اگر بیشتر از یک دههء گذشته افغانستان به بررسی گرفته شود، در می یابیم که رییس جمهور حامد کرزی با سپری کردن دولت موقت و انتقالی سیزده ساله خود توانست قدرت سیاسی را تا حدودی حفظ کند
و این دورهء سیزده ساله دولتمداری جناب کرزی دارای نکات مثبت و منفی زیادی می باشد.
وی کشوری را تحویل گرفت که ویرانه یی بیش نبود او تغییرات و دگرگونی های زیادی بر این کشور ایجاد کرد. در این دوره کار های در راستای اشتغال، تعلیم و تحصیل، مشارکت جوانان در امور کشوری و جامعه مدنی از سوی نهاد های دولتی و مدنی به انجام رسید و اما از دید گاه کارشناسان امور، درین مدت میشد که کار های بیشتری انجام شود ، هنوز هم مردم افغانستان بخصوص جوانان با مشکلات و چالش های بزرگ روبرو اند که به اجرای آنها هیچ نوع توجه مبذول نشده است.
از آنجمله حضور کمرنگ جوانان در امور دولتمداری در نظام کنونی زمینه ایجاد کار، نداشتن یک سیستم واحد آموزشی و تحصیلی، راه نیافتن اکثریت جوانان به پوهنتون ها و ده ها مورد دیگر از جمله مشکلاتی اند که جوانان تا امروز کمترین دسترسی به آن ها دارند.
گرچه ما در برنامه های گذشته روی پیشرفت ها و مشکلات زیاد جوانان گزارش های داشتیم اما در برنامه این هفته هوای تازه باز هم خواستیم به چند موضوع مهم از جمله در بخش تعلیم و تحصیل، ورزش، امنیت، بیکاری و ازدواج جوانان درنگی داشته باشیم.
به همین ارتباط در صفحه فیس بوک هوای تازه تعدادی از جوانان چنین نظریات داشتند:..
سبا ستانکزی، فیض الله، فضل امیری، مطیع الله سامانی، ملک خان، احمد فرید همدرد، خلیل واسع ، سید نصرت الله حیدری و احمد خوشحال از دوران حکومت راضی بوده نوشته اند که زمینه تحصیل به جوانان مساعد شد.
احمد شکیب تابان از پیشرفت های چون زمینه تحصیل، اقتصاد ، ورزش، بلند رفتن ظرفیت جوانان و آزادی بیان یاد کرده و ابراز خوشبینی کرده است.
پلوشه از اینکه زمینه تحصیل به جوانان مساعد بوده اما زمنیه کار به فارغان پوهنتون ها در نظر گرفته نشده و هزار ها جوان بیکار مانده اند، گفتنی هایی داشته است.
و محمد رفع ارغوش نوشته است که دوران حکومت کرزی بهترین زمینه پیشرفت به جوانان بود.
راهی وزارت معارف شده از محمد کبیرحقمل سخنگوی این وزارت از پیشرفت ها و دست آورد های این وزارت پرسیدیم، وی در پاسخ گفت، در طول این مدت وزارتِ که پیشرفت های زیادی داشته وزارت معارف است.
اما در ادامه آقای حقمل سخنگوی وزارت معارف گفت: در قبال سایر مشکلاتی که سد راه وزارت معارف قرار دارد و نتوانسته بیشتر از این فعالیت نماید، نا امنی از عمده ترین مشکلات بود که وزارت معارف نیز از آن متاثر است.
تحصیلات عالی افغانستان هم گویا در دوره زمامداری حامد کرزی پیشرفت های زیادی داشته است.
منیر احمد عبیر معاون بخش نشراتی وزارت تحصیلات عالی افغانستان گفت، سیزده سال قبل مشکلاتِ زیادی وجود داشت اما در حال حاضر تحصیلات عالی در افغانستان می تواند با روند تحصیلات عالی منطقه رقابت کند و بیشتر از 300 هزار محصل، 34 نهاد تحصیلی دولتی، 92 نهاد تحصیلی خصوصی، در حدود 6 هزار استاد وجود دارند و بخش ماستری و دوکتورا در حدود 15 هزار تن در بورس در کشور های خارجی هم مصروف تحصیل هستند.
به باور جناب عبیر، مشکلات دیگر از جمله در بخش کمیت و کیفیت این وزرات نیز وجود دارد به خصوص مشکل عمده در اخذ امتحان کانکور است که سال به سال تقلب در امتحان کانکور افزایش یافته است.
آقای عیبرمعاون بخش نشراتی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در ادامه چنین گفت:
"اگر دولت جدید که روی کار می آید یک کمیته جداگانه امتحانات کانکور را در نظر بگیرد و ایجاد کند از تقلب در کانکور جلوگیری خواهد شد."
موضوع قابل توجه در این سیزده سال حکومت حامد کرزی انکشاف در بخش ورزش بخصوص ورزش کرکت است که رشد چشمگیری داشته است.
نور محمد مراد رییس اجرائیوی کرکت بورد افغانستان گفت، در اوایل ورزش کرکت در خط صفری قرار داشت اما با فعالیت شماری از جوانان افغان که در کشور همسایه این بازی را آموخته و در کشور آنرا رواج دادند، این بازی روز تا روز سیر صعودی خود را پیموده و در حال حاضر ورزش کرکت در ردیف یازدهم بین المللی قرار دارد.
بخش دیگر ورزش که خیلی خوب درخشید فوتبال بود که در طول این سیزده سال رشد فوق العاده و دست آورد های زیاد به همراه داشته است.
رامین سالک مسوول مطبوعاتی کمیته ملی المپیک افغانستان گفت، دست آورد های ورزش فوتبال، والیبال، تکواندو و دیگر بخش های ورزشی خیلی زیاد بوده است.
یکی از کم کاری های دولت رییس جمهور کرزی که شماری از جوانان از آن شکایت دارند، سهم ندادن آنها به ادارات دولتی، بخصوص معینیت امور جوانان است که این ارگان باید مشخصاً به مشکلات جوانان رسیدگی می کرد که چنین نکرده است.
تعدادی از جوانان هم بودند که از ایجاد این وزارت آگاهی نداشتند.
با آنکه مسوولین معینیت امور جوانان از دست آورد های که در بخش راه یابی جوانان به تحصیلات عالی خصوصی با تخفیف، بخش صحی، تداوی متعادین، راه اندازی شورا ها و کنگره های جوانان در سطح ولسوالی ها و قریه جات یاد کرد اما برخی از جوانان می گفتند این همه کار های این وزارت به شکل نمایشی و محدود به چند تن ازجوانان بوده که راه اندازی می گردد در این مورد از تیمور شاه اسحق زی معین امور جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ پرسیدیم که پاسخ را دریافتیم که حق دارند جوانان شکایت کنند چرا یگانه مراجع که باید حمایت شان کند همین معینیت امور جوانان است. این جا خانه خود جوانان است جوانان در پیشرفت ها و مشکلات خود با این معینیت همکاری نمایند.
یکی از مشکلات عمده دیگر جوانان که در طول حکومت حامد کرزی به اوج خود رسید و بار ها ما پروگرام هایی روی آن داشتیم گرفتن طویانه و مصارف گزاف عروسی و ایجاد هوتل های مجلل بود که جوانان زیادی برای پیدا کردن پول عروسی راهی کشور های بیگانه شده و مشکلات زیادی را متحمل شده اند با آنکه برای برطرف کردن این مشکل طرحی هم تصویب شد اما تا هنوز مصوبه آن از طرف شورای وزیران پاس نگردیده است.
"تبصره ها در صفحه فیس بوک در مورد گرفتن طویانه بلند و مصارف گزاف عروسی:..
سید عمر نژاد، طویانه بلند اضافه تر از ده لک مصارف گزاف عروسی، مصارف آریشگاه، هوتل و هنرمند مشکلاتی بود که در حکومت کرزی به اوج خود رسید و جلو آن گرفته نشد.
پ ی چ، به نام خداوند مهربان، کامنت گذاشته، عرف و عنعنات ناپسند ازدواج های خلاف دین مبین اسلام در دوران حکومت حامد کرزی زیاد شده رفت که زیادتر جوانان را آواره و یا به راه های غیر اسلامی دعوت کرد."
در این مورد از کمال ناصر اصولی رییس کمیسیون امور دینی، فرهنگی، معارف و تحصیلات عالی در ولسی جرگه افغانستان پرسیدم که تا چی حد در پارلمان افغانستان به مشکلات جوانان رسیده گی صورت گرفته است و برای حل مشکل برگزاری محافل عروسی چی باید صورت می گرفت در پاسخ چنین گفت:
"از ایجاد حکومت حامد کرزی تا حال در پیشرفت جوانان کاری های زیادی صورت گرفته است به خصوص در عرصه تعلیم و تحصیل، آزادی بیان و اما در مورد مصارف گزاف عروسی اگر خانواده ها خود این مصارف را کم نسازند هر آن طرح که روی این موضوع مطرح گردد امکان نخواهد داشت که به تصویب برسد.
و در فرجام آقای اصولی گفت، در آینده دولت جدیدی که روی کار خواهد آمد باید چند مشکل عمده جوانان چون سهم جوانان در دولت داری، فراهم نمودن زمینه تحصیل، توجه در کیفیت درس های مکاتب و پوهنتون ها و در پیدا کردن منبع اقتصادی برای جوانان که دولت گذشته نتوانسته راه حل برایش پیدا کند توجه نموده و در عملی سازی آن رسیده گی نماید."
مشکلات جوانان که بخش عمدهء اتباع کشور را تشکیل می دهند، با پیشرفت و انکشاف تکنالوژی روز تا روز افزایش میآبد، جوان امروز جوان چند دهه قبل نیستند و دولت ها و حکومت های که به رای مردم بخصوص جوانان به میان میآیند، ناگزیر اند به تقاضای جوان امروز که بعد ازین نمی شود بدون سواد و تحصیل عالی مصدر خدمت بوطن شد، جواب قانع کننده داشته باشند، در غیر آن دولت ها و حکومت های بعدی نیز اصولی تر و قانونی تر از دولت جناب کرزی نخواهد بود
ترتیب کننده برنامه: فروزان حبیب زاده
وقت نشر برنامه: هفته دوبار روز های شنبه و دوشنبه
