باستان شناس امریکایی: از افغانها میخواهم برای فرهنگ شان کار کنند

با نام نانسی دوپری اکثر از افغان ها آشنایی دارند و از خدمات او در عرصه های مختلف فرهنگی و باستان شناسی قدر دانی می کنند.

او 52 سال پیش برای نخستین بار به افغانستان آمد و پس از آن به جمع آوری معلومات، آثار تاریخی و همچنان تحقیق در مورد تاریخ افغانستان ادامه داد.

خانم دوپری در حال حاضر یک مرکز تحقیقاتی را در پوهنتون کابل رهبری می کند تا در باره افغانستان به خود افغان ها معلومات ساده تر داده شود.

زمانیکه در سال 1962 برای نخستین بار به افغانستان آمد، عاشق این کشور شد.

پس از این سفرش برای نانسی دوپری، بودن و کار در چنین کشوری که سرشار از میراث های فرهنگی بود، خیلی یک ماموریت بزرگ به حساب می آمد.

همسر او لویی دوپری که از باستان شناسان شناخته شده امریکا بود، در نخستین سفر نانسی را در افغانستان همراهی می کرد.

هر دوی آنها در آغاز به تهیه رهنما های سفر، نقشه ها، تصاویر و همچنان ثبت موسیقی فولکلور افغانستان مشغول شدند.

نانسی دوپری و همسرش لویی در عرصه باستان شناسی و کشف آثار تاریخی افغانستان خدمات زیادی را انجام دادند.

نانسی حالا در پوهنتون کابل زنده گی می کند و در اطراف و اتاق او کتاب ها، تصاویر و آثار از کار های خودش، همسرش لویی دوپری و سایرین دیده می شوند.

در جمعی از آثاری که این خانم هشتاد و هفت ساله در اختیار دارد، روزنامه های است که به سال های 1920 میلادی بر می گردد و نانسی شاید یگانه کسی باشد که نسخه های از این آثار را در اختیار دارد.

افغان ها به این زن امریکایی خیلی احترام دارند و حتی بعضی ها وی را مادر بزرگ ملت می نامند.

رئیس جمهور اشرف غنی زمانی که در سال 2005 میلادی رئیس پوهنتون کابل بود، اتاقی را در آنجا به نانسی دوپری اختصاص داد تا ده ها هزار سند وی محفوظ بمانند.

حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان هم برای ساختن مرکز وی، پول کمک کرد. آقایان کرزی و غنی از دوستان دیرینه نانسی به حساب میایند.

در حال حاضر خانم دوپری یکی از مراکز تحقیقاتی میراث های فرهنگی افغانستان را رهبری می کند.

این مرکز در مورد ده ها هزار سال افغانستان تحقیق می کند، زمانیکه راه ابریشم ساخته نشده بود و اسکندر کبیر و زردشت در جهان می زیستند.

نانسی دوپری در صحبت با خبرگزاری اسوشیتید پریس گفته است: افغان ها زیاد به تاریخ شان دلچسپی ندارند:

"تاریخ افغانستان پس از ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی برای بسیاری ها معلوم و آشکار است اما پیش از آن شاید خیلی دلچسپ باشد. به گفته خانم دوپری، افغان ها چندان به تاریخ علاقه و دلچسپی ندارند."

وی علت را در این یافته است: چون بسیاری از جوانان افغان در کمپ های پناهنده گان در ایران و پاکستان بزرگ شده اند، در باره هویت شان بیشتر نمی دانند و این را هم درک نمی کنند که افغان بودن یعنی چی و همچنان همیشه به فکر رفتن از کشور شان استند:

" شماری از افغان ها این را هم درک نمی کنند که تمامیت کشور شان به ارزش های فرهنگی وابسته است و باید در این عرصه توجه داشته باشند."

نانسی دوپری زمانیکه خیلی جوانتر از امروز بود، پس از ازدواج با لویی، در سال 1966 میلادی به ولایت بامیان رفت و از مجسمه های بودا که بیش از دو هزار سال قدمت تاریخی داشتند، دیدار کرد.

او در مورد بامیان یک رهنما نوشت که در آن تصاویر سیاه و سپید هم وجود داشتند و جهانگردان را برای بازدید از افغانستان و ولایت بامیان تشویق می کردند.

اما برای آنها فرصت بیشتر کار در افغانستان نماند. لویی دوپری به اتهام جاسوسی در سال 1978 از افغانستان اخراج شد و با همسرش افغانستان را ترک کرد.

نانسی دوپری سه سال پس از مرگ همسرش در سال 1992 دو باره به افغانستان باز گشت. او شاهد مشکلات زیادی از افغان ها در عصر فعلی بوده است.

او حالا امیدوار است که رئیس جمهور نو افغانستان بتواند فساد را در کشورش از بین ببرد. نانسی دوپری تا حالا سه صد نوع کتاب را که خیلی برای خوانش ساده اند، چاپ کرده و در آن معلومات مختلف را گنجانده است. این کتاب ها به مناطق دور افتاده افغانستان فرستاده شده اند.

او از افغان ها می خواهد برای کشور شان کار کنند چون در مورد خودش می گوید: خیلی میخواهد کار کند اما در یک شبانه روز فقط 24 ساعت وجود دارد.

جاوید نعیمی