امروز بیست جون مصادف است به روز جهانی مهاجرین و بر اساس گزارش های نشر شده مهاجرین افغان در کشور های همسایه بد ترین وضعیت را سپری می کنند و برخی شان به دلایل مختلف دوباره به کشور شان بر می گردند.
ده ها تن از آنان روز چهارشنبه یک روز قبل از آغاز ماه مبارک رمضان تازه به کمپ کمیشنری عالی ملل متحد در امور مهاجرین، به کابل رسیدند.
این ها خانه های غریبانه شان را رها کرده اند و اکنون در کشور آبایی شان نه لقمه نانی برای خوردن دارند و نه آبی برای نوشیدن، نه سرپناهی برای بودوباش دارند و نه زمینی برای برافراشتن خیمه.
اختر محمد که یکی از این عودت کنندگان می باشد در صحبت با رادیو آزادی در مورد سختی های مهاجرت چنین گفت:
"از وزیر آباد آمده ایم، حکومت پاکستان به ماه اجازه بودوباش را نمی داد و به بازار هم رفته نمی توانستیم، مزدورکاری می کردم و حتی پول برگشتم را نداشتم و به قرض به اینجاه آمده ایم."
پس از حمله بر یک مکتب نظامی در ایالت خیبر پشتونخوا، افغان های مقیم در پاکستان از سوی پولیس این کشور مورد آزار و اذیت قرار گرفته و کودکان شان نیز از رفتن به مکاتب محروم شدند.
قبل از این سایمن هنشاو یکی از مسوولین وزارت امور خارجه امریکا در امور مهاجرین، پناه جویان و نفوس، برخورد نادرست کشور های پاکستان و ایران با مهاجرین افغان را مورد انتقاد قرار داده و گفت، پناه جویی حق هر انسان است و این نوع برخورد قابل قبول نمی باشد.
ما برای دانستن وضعیت زنان عودت کننده خواستیم با یکی از آنان مصاحبه نمایم، بعد از اجازه مردان شان توانستیم با شینکی که در کنار عروسان و نواسه هایش نشته بود صحبت کنیم.
خانم شینکی که نخواست چهره اش نمایان گردد، به رادیو آزادی گفت که حین مهاجرت مشکلات زیادی را سپری کرده است:
"سی یا چهل سال می شود که در پاکستان زندگی می کردیم و اکنون برگشته ایم، نه کرایه راه داریم و نه پول برای مصرف اطفال، ما از گرسنگی داد و فریاد می زنند، حالا که به کشور خود آمده ایم نه خانه داریم نه زمین که در آن زندگی کنیم."
مهاجرین افغان که از پاکستان و ایران دوباره به افغانستان بر می گردند اکثر آنان را اطفال و زنان تشکیل می دهد.
شماری از این اطفال که در کمپ ملل متحد حضور داشتند با پا های برهنه، لباس های کهنه و فرسوده در هر کنار زیر سایه لاری های پاکستانی خوابیده و شماری شان مصروف بازی بودند.
خواستیم بدانیم که این عودت کنندگان در چه وضعیتی و با چه امکانات در کابل زندگی می کنند، بعد از تلاش های زیاد با خیرالله معرفی شدیم که نان آور یک خانواده ده نفری است و از روی مجبوری به خانه برادرانش پناه برده و ما را هم به آنجا دعوت کرد.
برادران خیرالله که آنها هم در یک حالت وخیم زندگی می کنند توانسته اند تا به برادر برگشته شان دو اطاق گلی که در یکی آن هنوز هم علف مواشی دیده می شود، اختصاص دهند.
خیرالله که با خوشی بی اندازه زیاد محل بود و باش اش را به رادیو آزادی نشان می داد گفت: در نظر دارد تا هرچه زودتر اطفالش را به مکتب شامل کند، اما وی از حکومت می خواهد تا زمینه کار را برایش فراهم کند.
"من آینده ندارم اما آینده اطفالم نباید خراب شود، یا این ها هم تباه شوند؟
من نه نوشته و نه خط خوانده می توانم، اما اطفالم باید به حدی برسند که زندگی مناسب را به خود مهیا کرده بتوانند.
از حکومت می خواهم تا زمینه کاری را برایم فراهم کند."
قبل از این سید حسین عالمی بلخی وزیر مهاجرین و عودت کننده گان افغانستان گفته است که در شش ماه نخست سال جاری بیشتر از چهل هزار افغان به کشور برگشته اند.
به گفته وی، حکومت تلاش می کند تا یک صد هزار مهاجر افغان را در سال جاری به کشور برگرداند:
"امسال وضعیت عودت مهاجرین بسیار خوب است، نسبت به سال گذشته سه برابر افزایش دارد، زیرا ما در سال 2014 در مجموع هفده هزار مهاجر برگشته اند اما امسال در شش ماه اول سال بیشتر از چهل هزار مهاجر به افغانستان برگشته اند."
از سوی هم کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجرین یا "یو،ان،اچ،سی،آر" می گوید که با هر فرد برگشت کننده، دو صد دالر امریکایی پول نقد، کرایه راه و برخی کمک های دیگر را انجام می دهد.
مایا امیراتونگا رئیس این کمیشنری در افغانستان گفت که از برگشت مهاجرین زیاد افغان به کشور شان استقبال می کند و همکاری های درازمدت خود را با عودت کننده گان افغان ادامه خواهد داد:
"این یک تصمیم شجاعانه است که از سوی برگشت کننده گان اتخاد شده است، این افراد در سی سال گذشته از کشور شان دور بودند، حالا آنان آماده اند تا در بازسازی کشور شان سهم بگیرند ما هم حاضریم تا با آنان کمک کنیم."
با آنکه حکومت و کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجرین از برگشت افغان ها به کشور شان استقبال می کنند اما با توجه به این که میزان بیکاری روز به روز افزایش میآبد، عودت مهاجرین افغان یک مشکل جدی را ایجاد کرده است.
مردم از حکومت می خواهند تا هر چه زودتر در خصوص فراهم سازی زمینه کاری برای عودت کنندگان اقدام جدی کند تا باشد جلو وقوع کار های نادرست پیش از وقت آن گرفته شود.
گزارش از تمیم اخگر