زندگی باشنده گان ولایات یا به اصطلاح دهات مبتنی بر تداوم و استمرار سنت ها و تکرار گذشته است در حالیکه زندگی شهری مبتنی بر نو آوری فرهنگی است.
زندگی شهری و دهاتی از هر لحاظ تفاوت های خود را دارد مثلاً شیوه رفتار، گفتار، طرز لباس پوشیدن و تفاوت های فرهنگی که این همه نشان دهنده فرهنگ شهری و دهات است.
اما در حال حاضر اگر متوجه شده باشید این تفاوت ها یک نوع افکار متضاد میان شهری و دهاتی را به جا گذاشته است که آنان با افکار منفی با یک دیگر روبرو می شوند و یکی بر دیگر برتری نشان می دهند.
در این مورد با جوانان شهری و دهاتی سخنانی داشتیم که هر کدام شکایتی داشتند، برخی از جوانان ولایات و قریه جات می گفتند، زمانی که به شهر می آیند محیط نا آشنایی با محیط، طرز لباس و برخورد شان مشکل جدی است که از این رو مورد تمسخر جوانان شهری قرار می گیرند.
در این میان جوانان شهری هم در مقابل می گفتند زمانی که به یکی از ولایات و یا قریه جات می روند جوانان دهات آنان را با نگاه ها و نظریات منفی می نگرند و با الفاظ رکیک صدا می زنند.
نظر به نظریات که تعداد از جوانان در صفحه فیس بوک هوای تازه گذاشته بوده اند، مکالمهء دو جوان شهری و دهاتی را که با هم روبرو شده اند و این دیالوک توسط همکاران ما عبدالمنان حمیدی و راتب ندیم اجرا شده است ....شما هم به خوانش بیگیرید....
شهری : سلام
اطرافی : وعلیکم السلام برادر، به خیر آمدی
شهری : تشکر، مثل که نو شهر آمدی؟
اطرافی : بلی، چطور فامیدی؟
شهری: ( به پسخند) آدم اطرافی شناخته میشه، کالایته بیبی، مویایته بیبی....
اطرافی: (جدی) بازاری هم شناخته میشه، ده مویایت سرش مالیدی و پتلونت هم چیره چیره....
شهری: ای جیل است یا سرش؟ شما اطرافی ها راستی که عقب مانده هستین (به آواز پایین) بی سلیقه.
اطرافی: ما همی قسم بی سلیقه خوب هستیم، خدا نکنه که مثل شما لشمک باشیم.
شهری: پاکی جز ایمان است خان!.. مردم به آسمان رفتند شما هنوز هم سر پل و پلچک و زمین داری جنگ می کنین.... شرم است
اطرافی : شرم چی؟... ما غیرت پدر و پدر کلان های خوده پیش می بریم، مثل شما ترسو و بزدل خو نیستم که به یک سیل و پتکه گریه کده میگریزن و میرن ده خانه...
شهری: خدا ما ره اصلاح بسازه، عجیب مردم و عجب گپ ها... به شما خو ای هم غیرت معلوم میشه که اگر یک کلان تان گفت از بام خوده پایین بنداز، خو میندازین.... منطقی فکر نمی کنین.....
اطرافی: ما احترام بزرگ های خوده میکنیم بیادر! مثل شما خو نیستم که خورد و بزرگ ره نشناسیم، ما ره اگه همیتو هم بگوین بمیر، می میریم...
شهری: اِی است عقل شما، اِی را نمی بینین که چی راست است چی غلط.
اطرافی: خوب است، شما ده شهر چی یاد گرفتین؟ هر چی در تلویزیون می بیننین، صبح اش همو قسم خوده جور می کنین، کالا و رواج خوده هم فراموش می کنین.
شهری: ما همرای جهان رقابت می کنیم برادر!.... مثل شما واری ببر نمیشه که بگردیم،شما بیچاره ها خو موبایل ره با ماشین ریش هم فرق کده نمی تانین.
اطرافی: جان غلط است، چال و فریب دنیا ره خوردین، مداری ها...
شهری : ( به خنده هاهاهاها) یارا ! شما اطرافی ها بسیار زود فریب می خورین نی و خیلی ساده هستین.
اطرافی: ما ساده نیستم، صادق استیم، چال و فریب را یاد نداریم و گپ ما گپ است...
شهری : به همی خاطر خو روز خوب نمی بینین و مسخره مردم هستین...
اطرافی: ( کمی به غصه) چی چی، رایته بگی برو...
جوانان عزیز این موضوع را در صفحه فیسبوک هوای تازه هم به اشتراک گذاشته بودیم که تعداد از جوانان نظریات خود را با ما در میان گذاشته بودند که همکاران ما ذکیه حکیمی و جاوید فیضی به خوانش می گیرند.
برگرفته از صفحه فیسبوک هوای تازه:
محمد نبی حقجو در صفحه فیسبوک نوشته است که نا امنی و نبود امکانات تحصیلی یگانه مشکل عمده جوانان دهاتی است اما در ضمن جوانانی هم هستند که استعداد عالی دارند نباید برای شان الفاظ رکیک را استفاده کرد.
فضل الرحمان ساعی جوانی از ولایت سمنگان نوشته، حاکم بودن نظریات بزرگان قریه بالای جوانان روستایی تاثیر گذار بوده و همچنان فرهنگ مدنیت و دسترسی نداشتن به مراکز علمی و تحصیلی باعث عقب گرایی جوانان دهاتی شده است.
احمد سعید باشنده شهر کابل نوشته، جوانان دهاتی جوانان شهری را با الفاظ مانند آب چربک، لشمک خطاب می کنند.
سمیر در صفحه فیسبوک هوای تازه نوشته، ذهنیت های منفی جوانان روستایی این است که دختران و پسران که زیر یک سقف تحصیل می کنند یک مقدار کار های زن ها بالای شان تاثیر گذار می شود که آنان را به جوان های زن صفت می پندادرند.
خراسان نظر خود را نوشته که جوانان قریه با آنکه تحصیل هم می کنند و امکانات هم در برای شان مساعد می باشد اما فکر و افکار شان پیروی از اجداد شان می کند و ذهن شان هیچ گاه باز نمی شود و جوان شهری هم داریم که با وجود تحصیل در مغز شان چیزی وجود نداشته و یک دیگر را به دید درست نمی نگرند در این زمینه باید فرهنگ سازی صورت گیرد.
ریحا ریجان نوشته است که زیاد با چنین جوانان شهری و دهاتی روبرو شده که جوان دهاتی جوان شهری تا حدی کفر خطاب کرده و یک نوع تضاد بی جا در مقابل شان میداشته باشند.
جمیل شیرزاد استاد پوهنځی زبان و ادبیات پوهنتون کابل گفت:
"جامعه ما جامعۀ است که تضاد های بزرگ را در خود پرورش می دهد و فاصله ها بین شهر ها و دهات هم به وجود آمده است."
داکتر محب الله زغم نویسنده افغان، تفاوت و تضاد های جوانان شهری و روستای را روی سه دلیل عمده، طرز فکر قبیلوی، احساس حقارت و مشکل تربیه و پرورش دانسته است.
محمود مرهون استاد زبان و ادبیات پشتوی پوهنتون کابل می گوید: در شهر ها رسانه های تصویری و صوتی وجود دارد اما در دهات رسانه های شان همانا حرف زدن بین هم و دایر کردن مجالس است به همین دلیل در شهرها و قریه جات انکشاف متوازن صورت نگرفته است.
و نسل گذشته هیچ گاهی کوشش نکرده اند که نسل جدید را با خود داشته باشند اگر بزرگ سالان به جوانان توجه می داشتند حالا به چنین انزوا روبرو نمی شدیم.
در ادامه استاد مرهون اضافه نموده گفت:
"خالیگاه و دشمنی که بین جوان شهری و دهاتی به وجود آمده بی سوادی و با سوادی نیست، بلکه فرهنگ شهر نیشنی و دهاتی بودن است که از بین رفته است باید برای جوانان ذهنیت داده شود که شهری و روستای یکی بر دیگری برتری ندارند."
و در اخیر داکتر محب الله زغم نویسنده افغان برای از بین بردن حساسیت های نسل های بعدی و منسجم ساختن جوانان شهری و دهاتی اشاره به وزارت معارف، رسانه ها و دولت کرده گفت تا در این مورد توجۀ جدی نمایند.
برنامه هوای تازه را از طریق ویب سایت رادیو آزادی www.radioazadi.comو صفحه فیسبوک هوای تازه (Hawa e Taza) هم شنیده و خوانده می توانید .همچنان روی موج 100,05FM و 1296AMبرنامه را شنیده می توانید.
ترتیب کننده برنامه هوای تازه: فرزوان حبیب زاده
وقت نشر برنامه: هفته دوبار روز های شنبه و سه شنبه
