Мәжіліс "Заңсыз алынған активтерді мемлекетке қайтару туралы" заң жобасын талқылады. Депутаттар оның кей тұсын сынағанымен, құжатты алғашқы оқылымда мақұлдады. "Қоғамның талабымен" әзірленді деп айтылған жоба халық несібесінен желінген байлықты орнына қайтара алатынына күмәнданатындар көп.
9 желтоқсан – Халықаралық деңгейде жемқорлықпен күрес күні. Мемлекеттер жемқорлық мәселесімен кешенді шаралар арқылы күреседі. Соның бірі – мемлекеттік сатып алу процесін жұртқа жария өткізу. Азаттық атаулы күнге орай Қазақстанның мемлекеттік сатып алу жұмыстарын зерттейтін маманмен сұхбаттасты.
Қазақстан бас прокуратурасы британдық Financial Times газетінің мақаласындағы деректерді тексергенде "заң бұзу анықталмағанын" айтады. Газет экс-президенттің күйеубаласы Тимур Құлыбаев Қытай мен Еуропаны жалғайтын газ құбыры жобасынан ондаған миллион доллар жасырын пайда көрді деп жазған еді.
Алматыда Қызыл кітапқа енген ағашты кесуге байланысты қоғамдық резонанс туғызған іс (мәселеге президент араласып, жергілікті билікті зерттеу жүргізуге шақырған) жарты жылдан кейін жекеменшік компания қызметкеріне айыптау үкімін шығарумен аяқталды. Бұл елде түсініксіз аяқталған бірінші іс емес.
Нұр-Сұлтан қаласы әкімнің орынбасары Бақтияр Мәкен қарамағындағы шенеунік пара алып сотталған соң отставкаға кетуге өтініш жазды. Бірақ әкім оған қатаң сөгіс берумен шектелді. Мәкен заңға сай жазған арызын қараған басшының заңды шешім қабылдағанын айтады. Ал сарапшылар мұны "көзбояу" деп бағалайды.
Сарапшылар жемқорларды банкте есепшотының бар-жоғы тоқтата алмайтынын айтады.
Қазақстанда ауыр сыбайлас жемқорлық қылмыс жасау көбейген. Ал онымен күрес билік топтарының өзара тайталасына көбірек ұқсайды. Түйені түгімен жұтқан лауазым иелері қамаудан ерте шығып кетеді не айыппұл төлеп құтылады, ал парақорлық бүкіл қоғамды меңдеп барады деп дабыл қағады сарапшылар.
Сот жемқорлық айыбымен жеті жылға бостандығынан айырған Қызылорда облысының экс-әкімі Қуанышбек Ысқақов "айып тағуға түрткі болған әрекеттер кезінде облыс әкімі болмағанын" алға тартады. Сарапшылар ірі шенеуніктердің істі болуына саяси элитамен қарым-қатынасының әсері бар дейді.
Әлемдік БАҚ Қазақстандық олигархтар мен маңызды саяси тұлғалардың қатысы бар атышулы істер жайлы жазып жатыр. Көбіне бұған британдық журналист Том Берджестің "Клептопия: "Лас ақша" әлемді қалай жаулайды?" кітабының жарық көруі себеп болды. Азаттық одан сұхбат алды.
Covid індеті кезінде Қазақстанның денсаулық сақтау министрлігі жемқорлық дауына қалды. Бірнеше жоғары шенді шенеунік тергеуге алынды. Жемқорлыққа қарсы қызмет министрліктің құрылымдық бөлімшелерін әлі тексеріп жатыр. Сарапшылар жүйедегі жемқорлықтың тамыры өте берік екенін айтады.
Қазақстанда жергілікті атқарушы билік желіде байқау жариялап, жекеменшік кәсіпкерлерден тауар, жұмыс пен қызмет түрін сатып алатын мемлекеттік сатып алу саласы – жемқорларға таптырмас табыс көзі.
Тағы
