Бул аралыкта Кошмо Штаттарда президент Барак Обама да коопсуздук кеңешчилери менен Рамадини кайра алууда Иракка жардам көргөзүү боюнча атайын жыйын курду.
Вашингтондо президент Барак Обама, вице-президент Жо Байден жана администрациянын коопсуздук саясатын тейлеген өкүлдөрү катышкан кеңешмеден соң Ак үй маалымдагандай, анда Ирактын премьер-министри Хайдер ал-Абадиге колдоо бар экендиги кайрадан ырасталды.
Президент Обама Ирак өкмөтүнүн армияга чакырылгандардын санын көбөйтүү жана жергиликтүү урууларды тезинен машыктырып, жабдуу үчүн Рамади борбору болгон Анбар провинциясынын бийликтери менен иштешүү чечимин кубаттады.
Улуттук коопсуздук кеңешинин басма сөз катчысы Алиастер Баскинин "Франс Пресс" агенттигине айтканына караганда, Рамадини бошотуу боюнча операцияны колдоо, анын ичинде жергиликтүү урууларды жабдып, аларды аскерий даярдоого жардамды күчөтүү жагын Вашингтон да караштырууда.
Борбор Багдаддан 100 чакырым ашуун алыстыктагы Рамади шаарын ушул дем алыш күнү “Ислам мамлекети” тобу басып алганы үчүн президент Обаманын администрациясы да Конгресстеги республикачылардын сынына кабылган.
Конгресстин Эл өкүлдөр палатасынын спикери Жон Бейнер Обама администрациясын “Ислам мамлекети” радикал тобуна каршы стратегиясы жок деп айыптады.
Ал эми айрым талдоочулар Рамади окуясынан кийин АКШнын Ирактагы кырдаал, “Ислам мамлекети” тобу алсыраганы боюнча буга чейинки комментарийлери абдан эле оптимисттик болгонуна көңүл бурушту. Рамадини бошотуу үчүн расмий Багдад кайра эле шиит кошуундарынын жардамына таянганы жатат.
Лондондо жашаган ирактык журналист Камран Карадаги “Азаттык” менен маегинде белгилегендей, Рамадини бошотуу Тикритке караганда кыйла оор болот:
- Менимче, азыркы учур менен Тикриттегинин чоң айырмасы бар. Тикрит бошотулган кезде ал жерде калк дээрлик калбай калган эле. Башкача айтканда, шаардан чыгып кетишкен. Шиит кошуундары менен Ирак армиясы Тикритке кирген кезде шаарда эл дээрлик жок болчу. Ооба, Рамади менен анын айланасынан да бир нече миң киши качып кеткени туура. Бирок шаардын өзүндө эл дагы деле көп. “Ислам мамлекети” тобунун согушкерлери эл менен аралашып жүрөт. Чабуулга шиит согушкерлери да кошулса эмне болот айтыш кыйын. Кырдаал кооптуу болуп турат.
Иран колдогон шиит кошуундары өткөн айда Тикрит шаарын “Ислам мамлекети” тобунан бошотууда чечүүчү роль ойногон. Бирок алар сунниттерден өч алуу аракеттерине барганы үчүн да айыпталган. Шиит кошуундары негизинен сунниттер байырлаган Рамадиге ичкери киргенде диний негиздеги араздашуу тутанып кетпейби деген тобокелчилик жана АКШ менен Ирак өкмөттөрүндө мына ушундай тынчсыздануу бар. Анткен менен кырдаал шиит кошуундарынын жардамын талап кылып жаткандай.
Учурда алардын 3000дей согушкери Рамадинин жанындагы аскерий базада чабуулга даярдык көрүүдө.
Рамади борбору болгон Анбар провинциясынын бөлүктөрүн “Ислам мамлекети” тобу мурдатан эле көзөмөлдөп келген эле. Журналист Камран Карадагинин айтымында, халифатчылар Рамадиге буга чейин да кирип-чыгып турган. Бирок шаарды ээлеп, басып алышы биринчи ирет болуп отурат:
- Бул күтүлгөн нерсе эле. Окуя ушундайча өнүгөрүнүн көптөгөн белгилери бар эле. Бирок, тилекке каршы, Ирак өкмөтү Рамадини коргоо боюнча чечкиндүү, жетиштүү чара көрө алган жок. Рамадинин калкы, жергиликтүү бийликтери борбордук өкмөттөн акыркы алты айдан бери ыйлактап, жардам сурап жаткан. Өкмөт сунни-шиит ажырымынан улам Рамадиге жетиштүү санда аскер жөнөтмөк тургай, жергиликтүү урууларды, сунниттерди курал менен жабдуудан баш тартып келген.
Соңку маалыматтарга караганда, Ирактын өкмөттүк күчтөрү жана аларга өнөктөш сунни урууларынын согушкерлери өткөн түнү алар Рамади менен Фаллужа шаарларынын ортосундагы Халидия деген жерде ИМ тобунун чабуулунун мизин кайтарышкан.
Ирак өкмөтү кечээги жыйынынан кийин ыктыячыларды Рамадини алуу үчүн армиянын катарына кошулууга чакырды. Өкмөттүн ишениминде, азыр ирактыктарга “Ислам мамлекети” тобуна каршы биригүү зарыл болуп турат.
