Бүгін Октябрь революциясына ғасыр толды. Азаттық тілшісі тарихшы Қайдар Алдажұмановпен Октябрь революциясының Қазақстанға не бергені және қандай нәубет әкелгені туралы әңгімелесті.
Кей зерттеушілер қазіргі Алматы территориясында большевиктер үкіметі «классикалық» жолмен емес, бірнеше саяси күштердің жұмылуымен орнады деп санайды.
"БАҚ туралы" заңға енгізілетін өзгеріс авторлары журналистерді «мемлекеттік органдар сауалдарға үш күн емес (қазіргі заңда жазылғандай), 15 күн, тіпті бір ай ішінде жауап берсе, мақалаларың сапалы шығады» деп иландыруға тырысып жатыр. Ақпарат және коммуникация министрлігі ұсынған заң жобасына журналистер көбіне енжар қарайды.
«Отанын сатқан опасыздың» қызы деп атай бастаған кезде Гелиана Сокольникова үш жаста болған. НЭП (жаңа экономикалық саясат – ред.) кезінде СССР қаржы халық комиссары қызметін атқарған әкесі Григорий Сокольников - советтің экономикалық ғажайыбы авторы ретінде танылған кісі, ол ақша реформасын жүргізуді басқарып, 1920 жылдардың конвертациялық валютасы болған алтын червонецті айналымға енгізген. Үлкен террор кезде Сокольников " троцкийшілдердің параллель орталығы" ісі бойынша Радек, Пятаковпен бірге 10 жылға сотталған. Үкім жарияланғаннан соң бірнеше айдан кейін - 1937 жылдың көктемінде оның отбасы Қазақстанға жер аударылып, Гелиана Сокольникованың айдаудағы өмірі 28 жылға созылды.
1930 жылдары қазақтардың Маңғыстаудан Иранға көшуіне себепші болған, кейін советтік жазалау мекемесі ату жазасына кескен Оразмағамбет Тұрмағанбетовтің Түркіменстан түрмесіндегі тағдыры белгісіз күйінде қалды.
Өмірімде өз кітабымды оқыған тірі оқырманды көрмеген, оның үстіне, мына отырған зал толы жұрттың бір де біреуі мені танымағанынан жасқанып қалған басым, алғашында, не дерімді білмей, біраз дағдардым...
Әлпетінде өмірі ешкімге ұстатпайтын адамның астамшылығы ма, мазағы ма - сондай бірдеңе бар демесеңіз, жалпы, жаман жігіт емес сияқты... Қазақ екен!..
Дәл осы сәттен бастап жаппай сауап-жәрмеңкеге кірісіп кетсек, қолымызға не ілінер еді?.. Жоқ... Кешіктік. Күн батты, жұмыс аяғы болды, енді көп ештеңеге үлгере алмаймыз...
Тәуелсіз ширек ғасыр ішінде Қазақстанның тарихы, саясаты, экономикасы мен мәдениеті жөнінде Батыстағы академиялық зерттеушілер қандай тұжырым жасады?
- Ағаш - қурады... - дедім, мен де таңғала тұрып. - Енді бұл құласа, не болады? Шырмауықтар не істейді?..
Сіз, көбіне, бірінші жақтан жазасыз ғой... Кейіпкерлеріңіз, негізінен - "Мен"... Жаңа қарасам, "мен" деген бірінші жақ жіктеу есімдігі мәтіннен түгел... ұшып кетіпті!.. Кітабыңыздың жартысынан көбінде бас кейіпкер жоқ...
Осының қайсысы болғанын білмеймін, бірақ Құланның әңгімесін айналаға Бақаның өзі айтып таратқаны анық.
Тағы
