«ریال ایرانی از داخل ایران توسط موترهای باربری برای مبادله به افغانستان آورده می شود» این موضوع را روزنامهء نیویارک تایمز از قول حاجی نجیب الله اختری رییس اتحادیهء صرافان افغانستان گزارش داده است.
آقای اختری می گوید:
«ایرانی ها ریال را در کابل، هرات، کندهار و غزنی به دالر امریکایی تبدل می کنند و دلال های پول با گرفتن پنج الی هفت درصد سود زمینهء انتقال پول را فراهم می سازند.»
به نوشتهء نیویاک تایمز این معاملات عمدتاً از طریق حواله صورت می گیرد.
براساس این گزارش، وضع تعزیرات سخت بر ایران از بابت برنامهء جنجال برانگیز هسته یی این کشور، تهران را با بحران واحد پولی آن کشور دچار ساخته است.
همین مساله سبب شده تا تاجران ایرانی و افراد عادی برای جلوگیری از ضرر بیشتر مالی، در تلاش مبادلهء ریال و تومان به اسعار خارجی عمدتاً دالر امریکایی استند.
از سوی دیگر، نیویارک تایمز می گوید، حکومت ایران هم تلاش می کند تا راه های بدیلی را برای به دست آوردن اسعار خارجی دریابد.
براساس این گزارش، حکومت ایران تلاش دارد، ذخایر اسعار خارجی مثل دالر و یورو را تقویت بخشد تا از یک طرف نرخ مبادله پول این کشور ثبات حاصل کند و از سوی دیگر بتواند پول واردات امتعه را از خارج به این کشور بپردازد.
ولید امین مسوول صرافی سحر در کابل است. او در صحبت تلیفونی به رادیو آزادی می گوید که ارزش ریال ایرانی در مقایسه با گذشته تقریباً بیش از نصف کاهش یافته است.
امین می افزاید که حجم مبادلهء ریال و تومان ایرانی در مقابل دالر امریکایی در بازارهای اسعار کابل در مقایسه با چند ماه گذشته به طور چشم گیر افزایش یافته است.
وی می گوید:
«تخمینی به دالر بگویم که هر تاجر عادی معادل پنجاه هزار یا اضافه تر از آن را "با ریال ایرانی" مبادله می کنند، شاید اگر بيست شخص معامله کنند، این می شود یک میلیون دالر، روزانه منظورم است.»
به باور امین بی ارزش شدن ریال ایرانی در مقابل دالر و افزایش حجم مبادلاتی به نفع صرافان و تاجران افغان است، به این دلیل.
«سابق اگر مثلاً یک صد هزار تومان یک جنس را از ایران خریداری می کردند یک صد دالر می شد، حالا یک صددالر اضافه تر از یک صدهزار تومان می شود، به همین خاطر افزایش پول تومان ازین نظر به نفع فعلی تاجران افغان به خصوص کسانی که مال را از ایران وارد می کند است.»
اما آذرخش حافظی رییس امور بین المللی اتاق های تجارت و صنایع افغانستان با این استدال موافق نیست. او در مصاحبهء تلیفونی به رادیو آزادی می گوید که افزایش حجم مبادلهء ریال ایرانی در برابر دالر امریکایی در افغانستان نگران کننده است.
«این نه تنها به ضرر ایالات متحده امریکاست و سبب ناخشنودی این کشور می شود، بلکه به اقتصاد ملی افغانستان هم صدمه می زند. چون، شما به عوض پول سخت یک پول را که هر روز در حالت سقوط است به دست آورده می روید. و این خودش سبب مشکلات مالی می شود. مخصوصاً که در آینده نه چندان دور افغانستان این کمک های سرشار جامعهء جهانی را دیگر نخواهد داشت و حجم کمک های کاهش خواهد یافت.»
به اساس گزارش نیویارک تایمز، وزارت خزانه داری امریکا گفته است، هر شخصی که پول دالر یا فلزات بهادار مانند طلا را به نماینده گی از حکومت ایران خریداری کند، مورد توبیخ قرار خواهد گرفت.»
برخی از صرافان افغان به نیویارک تایمز گفته اند که مقامات امریکایی در همین ماه برایشان گفته اند که با آرین بانک معامله نکنند.
آرین بانک یک بانک افغانی است که مالک اصلی آن دوبانک ایرانی استند.
براساس گزارش، وزارت خزانه داری ایالات متحده امریکا تعزیرات خود را بر بانک های افغان و ایرانی در چند سال گذشته حفظ کرده است.
روزنامهء نیویارک تایمز می نویسد:
برخی از تاجران گفته اند که اخیراً به آنان گفته شده است که حکومت ایران با استفاده از آرین بانک پول نقد را به افغانستان داخل و از آن جا خارج می کند.
اما آذرخش حافظی به این باور است که برخورد بانک های افغانستان یک برخورد لیبرال و باز است و براساس قانون بانکداری مانع موجود نیست که کی پول خود را در کجا می گذارد.
«متأسفانه، یک سیاست روشن جهت همکاری ستراتیژیک و همکاری دوستانه درین جا بیان نشده است. گاهی سیاست های ما منتاقض اند، حتی یک وقتی دولت مردان ما گفته بودند که اگر جنگ میان امریکا و ايران صورت بگیرد، طرف ایران را خواهند گرفت. اکنون شاید در بخش اقتصادی هم همین دست و دل بازی و همین بزرگ منشی موجود باشد.»
سید مسعود استاد فاکولتهء اقتصاد پوهنتون کابل هم از روابط دوستانه میان مقامات افغان و حکومت ایران سخن می گوید:
«دولت افغانستان هم یکنوع دوستی نزدیک را با ایرانی ها دارد و سهولت های لازم را همان گونه که ایرانی ها برایشان در منطقه چابهار ایجاد می کنند، به وجود بیاورد. و وزارت تجارت هم چند وقت پيش در حقیقت یک نوع تجارت جدید را با ایران باز کرد که حتی منطقهء آزاد تجارتی را مطرح کردند.»
استاد مسعود می گوید، چند سال قبل دولت افغانستان به هدف حفظ ثبات ارزش افغانی، حدود یک میلیارد و چهارصد میلیون دالر را در بازار پمپ کرده بود، اما این اسعار توسط همین گونه چینل ها و دست ها جمع می شود. همین حالا هم ما حدود یک میلیارد و پنجصد میلیون دالر و در همین حدود شاید امسال یا در سال گذشته مصرف کرده باشیم.»
استاد مسعود می گوید، در صورت که از بیرون شدن حجم قابل ملاحظهء اسعارخارجی از افغانستان جلوگیری نشود، پول های بد مثل ریال ایرانی به پول های خوب مانند دالر و یورو مبدل می شود، سرانجام افغانستان را با یک فاجعه اسعاری رو به رو خواهد ساخت.
آقای اختری می گوید:
«ایرانی ها ریال را در کابل، هرات، کندهار و غزنی به دالر امریکایی تبدل می کنند و دلال های پول با گرفتن پنج الی هفت درصد سود زمینهء انتقال پول را فراهم می سازند.»
به نوشتهء نیویاک تایمز این معاملات عمدتاً از طریق حواله صورت می گیرد.
براساس این گزارش، وضع تعزیرات سخت بر ایران از بابت برنامهء جنجال برانگیز هسته یی این کشور، تهران را با بحران واحد پولی آن کشور دچار ساخته است.
همین مساله سبب شده تا تاجران ایرانی و افراد عادی برای جلوگیری از ضرر بیشتر مالی، در تلاش مبادلهء ریال و تومان به اسعار خارجی عمدتاً دالر امریکایی استند.
از سوی دیگر، نیویارک تایمز می گوید، حکومت ایران هم تلاش می کند تا راه های بدیلی را برای به دست آوردن اسعار خارجی دریابد.
براساس این گزارش، حکومت ایران تلاش دارد، ذخایر اسعار خارجی مثل دالر و یورو را تقویت بخشد تا از یک طرف نرخ مبادله پول این کشور ثبات حاصل کند و از سوی دیگر بتواند پول واردات امتعه را از خارج به این کشور بپردازد.
ولید امین مسوول صرافی سحر در کابل است. او در صحبت تلیفونی به رادیو آزادی می گوید که ارزش ریال ایرانی در مقایسه با گذشته تقریباً بیش از نصف کاهش یافته است.
امین می افزاید که حجم مبادلهء ریال و تومان ایرانی در مقابل دالر امریکایی در بازارهای اسعار کابل در مقایسه با چند ماه گذشته به طور چشم گیر افزایش یافته است.
وی می گوید:
«تخمینی به دالر بگویم که هر تاجر عادی معادل پنجاه هزار یا اضافه تر از آن را "با ریال ایرانی" مبادله می کنند، شاید اگر بيست شخص معامله کنند، این می شود یک میلیون دالر، روزانه منظورم است.»
به باور امین بی ارزش شدن ریال ایرانی در مقابل دالر و افزایش حجم مبادلاتی به نفع صرافان و تاجران افغان است، به این دلیل.
«سابق اگر مثلاً یک صد هزار تومان یک جنس را از ایران خریداری می کردند یک صد دالر می شد، حالا یک صددالر اضافه تر از یک صدهزار تومان می شود، به همین خاطر افزایش پول تومان ازین نظر به نفع فعلی تاجران افغان به خصوص کسانی که مال را از ایران وارد می کند است.»
اما آذرخش حافظی رییس امور بین المللی اتاق های تجارت و صنایع افغانستان با این استدال موافق نیست. او در مصاحبهء تلیفونی به رادیو آزادی می گوید که افزایش حجم مبادلهء ریال ایرانی در برابر دالر امریکایی در افغانستان نگران کننده است.
«این نه تنها به ضرر ایالات متحده امریکاست و سبب ناخشنودی این کشور می شود، بلکه به اقتصاد ملی افغانستان هم صدمه می زند. چون، شما به عوض پول سخت یک پول را که هر روز در حالت سقوط است به دست آورده می روید. و این خودش سبب مشکلات مالی می شود. مخصوصاً که در آینده نه چندان دور افغانستان این کمک های سرشار جامعهء جهانی را دیگر نخواهد داشت و حجم کمک های کاهش خواهد یافت.»
به اساس گزارش نیویارک تایمز، وزارت خزانه داری امریکا گفته است، هر شخصی که پول دالر یا فلزات بهادار مانند طلا را به نماینده گی از حکومت ایران خریداری کند، مورد توبیخ قرار خواهد گرفت.»
برخی از صرافان افغان به نیویارک تایمز گفته اند که مقامات امریکایی در همین ماه برایشان گفته اند که با آرین بانک معامله نکنند.
آرین بانک یک بانک افغانی است که مالک اصلی آن دوبانک ایرانی استند.
براساس گزارش، وزارت خزانه داری ایالات متحده امریکا تعزیرات خود را بر بانک های افغان و ایرانی در چند سال گذشته حفظ کرده است.
روزنامهء نیویارک تایمز می نویسد:
برخی از تاجران گفته اند که اخیراً به آنان گفته شده است که حکومت ایران با استفاده از آرین بانک پول نقد را به افغانستان داخل و از آن جا خارج می کند.
اما آذرخش حافظی به این باور است که برخورد بانک های افغانستان یک برخورد لیبرال و باز است و براساس قانون بانکداری مانع موجود نیست که کی پول خود را در کجا می گذارد.
«متأسفانه، یک سیاست روشن جهت همکاری ستراتیژیک و همکاری دوستانه درین جا بیان نشده است. گاهی سیاست های ما منتاقض اند، حتی یک وقتی دولت مردان ما گفته بودند که اگر جنگ میان امریکا و ايران صورت بگیرد، طرف ایران را خواهند گرفت. اکنون شاید در بخش اقتصادی هم همین دست و دل بازی و همین بزرگ منشی موجود باشد.»
سید مسعود استاد فاکولتهء اقتصاد پوهنتون کابل هم از روابط دوستانه میان مقامات افغان و حکومت ایران سخن می گوید:
«دولت افغانستان هم یکنوع دوستی نزدیک را با ایرانی ها دارد و سهولت های لازم را همان گونه که ایرانی ها برایشان در منطقه چابهار ایجاد می کنند، به وجود بیاورد. و وزارت تجارت هم چند وقت پيش در حقیقت یک نوع تجارت جدید را با ایران باز کرد که حتی منطقهء آزاد تجارتی را مطرح کردند.»
استاد مسعود می گوید، چند سال قبل دولت افغانستان به هدف حفظ ثبات ارزش افغانی، حدود یک میلیارد و چهارصد میلیون دالر را در بازار پمپ کرده بود، اما این اسعار توسط همین گونه چینل ها و دست ها جمع می شود. همین حالا هم ما حدود یک میلیارد و پنجصد میلیون دالر و در همین حدود شاید امسال یا در سال گذشته مصرف کرده باشیم.»
استاد مسعود می گوید، در صورت که از بیرون شدن حجم قابل ملاحظهء اسعارخارجی از افغانستان جلوگیری نشود، پول های بد مثل ریال ایرانی به پول های خوب مانند دالر و یورو مبدل می شود، سرانجام افغانستان را با یک فاجعه اسعاری رو به رو خواهد ساخت.