АҚШ президенті Дональд Трамп пен Қытай жетекшісі Си Цзиньпин Оңтүстік Кореяда кездесіп, Украинадағы соғысты талқылады және Пекинге де, Вашингтонға да ауыр соққы болған екіжақты "сауда соғысын" сәл бәсеңдетуге келісті.
Оңтүстік Кореяның Пусан қаласында өткен келіссөз бір жарым сағатқа созылды.
30 қазанда өткен кездесуден кейін Air Force One бортында сөйлеген Трамп Си Цзиньпинмен "тамаша кездесу" өткізгенін және олар "көптеген маңызды мәселе" бойынша, соның ішінде сауда, тарифтер және сирек металдар жөнінде келісімге келгенін айтты.
Ол Қытай тауарларына тарифті 10 пайызға төмендететінін, ал Қытай Америкадан соя бұршағын "үлкен көлемде" қайта сатып ала бастайтынын айтты. Жыл басында АҚШ Қытайға үлкен тарифтер енгізетінін мәлімдеген соң Қытай Америка соясын сатып алуды тоқтатқан еді.
Яғни, Қытай тауарларына баж салығы 57 пайыздан 47-ге төмендейді.
Вашингтон Пекинді аса қауіпті есірткі – фентанилге қажет шикізатты көп жөнелтіп отыр деп айыптап, соны сылтау етіп, ол елден келетін тауарларға үлкен тариф енгізген еді.
Трамп сондай-ақ Қытай басшысымен сирек металдарды сатуға қойылған шектеуді алып тастау туралы да келісім жасалғанын мәлімдеді. Пекин Вашингтон әрекеттеріне қарымта ретінде автокөлік, ұшақ және қару-жарақ өндірісінде қолданылатын маңызды 17 элементті АҚШ-қа сатуға сәуір айында шектеу қойған. АҚШ-тың сауда өкілі Джеймисон Гриер президенттер арасындағы келісім нәтижесінде қазан айында іске қосылады деген сирек металдар саудасын қатаң бақылау шарасы енгізілмейтін болды деді. Алайда сәуірден күшінде тұрған шектеулер алып тастала ма, ол жағы нақты айтылмады.
"Сирек металдар мәселесі толық шешілді, және бұл бүкіл әлем үшін [жақсы жаңалық]. Бұл тек АҚШ емес, әлемдік мәселе болды. Енді Қытайдан ешқандай бөгет жоқ" деді Трамп журналистерге.
Трамп Ресейдің Украинаға шабуылы мәселесін де талқылағанын, бұл мәселе бойынша Си Цзиньпинмен "бірлесіп жұмыс істеуге" келіскенін айтты.
"Біз екі тарап тұйыққа тіреліп тұрғанын мойындаймыз, кейде олардың соғысуына мүмкіндік те беру керек шығар. Бірақ біз Украина бойынша бірлесіп жұмыс істейміз" деді ол.
Қытайдың мемлекеттік медиасы таратқан мәлімдемеде төраға Си Цзиньпин екі жақ "негізгі сауда мәселелерін" шешу бойынша ортақ келісімге келгенін және тараптар екі ел экономикасына "дем беретіндей" нәтижеге қол жеткізу үшін жұмысын жалғастыратынын айтқан.
"Қытай мен АҚШ бірлесе отырып ірі державаға лайық жауапкершілікті паш ете алады, екі ел және әлем үшін маңызды, нақты және пайдалы бастамаларды бірлесе жүзеге асырады" деп мәлімдеді Си Цзиньпин.
Оңтүстік Кореяның Пусан қаласындағы Гимхе халықаралық әуежайында өткен кездесу алдағы айларда ауқымды диалогқа жол ашқандай. Трамп келесі жылы сәуірде Қытайға баруды жоспарлап отырғанын және жақын арада алдын ала сауда келісімі жасалуы мүмкін екенін айтты.
Кездесу қарсаңында Азаттыққа пікір білдірген сарапшылар Вашингтон мен Пекиннің ұзақмерзімді сауда келісіміне қол жеткізуі екіталай, әрі олар бұл келіссөздер АҚШ пен Қытай арасындағы Тайвань мәселесіне байланысты шиеленісті бәсеңдетеді және Ресейдің Украинаға қарсы соғысына қолдауды шектеуге Пекинді көндіреді дегенге аса көп үміттенбейтінін айтқан.
Кездесудің алдында ғана Трамп Пентагонға ядролық сынақтарға салынған мораторийді алып тастауға пәрмен бергенін хабарлаған. Әлеуметтік желідегі парақшасында Трамп "АҚШ - ядролық қаруы ең көп мемлекет" деп жазып, екінші орында Ресей, ал үшінші орында Қытай тұрғанын ескерткен.
Дональд Трамп пен Си Цзиньпин екі жақты шиеленістіріп отырған Қытайдың Ресейге көмегі және Тайвань тақырыптарын талқылайды деген болжам болған.
Дегенмен Трамптың айтуынша, кездесуде бұл мәселелер сөз болмаған. Бұған дейін АҚШ президенті Қытайды "Ресей мұнайын сатып алып, оның соғысуына жәрдемдесіп отыр" деп айыптап келген еді.
Кездесу қарсаңында Украина мен оның одақтастары АҚШ-ты "Ресейдің соғысына көмектесіп отырған" Си Цзиньпинге қысым жасауға шақырған.
Өткен апта АҚШ Ресейдің екі мұнай компаниясына санкция салған.