایشان ایستاده ایم و آن ها را به شدت حمایت می کنیم."
این اندیشه که جنگ در افغانستان توسط خارجی ها به خصوص پاکستان راه اندازی شده است، بین افغان ها خیلی رایج است. رهبران مذهبی که به خاطر نقش شان در جنگ های داخلی دههء 1990 با بیزاری مردم مواجه اند، اینک می خواهند از احساسات وطن پرستی افغان ها استفاده کنند.
عبدالرب رسول سیاف 68 ساله که هنوز هم یکی از منتقدان علنی طالبان به شمار می آید، می گوید که به طالبان گفته است:
"این را هم به آنها گفته بودم، همان کسانیکه شما را تقویت می کند، شما را بر ضد ملت تان تشویق می کند، بالاخره توسط همان ها بسته می شوید و محاکمه می شوید، به عنوان جنایتکار محاکمه می شوید."
این در حالیست که بعد از مرگ ملا محمد عمر تا هنوز هم منازعه قدرت روی رهبری طالبان و خشونت ها در افغانستان ادامه دارد.
مولوی عبدالرحمن یک عالم ارشد دینی ولایت کنر می گوید:
"طالبان باید بالای مردم ما رحم کنند و قتل بیشتر مسلمانان افغان به هیچ راه حل نخواهد انجامید."