Борбордук шайлоо комиссиясы референдум жана жергиликтүү кеңештерге депутаттарды шайлоого көз салуу үчүн 31 мамлекеттен 183 байкоочуну каттады.
Мындан тышкары Өзбекстан, Британия, Казакстан, Беларус, Германия, Түркмөнстан жана башка мамлекеттердин Кыргызстандагы элчиликтеринин, «32 тобу», Европа, Түрк тилдүү мамлекеттердин кызматташтык кеңеши баштаган уюмдардын өкүлдөрү аккредитация алышкан.
Референдум: Конституциянын жаңы долбоору
98 адамдан турган Конституциялык кеңешме иштеп чыккан долбоордо президенттин ыйгарым укуктары бир топ кеңейтилген. Эгер референдумда жаңы долбоор кабыл алынса, 2010-жылы апрель революциясынан кийин парламенттик-президенттик башкаруу формасын тандаган Кыргызстанда президенттик башкаруу формасы кирет.
Жаңы долбоор боюнча, президент беш жылдан эки жолу шайланууга мүмкүнчүлүк алат. 2021-жылы шайланган президент иштеп жаткан Конституцияга ылайык ыйгарым укуктарын алты жылга жүргүзөт жана бул анын биринчи президенттик мөөнөтү болуп эсептелет.
Мамлекет башчы аткаруу бийлигин толук көзөмөлдөйт. Азыркы өкмөттүн ордуна Министрлер кабинети түзүлөт. Министрлер кабинетин жетектеген адам президенттик администрацияны да башкарып калат.
Кыргызстандыктар Конституциянын жаңы долбоору менен канчалык тааныш?
Бишкек шаардык кеңешиндеги 45 мандатка 25 партиядан 1 820 талапкер ат салышып жатат.
Буга чейин «Жалпы иш» коомдук фонду жүргүзгөн сурамжылоого катышкан жашы 18ден жогору 1200 адамдын 73% жергиликтүү кеңештерге депутаттарды шайлоо жөнүндө маалыматы бар экенин айткан.
Респонденттердин 61% шайлоо учурунда административдик ресурстарды кыянаттык менен пайдаланууну кадимки тажрыйба экенин айтышкан. Ал эми 20% буга макул эмес. 22% айрым партиялар административдик ресурсту колдонбосо жеңишке жетпейт деп эсептешет.
Сурамжылоого катышкандардын 27% «шайлоодо добуш сатып алууга болбойт» деп жооп берсе, 20% тескерисинче добуштарды сатып алуу мүмкүнчүлүгү жогору деп ойлошот. Ошондой эле респонденттердин 40% партиялардын программасына карап добуш берерин билдирсе, 13% талапкердин тизмесине, 11% саясий партиянын аброюна карап добуш берерин айткан.