باستان شناسان نشانه های از موجودیت یک شهر عصر برونز با قدامت پنج هزار سال را در ساحه مس عینک لوگر یافته اند.
به گفتهء این باستان شناسان این شهر در زیر شهر بودا قرار دارد.
تا هنوز تنها در یازده درصد ساحه مس عینک حفریات صورت گرفته است، اما آثار یافت شده در این منطقه می تواند تاریخ بودیزم، افغانستان و دنیا را از سر رقم زند.
ساحه مس عینک لوگر در یک زمان در میسر راه ابریشم قرار داشت و بودایان از سراسر جهان برای زیارت به این منطقه می آمدند و این ساحه برای هزار ها سال یکی از پر رونق ترین شهر های بودایان بود.
حفریات در ساحه مس عینک برای اولین بار در دهه شصت میلادی آغاز شد، سال ها بعد باستان شناسان توانستند که آثار شهر بودایی را در این ساحه پیدا کنند اما تا سال 2009 میلادی حفریات در شهر بودایی صورت نگرفت.
از سال 2009 میلادی بدینسو آثار بی نظیر باستانی از این ساحه یافت شده است.
در این آثار باستانی ستوپی و تیمپل ها یا عبادت خانه های بودایی ها، اطاقک های راهبان و حدود 600 مجسمه بزرگ بودا که بزرگی آن به اندازه بت های بامیان اند که از سوی طالبان از بین برده شدند.
همچنان در این آثار نسخه های تحریری که روی پوست حیوانات نوشته شده اند نیز شامل اند. گفته می شود که این آثار تحریری قدیمی ترین آثار بودایی اند، اما یافت شدن شهر عصر برونز که گفته می شود در زیر شهر بودایی پنهان است به قدامت باستانی این ساحه می افزاید.
قدیر تیموری رییس ریاست باستان شناسی افغانستان می گوید: از این پیش هم آثار دور برونز در افغانستان یافت شده است.
"تا فعلاٌ آثاری بدست آمده همه آثار دوره بودایی اند که از دوران کوشانی ها و یفتلی ها بوده می توانند. در مورد موجودیت شهر عصر برونز تحقیقات جریان دارد. آثار و علایم دیده شده که از چهار هزار یا چهار هزار و پنجصد سال قبل از میلاد را نشان می دهد."
حکومت افغانستان در سال 2007 میلادی قرارداد استخراج مس عینک را با یک شرکت چینایی بنام ( ام سی سی ) امضاء کرد.
این شرکت می خواهد به ارزش صد ملیارد دالر مس را از این معدن استخراج کند.
