Жакында СССРдин кулашын алдын ала айткандыгы үчүн зор атак-даңкка ээ болгон, азыркы учурдагы эң белгилүү саясий аналитиктердин бири катары саналган Збигнев Бжезинский Орусия жөнүндө, Путиндин ички жана тышкы саясаты тууралуу, анын ичинде бир катар мамлекеттер мүчө болуп кирген Евразия шериктештиги, Бажы союзу тууралуу өз пикирин “Коммерсантъ” гезитинде билдирди.
“Азыркы Орусиянын негизги проблемасы—мамлекеттик суверенитетин сактап калуу”,- деп билдирди З.Бжезинский. Мунун биринчи себеби катары ал Путин өзү тымызын колдоп жаткан ашынган улутчулдукту, бири да чечилбей жаткан ички проблемаларды, мурунку Советтер Союзун ордуна келтирүү үчүн жасалып жаткан курулай аракеттерди атады.
“Ойлоп көрөлүчү, Евроазия союзуна ким кириши мүмкүн?—дейт З.Бжезинский.—Н.Назарбаев жетектеген Казакстанбы? Н.Назарбаев ансыз деле Батыш менен Чыгыштын ортосунда, Кытай менен Орусиянын ортосунда эч бирине жаман көрүнбөй жакшы жашап келатат. Же Өзбекстанбы? И.Каримов аман-эсен турганда Өзбекстан бул сыяктуу шериктештикке эч качан кирбейт, анткени өзбектерде мамлекеттүүлүк жана көз карандысыздык сезими абдан күчтүү. Украина деле Янукович башында турганда эч кимди өз территориясына киргизе койчу түрү жок”,--дейт Збигнев Бжезинский.
Кыскасын айтканда, бул союзга киргенге эч кимдин деле каалоосу жок экенин, киргендер да таптакыр айласы кеткенден улам кирээрин, ошондуктан бул союздун эч бир келечеги жок экенин билдирди америкалык ойчул. Ал эми Орусиянын гүлдөп-өнүгүшү биринчи кезекте Батыш менен кызматташуу, Кытайга алданып калбоо, демократиялашуу, дейт З.Бжезинский.
Айткандай эле атактуу саясий аналитиктин алдын ала айткандары турмуштун чындыгы менен бекемделүүдө. “Независимая газета” жакында өткөн Евразия шериктештигинин Москвада өткөн саммитине эң акыркы мүнөттө Украинадан В.Янукович келбей койгонун жазды. Көрсө, Бажы биримдигинин келишимине бул жолу да кол койбой турганын уккан орустар, Януковичти келбей эле коюңуз деп кабар жиберишиптир. Албетте бул саммитке Ислам Каримов да басып келген жок. Келмек тургай, бардык регионалдык уюмдардан чыгып кетти. Азербайжан да бул саммитке катышкан жок.
Ошону менен бирге аналитиктердин арасында бул Бажы шериктештигинен ким пайда көрөт, ким утуш алат деген суроо пайда болууда. “Газета.ру” аттуу интернет сайтында азырынча бул шериктештиктен негизинен аткезчилер гана пайда көрүп, Орусияга жең ичинен келген товарлар улам көбүрөөк тарай баштаганын жазды. “Бажы союзу мамлекеттик деңгээлдеги контрабанданы гана күчөттү”- дейт “Газета.ру. Себеби Казакстандын чек араларынан Кытайдан алып келинген арзан товарлар Орусияга азыр эми эч кандай тоскоолсуз өтүп, орустардын экономикасына эмитен эле катуу зыян келтирип жатыптыр. Башкача айтканда, бул шериктештиктен пайда көргөн азырынча казактар менен белорустар экен да, зыян тарткан орус экономикасы имиш. “Контрабанданы токтотуу үчүн Казакстан менен Беларус тышкы чек араларын да Орусиянын көзөмөлүнө бериши керек, а буга бул эки мамлекет эч качан барбайт”, деп жазат “Газета.ру”.
Дүйнөлүк басма сөздө 21-декабрда болот деп кабарланган “акыр заман” тууралуу да көптөгөн маалыматтар жарыяланды. Американын Бостон шаарынан чыккан Boston Herald “акыр заман кечеси” деген кечеде акыр замандын келишин күткөн бир нече адам керек болсо өзүн өзү өлтүрүүгө даяр болуп, акыры бир киши октон каза тапканын билдирди. Көрсө, “акыр заман” болооруна чындап ишенген адамдар дүйнөнүн бардык жерлеринде, айрыкча кризис шартында жашаган өлкөлөрдө өтө көп экен. Маселен, Интерфакс агенттиги жалаң Москва менен Подмосковьеде кийинки убакта баары болуп 1.5 миллионго жакын атайын бункер курулуп, аны курган көптөгөн курулуш компанияларына жакшы иш табылып, зор пайда тапканын жазып чыкты.
Деле азыркы кризистер заманында олуялар менен машаяктарга, ар кандай көзү ачыктар менен нострадамустарга кызыгуу эң жогорку чекке жетти көрүнөт. Буга психикасы туруктуу эмес, билими тайкы адамдар айрыкча көп туш болоору байкалууда. Бирок чындап эле илимий негизде көп нерселерди алдын ала айткан окумуштуулар менен ойчулдарды буларга кошпоо керек, дейт Лондондон чыккан The Economist журналы. “Арабдардын тополоңу дагы канчага созулат?” деп аталган макалада эки жылдан бери токтобой аткан араб дүйнөсүндөгү революциялар менен тоз-тополоңдорду мындан туура алты жүз жыл илгери атактуу араб ойчулу Ибн-Халдун айтып кеткени тууралуу сөз болот. Ибн-Халдун англис тарыхчысы Арнольд Тойнби менен орус тарыхчысы Лев Гумилевдон мурун эле адамзаттын тарыхы толкун сыяктуу алмашып, цикл түрүндө өнүгөөрүн жазган экен. Ошону менен бирге араб ойчулу бийлик башына келген династиялар орто эсеп менен үч муун алмашкыча мамлекет башкараарын, ошол убактын ичинде ал династиялар таптакыр ирип-чирип бүтөөрүн, андан соң алардын ордуна тазамын, акмын дегендер келээрин, бирок алар да ошол эле жолго түшөөрүн айтып кеткен экен.
Ошондуктан, дейт The Economist журналы, араб дүйнөсүндөгү асты революция менен аяктап, арты ич ара согуш менен уланып жаткан “араб көктөмү” дагы канча созулаарын эч ким айта албайт. Кезекте бери болгондо элүү жылдан бери королдук бийлик астында жашаган дагы бир араб өлкөсү Иордания, ошол эле сыяктуу династия башкарган Кувейт, андан соң Марокко, Бахрейн менен Сауд Аравиясы турат. Бул мамлекеттерде эл нааразылыгы күчөп, кезек-кезек көчөгө чыгып, араң эле чыдап турушат, дейт The Economist журналы.
Демек “араб көктөмү” кийинчерээк гана куйкалаган ысыкка айланып, андан соң күзгө ыктап, ошондон кийин кычыраган кышка айланат сыяктанат...
“Азыркы Орусиянын негизги проблемасы—мамлекеттик суверенитетин сактап калуу”,- деп билдирди З.Бжезинский. Мунун биринчи себеби катары ал Путин өзү тымызын колдоп жаткан ашынган улутчулдукту, бири да чечилбей жаткан ички проблемаларды, мурунку Советтер Союзун ордуна келтирүү үчүн жасалып жаткан курулай аракеттерди атады.
“Ойлоп көрөлүчү, Евроазия союзуна ким кириши мүмкүн?—дейт З.Бжезинский.—Н.Назарбаев жетектеген Казакстанбы? Н.Назарбаев ансыз деле Батыш менен Чыгыштын ортосунда, Кытай менен Орусиянын ортосунда эч бирине жаман көрүнбөй жакшы жашап келатат. Же Өзбекстанбы? И.Каримов аман-эсен турганда Өзбекстан бул сыяктуу шериктештикке эч качан кирбейт, анткени өзбектерде мамлекеттүүлүк жана көз карандысыздык сезими абдан күчтүү. Украина деле Янукович башында турганда эч кимди өз территориясына киргизе койчу түрү жок”,--дейт Збигнев Бжезинский.
Кыскасын айтканда, бул союзга киргенге эч кимдин деле каалоосу жок экенин, киргендер да таптакыр айласы кеткенден улам кирээрин, ошондуктан бул союздун эч бир келечеги жок экенин билдирди америкалык ойчул. Ал эми Орусиянын гүлдөп-өнүгүшү биринчи кезекте Батыш менен кызматташуу, Кытайга алданып калбоо, демократиялашуу, дейт З.Бжезинский.
Айткандай эле атактуу саясий аналитиктин алдын ала айткандары турмуштун чындыгы менен бекемделүүдө. “Независимая газета” жакында өткөн Евразия шериктештигинин Москвада өткөн саммитине эң акыркы мүнөттө Украинадан В.Янукович келбей койгонун жазды. Көрсө, Бажы биримдигинин келишимине бул жолу да кол койбой турганын уккан орустар, Януковичти келбей эле коюңуз деп кабар жиберишиптир. Албетте бул саммитке Ислам Каримов да басып келген жок. Келмек тургай, бардык регионалдык уюмдардан чыгып кетти. Азербайжан да бул саммитке катышкан жок.
Ошону менен бирге аналитиктердин арасында бул Бажы шериктештигинен ким пайда көрөт, ким утуш алат деген суроо пайда болууда. “Газета.ру” аттуу интернет сайтында азырынча бул шериктештиктен негизинен аткезчилер гана пайда көрүп, Орусияга жең ичинен келген товарлар улам көбүрөөк тарай баштаганын жазды. “Бажы союзу мамлекеттик деңгээлдеги контрабанданы гана күчөттү”- дейт “Газета.ру. Себеби Казакстандын чек араларынан Кытайдан алып келинген арзан товарлар Орусияга азыр эми эч кандай тоскоолсуз өтүп, орустардын экономикасына эмитен эле катуу зыян келтирип жатыптыр. Башкача айтканда, бул шериктештиктен пайда көргөн азырынча казактар менен белорустар экен да, зыян тарткан орус экономикасы имиш. “Контрабанданы токтотуу үчүн Казакстан менен Беларус тышкы чек араларын да Орусиянын көзөмөлүнө бериши керек, а буга бул эки мамлекет эч качан барбайт”, деп жазат “Газета.ру”.
Дүйнөлүк басма сөздө 21-декабрда болот деп кабарланган “акыр заман” тууралуу да көптөгөн маалыматтар жарыяланды. Американын Бостон шаарынан чыккан Boston Herald “акыр заман кечеси” деген кечеде акыр замандын келишин күткөн бир нече адам керек болсо өзүн өзү өлтүрүүгө даяр болуп, акыры бир киши октон каза тапканын билдирди. Көрсө, “акыр заман” болооруна чындап ишенген адамдар дүйнөнүн бардык жерлеринде, айрыкча кризис шартында жашаган өлкөлөрдө өтө көп экен. Маселен, Интерфакс агенттиги жалаң Москва менен Подмосковьеде кийинки убакта баары болуп 1.5 миллионго жакын атайын бункер курулуп, аны курган көптөгөн курулуш компанияларына жакшы иш табылып, зор пайда тапканын жазып чыкты.
Деле азыркы кризистер заманында олуялар менен машаяктарга, ар кандай көзү ачыктар менен нострадамустарга кызыгуу эң жогорку чекке жетти көрүнөт. Буга психикасы туруктуу эмес, билими тайкы адамдар айрыкча көп туш болоору байкалууда. Бирок чындап эле илимий негизде көп нерселерди алдын ала айткан окумуштуулар менен ойчулдарды буларга кошпоо керек, дейт Лондондон чыккан The Economist журналы. “Арабдардын тополоңу дагы канчага созулат?” деп аталган макалада эки жылдан бери токтобой аткан араб дүйнөсүндөгү революциялар менен тоз-тополоңдорду мындан туура алты жүз жыл илгери атактуу араб ойчулу Ибн-Халдун айтып кеткени тууралуу сөз болот. Ибн-Халдун англис тарыхчысы Арнольд Тойнби менен орус тарыхчысы Лев Гумилевдон мурун эле адамзаттын тарыхы толкун сыяктуу алмашып, цикл түрүндө өнүгөөрүн жазган экен. Ошону менен бирге араб ойчулу бийлик башына келген династиялар орто эсеп менен үч муун алмашкыча мамлекет башкараарын, ошол убактын ичинде ал династиялар таптакыр ирип-чирип бүтөөрүн, андан соң алардын ордуна тазамын, акмын дегендер келээрин, бирок алар да ошол эле жолго түшөөрүн айтып кеткен экен.
Ошондуктан, дейт The Economist журналы, араб дүйнөсүндөгү асты революция менен аяктап, арты ич ара согуш менен уланып жаткан “араб көктөмү” дагы канча созулаарын эч ким айта албайт. Кезекте бери болгондо элүү жылдан бери королдук бийлик астында жашаган дагы бир араб өлкөсү Иордания, ошол эле сыяктуу династия башкарган Кувейт, андан соң Марокко, Бахрейн менен Сауд Аравиясы турат. Бул мамлекеттерде эл нааразылыгы күчөп, кезек-кезек көчөгө чыгып, араң эле чыдап турушат, дейт The Economist журналы.
Демек “араб көктөмү” кийинчерээк гана куйкалаган ысыкка айланып, андан соң күзгө ыктап, ошондон кийин кычыраган кышка айланат сыяктанат...
