Бөрүбашев: Баш мыйзамдын долбоорунун авторлору - ага кол койгон депутаттар
Конституциянын жаңы долбоорунун авторлору – аны референдумга алып чыгуу тууралуу мыйзам долбооруна демилгечи болгон депутаттар. Бул тууралуу 20-ноябрда Баш мыйзамдын референдумга коюла турган вариантын иштеп чыгыш үчүн 20-ноябрда түзүлүп, дароо ишке кирген конституциялык кеңешменин төрагасы Бекбосун Бөрүбашев билдирди:
«Автору – демилгечи болгон депутаттар. Конституциялык кеңешмеде талкуулап бүткөндөн кийин биз, кеңешменин 85 мүчөсү авторлош болуп калабыз».
17-ноябрда Конституциянын жаңы долбоорун референдумга чыгаруу тууралуу мыйзам долбоору коомдук талкууга коюлду. Бул тууралуу маалымат Жогорку Кеңештин сайтына жарыяланып, мыйзам долбоорунун демилгечилери 80 депутат экени айтылды жана алардын тизмеси жарыяланды.
Кийин айрым депутаттар демилгечиликтен баш тартканын айтып чыгышты. Айрымдары Баш мыйзамдын жаңы долбоорун жазууга тиешеси жок экенин, аны көрбөгөнүн билдиришти.
Долбоорду колдогондор эгер ал кабыл алынса Кыргызстанда бийликтин жоопкерчилиги күчөй турганын белгилеп жатышат, ал эми алардын оппоненттери өлкөдө авторитардык башкаруу орнойт деп кооптонууда.
Депутат Жапаров: Конституциянын долбоорун президенттин аппараты менен өкмөт иштеп чыкты
Конституциянын жаңы долбоорун президенттин аппараты менен өкмөт иштеп чыкты. Бул тууралуу Жогорку Кеңештин депутаты, конституциялык кеңешменин мүчөсү Акылбек Жапаров 20-ноябрда билдирди.
Анын сөзүнө караганда, парламенттин депутаттары референдум жөнүндө мыйзамга кол коюп, коомдук талкууга чыгарды. Ал мыйзамдын тиркемеси – бул Конституциянын жаңы долбоору.
Жапаров башка депутаттар үчүн жооп бере албай турганын, өзү мыйзам долбоорун окуп, анан кол коёрун билдирип, «Баш мыйзамдын долбоорунун демилгечилери кимдер?» деген суроого мындайча жооп берди:
«Президенттик администрация, Юстиция министрлиги, өкмөт иштеп чыккан экен. Иштеп чыккандар катары юристтер алып чыкты. Бирок башында, кечээ күнү деле интервьюсу болду, Садыр Нуркожоевич өзүнүн ой-пикирлерин айткан экен. Ошол ой-пикирлер бул Конституцияда бар. Аткаруу бийлигинин башында президент болсун, сот бийлигин көз каранды эмес кылалы деген аракеттер. Анан парламенттин депутаттарын 120 эмес 90 кылалы да 35и жергиликтүү (бир мандаттуу) шайлоолордон өтсүн, калган 55и партиялык тизме менен өтсүн деген».
17-ноябрда Конституциянын жаңы долбоору жана аны референдумга чыгаруу тууралуу мыйзам долбоору коомдук талкууга коюлду. Бул тууралуу маалымат Жогорку Кеңештин сайтына жарыяланып, демилгечилер 80 депутат экени айтылды жана алардын тизмеси жарыяланды.
Кийин айрым депутаттар демилгечиликтен баш тартканын айтып чыгышты. Айрымдары Баш мыйзамдын жаңы долбоорун жазууга тиешеси жок экенин, аны көрбөгөнүн билдиришти.
Садыр Жапаров: Баш мыйзамга каршы чыгып жаткандардын чыныгы жүзүн жакында ачам
Өкмөт башчылык кызматын убактылуу токтоткон Садыр Жапаров сунушталып жаткан Баш мыйзамдын долбоорун сындап жаткандарга жооп берди. Ал «Инстаграмдагы» баракчасына "бул - диктатураны эмес, элдин кызыкчылыгын көздөгөн Баш мыйзамдын долбоору" деген пикирин жазды.
«Бул Баш мыйзамдын долбоору 2011-жылдан бери курултайчылар жана жалпы эл тарабынан сунушталып келе жатат. Буга чейинки бийликтер тоготпой келген. Биз анча-мынча кемчиликтерин толуктап гана (албетте кемчиликтер бар) элдин талкуусуна алып чыктык. Бул - бир кишинин же бир топтун кызыкчылыгын көздөгөн Баш мыйзам эмес, жалпы элдин, мамлекеттин кызыкчылыгын көздөгөн Баш мыйзам. Бул Баш мыйзамга каршы чыгып жаткан ана башчынын чыныгы жүзүн келе жаткан биринчи күнү ачам» деп жазды Жапаров.
Буга чейин «Инстаграмдагы» аталган аккаунт верификациядан өткөнүн тастыктаган расмий белги жок болгондуктан, «Азаттык» өкмөт башчынын басма сөз кызматына кайрылган. Маалыматтык камсыздоо бөлүмүнүн башчысы Бактыбек Рысалиев аккаунт Садыр Жапаровдуку экенин тастыктады.
Башкы прокурор Зулушев: Жоопкерчиликти күчөткөн башкаруу формасы тандалышы керек
Башкы прокурор, конституциялык кеңешменин мүчөсү Курманкул Зулушев Кыргызстан конституциялык реформа жүргүзүүдө бийлик башындагылардын жоопкерчилиги боюнча маселеге көңүл бурушу керек деп эсептейт. Мындай пикирин ал 20-ноябрда «Азаттык» радиосунун суроолоруна жооп берип жатып билдирди:
«Бизде президенттик башкаруубу, парламенттикпи, эң негизгиси, жоопкерчиликтүү бийлик орношу керек. Кабыл алган чечимиң мамлекеттин пайдасына болсо, алкыш алышың керек, ал эми мамлекетке зыян алып келсең, анын жоопкерчилигин тартышың керек. Ошондо жоопкерчиликтүү бийлик орнойт. Баары мыйзамды бузбоого аракет кылат. Эгер сен президент же өкмөт башчы болуп туруп узурпация кылсаң же кылмыш жасасаң сөзсүз камаласың. Мына, бизде мурдагы президент отурат. Бул эреже башталды. Муну эч ким жок кыла албайт. Демек, биз коркпой, президенттик башкарууну тандап, өкмөттү жоюп, президент өкмөттүн башына келет. Ал Жогорку Кеңешке бюджетти коргоп отчёт берет, өзүнүн ички жана сырткы саясаты менен аткаруу бийлигинин ишине түз жооптуу болот».
17-ноябрда Жогорку Кеңештин 80 депутатынын колу коюлуп, талкууга чыгарылган Конституциянын жаңы долбоору коомдук-саясий чөйрөнүн кескин сынына кабылды. Саясатчылардын жана эксперттердин бир бөлүгү долбоорду өлкөнү туңгуюкка түртө турган мыйзам катары баалап, кайра кайтарууну талап кылууда.