بیست و شش سال پیش در چنین روزی آخرین سرباز قشون سرخ از طریق بندر حیرتان از خاک افغانستان بیرون شد.
نیرو های شوروی سابق، در ششم جدی 1358 هجری شمسی از طریق زمین و هوا بر افغانستان حمله کردند، اما پس از بیش از 9 سال حضور در این کشور در بیست و ششم دلو سال 1367 هجری شمسی، از افغانستان بیرون شدند.
شماری از چهره های سابق جهادی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان را شکست قشون سرخ دانسته و از آن به عنوان یک روز بزرگ در تاریخ کشور یاد می کنند.
عبدالهادی ارغندیوال رییس حزب اسلامی افغانستان تاکید دارد که از این روز باید همه ساله تجلیل به عمل آید:
" از این روزبا عظمت و بزرگ باید تجلیل شود تا نسل های بعدی ما بزرگی این روز را که به قیمت میلیون ها شهید تو ای خواهر و برادرم به دست آمده، این روز در نتیجه رنج و زحمت و فداکاری های تو مجاهدین عزیز به دست آمده و قابل تمجید است."
سی و پنج سال پیش از امروزقوای بیش از بیست و پنج هزار نفری شوروی سابق بر افغانستان حمله کردند که گفته می شود بعداً شمار این نیرو ها به نزدیک به یک صد و پنجاه هزار رسید.
این حمله از سوی اکثریت افغان ها و برخی کشور های جهان تجاوز پنداشته شد و افغان ها بر ضد قوای شوروی به مقابله پرداختند.
بر اساس گزارش ها، در نتیجهء حضور بیش از 9 سالهء قشون سرخ در افغانستان، اضافه از یک میلیون افغان کشته شدند.
در این حال سلیمان لایق یکی از مقامات حکومت کمونیستی وقت در افغانستان این مساله را که گویا به دلیل فشار مجاهدین نیروهای شوروی سابق از این کشور بیرون شدند، تایید نمی کند.
وی دلیل اصلی خروج قشون سرخ از افغانستان را تشدید رقابت های سیاسی بین غرب و شرق می داند.
آقای لایق به این باور است که مردم افغانستان هنوز هم قربانی همان اثرات رقابت های شرق و غرب استند:
" جنگ و یا رقابت بین غرب و شرق که در راس یکی آن اتحاد شوروی سابق و در راس دیگرش امریکا قرار داشت موجب دخیل شدن افغانستان در جنگ های خونین شد که البته مردم قربانی بزرگی را بخاطر آن متحمل شدند و عواقب اش تا به امروز هم موجود است و مشکلات منفی آن تا حالا از بین نرفته است."
به دلیل تجاوز شوروی سابق بر افغانستان میلیون ها افغان مجبور به مهاجرت در کشور های همسایه از جمله پاکستان و ایران شدند.
شماری از کارشناسان افغان می گویند که همین تجاوز سبب شد تا افغانستان در بخش های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آسیب های جدی را متحمل شود و زمینه برای مداخله کشور های همسایه و منطقه در امور این کشور نیز مساعد گردد.
زبیر شفیقی یکی از این کارشناسان در صحبت با رادیو آزادی با آنکه خروج نیروهای قشون سرخ از افغانستان را برای افغانها یک دست آورد می داند، اما ابراز نگرانی دارد که سران مجاهدین در آن وقت آرزو های مردم را نادیده گرفتند.
آقای شفیقی می گوید که حکومت کنونی باید از گذشته افغانستان پند گیرد و روی تامین وحدت ملی با جدیت کار کند:
" رهبران ما باید بدانند که اختلاف ذات البینی و تسلیم نشدن به یک دیگر باعث این شده که در طول نزدیک به چهار دهه ملت ما در آتش جنگ بسوزد و این اختلافات باعث این شد که افغانستان تا حالا به پای خود ایستاده نشود، به جز از وحدت ملی و اینکه همه بخاطر همین خانه بزرگ خود از منفعت های شخصی خود بگذریم، دیگر راهی نداریم."
پس از خروج نیرو های شوروی سابق از افغانستان داکتر نجیب الله قدرت را به دست گرفت و سپس مجاهدین به صحنه آمدند.
تحلیلگران افغان به این باور اند که اختلافات درونی در میان سران مجاهدین سبب شد که مردم افغانستان هرگز سودی از خروج نیرو های قشون سرخ از کشور شان، نبرند.
این کارشناسان می گویند، اگر رهبران جهادی در آن وقت بخاطر منفعت های شخصی شان با هم اختلاف نمی کردند، اکنون افغانستان در چنین شرایطی توام با تهدیدات امنیتی و اقتصادی روبرو نمی بود.
جمشید حبیب زاده
