Қазақстан алғаш рет 1992 жылғы 31 мамырда совет кезіндегі Ашаршылық құрбандарын қоғам болып аза тұтты. Бірақ еске алу шарасына президент Назарбаев қатыспады. Билік неге бар кінәні Сталинге артып, тұтас жүйеге саяси баға беруден жалтарды? "Азаттық радиосына 70 жыл" аудиоподкасын тыңдаңыз.
Ресейдің Иркутск және Пермь облыстарында 1930 жылдары атылған Литва және Польша азаматтарына орнатылған ескерткіштерді сүріп тастаған. Бұл ескерткіштер Пивовариха селосы маңында репрессия құрбандары жаппай көмілген жерде тұрған еді. Сталин билігі тұсында бұл жерде НКВД-нің арнайы аймағы болған.
Қазақстан тәуелсіздігін жариялаған күннің ертесіне Алматының бас алаңында елдің алдында сөйлегендердің көбі Желтоқсан оқиғасынан гөрі тәуелсіздік пен президент Назарбаев туралы көбірек айтып, құттықтау тілек білдірген. Азаттық радиосы сол кезде жиын туралы бірнеше бөлімнен тұратын хабар әзірлеген.
Алматыдағы 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы кезінде түсірілген бұл суреттер Астанадағы Ұлттық академиялық кітапханада сақталған Хасен Оралтайдың коллекциясынан алынды.
Желтоқсан оқиғасын тексеру комиссиясының қорытындылары қандай болды, ұсыныстар қаншалықты ескерілді? Азаттық радиосының 70 жылдығына арналған подкастың үшінші эпизодында осы туралы айтамыз. Желтоқсан оқиғасында Алматыдағы алаңға жиналған адамдардың кейбір суреттері Азаттық радиосына да жеткен.
Бүгін, 1 наурызда Азаттық радиосының алғашқы хабары эфирге шыққанына 70 жыл толды. Азаттық 70 жылдыққа орай арнайы аудиоподкаст пен мақалалар тізбегін жариялауды бастайды. Бүгінгі тақырып – радио қалай құрылды, оны кім қаржыландырды, Азаттық қандай трансформациядан өтті?
Бес жыл бұрын осы айда "Мемориал" адам құқықтарын қорғау ұйымының Карелиядағы бөлім басшысы Юрий Дмитриев қамауға алынды. Сталин террорын әшкерелеген тарихшы "Север.Реалии" тілшісінің сұрақтарына жауап берді.
Биыл "Беловеж келісіміне" 30 жыл толды. Ресей, Украина мен Беларусь басшылары 1991 жылғы 8 желтоқсанда келісімге қол қойған соң СССР түбегейлі ыдырады. Сол күні Беларустің Беловеж орманына Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев та шақырылған, бірақ барған жоқ.
Қазақстанда Алаш автономиясының үкімет басшысы Әлихан Бөкейхановтың тарихи рөлі жеткілікті деңгейде бағаланбаған. Өткен ғасырда өмір сүрген мемлекет қайраткері туралы кітап жазған ресейлік ғалым, тарих ғылымдарының докторы Виктор Козодой осылай дейді. Азаттық кітап авторымен сұхбаттасты.
Тағы
