Accessibility links

ЖАҢАЛЫҚТАР

Түркіменстан коронавирус індетінің "алдын алу үшін" шектеулер енгізді

Маска таққан әйелдер. Ашғабат, 3 шілде 2020 жыл.
Маска таққан әйелдер. Ашғабат, 3 шілде 2020 жыл.

Коронавирус барын ресми түрде мойындамаған Орталық Азиядағы жалғыз ел - Түркіменстан COVID-19 індетінің "алдын алу" үшін шектеулер енгізді.

21 шілде мен 1 тамыз аралығында елде ірі сауда орындары, базарлар, театрлар, саябақтар, спорт нысандары жабық болады. Мейрамхана, дәмхана, фастфуд сияқты тамақтану орындарынан тағамды тек өзіңмен бірге алып кетуге рұқсат.

Азаттықтың Түркімен қызметі тілшілерінің хабарлауынша, соңғы күндері денсаулық сақтау министрлігі "ауа райының теріс әсерінен қорғану үшін" көшеде маска тағып жүру қажеттігі туралы тұрғындарға SMS-хабарлама жібере бастаған.

Түркіменстан билігі ресми түрде коронавирус тіркелмегенін айтады, алайда Азаттық тілшілері елдегі ауруханалардың толып кеткенін, пневмония белгісі бар науқастар мен вируспен байланысты адам өлімі көбейгенін айтады.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының миссия жетекшісі Кэтрин Смолвуд 15 шілдеде Ашғабаттағы баспасөз мәслихаты кезінде елде пневмонияға шалдыққандар көбеюі мүмкін деген қауіп айтқан.

Көрші Өзбекстанда Ташкенттегі 74 медициналық мекеме 24 сағаттық жұмыс режиміне көшті. Тәжікстанда 21 шілде күнгі мәлімет бойынша, 6 967 адамнан коронавирус табылған, 57 адам қайтыс болған. Қырғызстанның денсаулық сақтау министрлігі 12 563 адамның ауруханада коронавирустан емделіп жатқанын айтады. Қазақстанда 76,7 мың адамнан коронавирус анықталған, кемінде 610 адам қайтыс болған.

Басқа да жаңалықтар

Ердоған: Путин мен Зеленский кездесуге дайын емес

Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған мен Ресей президент3 Владимир Путин Қытайда кездескен сәт. 1 қыркүйек 2025 жыл.
Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған мен Ресей президент3 Владимир Путин Қытайда кездескен сәт. 1 қыркүйек 2025 жыл.

Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған Ресей басшысы Владимир Путинмен және Украина президенті Владимир Зеленскиймен сөйлескен соң "екеуі кездесуге дайын емес" деп мәлімдеді. Бұл туралы Reuters агенттігі хабарлады.

Ердоған Қытайда өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымының саммитіне барып, Ресей президенті Владимир Путинмен кездескен еді. Екеуі Украинадағы соғысты талқылаған. Түркия басшысы Ердоған Путинмен кездесу алдында Зеленскиймен телефон арқылы сөйлескен.

1 қыркүйекте Үндістан премьері Нарендра Моди де Путинмен Украинадағы соғысты талқылады. Моди да Зеленскийге хабарласқан. Украина президенті Зеленский Үндістан премьері Модиге Ресей басшыларымен кездесуге дайын екенін жеткізген. Ал Моди бұл "сигналды" Мәскеу жаққа жеткізуге уәде еткен еді.

Бұған дейін АҚШ президенті Дональд Трамп та Путин мен Зеленскийді кездестіруге тырысқан. Бірақ Вашингтонның бұл талпынысынан нәтиже шықпады.

Құқық қорғаушылар "саяси тұтқын" деп таныған Тимур Дәнебаев бостандыққа шықты

Түрмеден жаңа босаған Тимур Дәнебаев видео үндеу жолдап отыр. Видеоны құқық қорғаушы Бақытжан Төреғожина жариялады. 2 қыркүйек 2025 жыл.
Түрмеден жаңа босаған Тимур Дәнебаев видео үндеу жолдап отыр. Видеоны құқық қорғаушы Бақытжан Төреғожина жариялады. 2 қыркүйек 2025 жыл.

Құқық қорғаушылар "саяси тұтқын" деп таныған Тимур Дәнебаев бостандыққа шықты. Бұл туралы құқық қорғаушы Бақытжан Төреғожина хабарлады. Мұны оның інісі Марат Дәнебаев та растады.

Төреғожина Facebook желісінде Тимур Дәнебаевтың видео үндеуін жариялады. Онда ол жұртты сейсенбі және сәрсенбі сайын Көкшетау қаласында өтетін сотқа, азаптау істерінің қаралуына шақырады.

Тимур Дәнебаев әлеуметтік желіде 2022 жылғы Қаңтар оқиғасы кезінде Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы (ҰҚШҰ) әскерін Қазақстанға шақырғаны үшін билікті сынап, Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевты "Алматыға 20 мың бандит шабуылдады" деген сөзі үшін сотқа бермек болған.

Кейін оған әлеуметтік желіде "ұлт араздығын қоздырды" деген айып тағылды. Бұған Өскемен қаласы тұрғынының арызы себеп болған. Сот Дәнебаев Ресейдің Украинамен соғысы тақырыбын сөз еткенде ұлт араздығын қоздыратын сөз айтқан деген ұйғарым жасады. 2023 жылы сот оны үш жылға соттаған.

Дәнебаев өзіне тағылған айыпты жоққа шығарып, апелляциялық шағым түсіргенімен, үкім күшінде қалған.

Қазақстандық құқық қорғаушылар Тимур Дәнебаевты "саяси тұтқындар тізіміне" қосқан. Бірақ Қазақстан билігі елде саяси астармен қудалауға негіз болатын заң жоқ, сол себепті саяси тұтқын жоқ дейді.

Белсенді Дәнебаев түрмеде азапталды
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:58 0:00


  • 2023 жылғы қыркүйекте әлеуметтік желіде Атбасар қаласындағы колонияда отырған Тимур Дәнебаев пен басқа да сотталған адамдардың соққыға жығылғаны көрінетін видео тараған. Бұл оқиғаға байланысты түрменің 12 қызметкеріне айып тағылып, сот процесі 2024 жылғы шілдеде басталған. Айыпталушылар түрменің ішкі ережесіне сай, тәртіп сақтап, қарсылық көрсеткендерге арнайы құралдар қолдануға мәжбүр болғанын, заң бұзбағанын айтып, өздерін ақтауды сұраған.
  • Биыл ақпанда Ақмола облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты Тимур Дәнебаевты азаптады деп айыпталған түрмедегі 12 қызметкерді ақтаған. Бірақ сәуір айында Ақмола облыстық соты бұл үкімнің күшін жойғаны белгілі болды.

Қазақстан мен Қытай 70-тен аса коммерциялық келісімге қол қойды

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайға барған сәт. 30 тамыз 2025 жыл.
Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайға барған сәт. 30 тамыз 2025 жыл.

Пекинде іссапармен жүрген Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан-Қытай Іскерлік кеңесіне қатысып, екі тарап жалпы құны 15 млрд доллардан асатын 70-тен аса коммерциялық құжатқа қол қойды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

Кеңесте Тоқаев Қытай Қазақстан экономикасына 27 млрд доллар инвестиция салғанын айтып, "Қытай бизнесінің өкілдері Қазақстаннан сенімді серіктестер таба алатынын" жеткізді.

Бұған қоса, Тоқаев Қытай ұлттық ядролық өнеркәсіп корпорациясының (CNNC) бас директоры Шэнь Яньфэнмен кездесті.

CNNC Қазақстандағы екінші атом электр станциясын салатыны айтылған еді. Тоқаев "тәжірибесі мол әрі технологиясы озық CNNC компаниясымен екінші атом электр стансасының құрылысы табысты жүзеге асырылатынына сенім білдірген". Ақорда екі тараптың кездесуінің нақты детальдарын жарияламады.

Бұдан бөлек Ақорда "Energy China компаниясы Қазақстанның солтүстігі мен оңтүстігін жалғайтын тұрақты электр желілерінің құрылысын жүргізуге ниет танытып отыр" дейді. Тоқаев компания директоры Ни Чжэнмен де кездескен.

Кейінгі кезде Қытайдың Қазақстандағы жобалары мен инвестициясы қарқынды артып келеді. Қытайлық Азия инфрақұрылымдық инвестициялар банкі Жамбыл облысындағы ірі жел электр станциясына, Жезқазған – Қарағанды автокөлік жолы, Көкшетау қаласындағы көпсалалы аурухана құрылысына 2 млрд доллан құйған. Тоқаев Пекинде осы банктің президенті Цзинь Лицюнмен жолығып, "ынтымақтастықды дамыту перспективасын" талқылаған.

Қытайдың Fujian Hengwang Investment компаниясы Жамбыл облысында металлургия зауытын, Jiaxin International компаниясы Алматы облысындағы Бұғыты кенішінде вольфрам кенін өңдеу зауытын, China Glass компаниясы Қазақстанда шыны зауытын салған.

Ақорданың мәліметінше, енді Алматы қаласында Қытайдың көліктерін шығаратын зауыт пен қытайлық электробустар шығаратын BYD компаниясы ашылмақ. Бұдан бөлек Tianjin Rail Transit компаниясы қазір Астанадағы LRT жобасын салып жатыр.

"Қайрат" "Реалмен" ойынды Алматыда өткізеді - министр

"Қайрат" Чемпиондар лигасының іріктеуде шотландиялық "Селтик" клубын жеңіп, негізгі кезеңге шыққан сәт. Алматы. 27 тамыз 2025 жыл.
"Қайрат" Чемпиондар лигасының іріктеуде шотландиялық "Селтик" клубын жеңіп, негізгі кезеңге шыққан сәт. Алматы. 27 тамыз 2025 жыл.

Футболдан Чемпиондар лигасының негізгі кезеңіндегі "Қайрат" пен "Реал Мадрид" арасындағы матч Алматыда өтеді. Бұл туралы үкімет кулуарында спорт және туризм министрі Ербол Мырзабосынов мәлімдеді.

Бұған дейін әлеуметтік желіде алматылық "Қайрат" пен "Реал Мадрид" арасындағы матч Астанада өтуі мүмкін деген сыбыс шыққан еді. Ойын 30 қыркүйек өтеді.

"Алматыдағы [Орталық] стадион - УЕФА-ның төртінші дәрежелі аренасы. Стандартқа сай келеді. Біз ойынды сол стадионда өткізуді жоспарлап отырмыз" деді Мырзабосынов.

УЕФА матчтар өтетін стадиондарды төрт дәрежеге бөледі. Ең жоғарғы төртінші категориялы стадиондарда Чемпиондар лигасының негізгі кезеңінің матчтарын өткізуге жарайды.

Алматының "Қайрат" клубы алғаш рет УЕФА Чемпиондар лигасының топтық кезеңінде ойнайды. Негізгі кезеңдегі қарсыластарымен мына күндері матч өткізеді:

  • 18 қыркүйек – "Спортинг" – "Қайрат" (сырт алаңда)
    30 қыркүйек – "Қайрат" – "Реал" (өз алаңынды)
    21 қазан – "Қайрат" – "Пафос" (өз алаңынды)
    5 қараша – "Интер" – "Қайрат" (сырт алаңда)
    26 қараша – "Копенгаген" – "Қайрат" (сырт алаңда)
    9 желтоқсан – "Қайрат" – "Олимпиакос" (өз алаңынды)
    20 қаңтар – "Қайрат" – "Брюгге" (өз алаңынды)
    28 қаңтар – "Арсенал" – "Қайрат" (сырт алаңда).


"Қайрат" іріктеудің шешуші кезеңінде шотландиялық "Селтик" клубынан басым түскен еді.

Судандағы Дарфурда ауылды көшкін басып, 1000 адам мерт болды

Суданның батысындағы Дарфур аймағында жер көшкіні тұтас бір ауылды басып қалып, шамамен 1000 адамның өмірін қиды. Африкалық елдің кейінгі тарихындағы ең қасіретті табиғи апаттардың бірін дүйсенбі күні кешке аталған аумақты бақылауда ұстап отырған көтерілісшілер тобы хабарлады.

Қайғылы оқиға жексенбі күні Дарфурдағы Марра тауларындағы Тарасин ауылында болған деді Судан азаттық қозғалысы әскері. Бұл оқиғаға дейін ауылда бірнеше күн бойы жауын жауған.

"Алғашқы мәліметтер бойынша, ауылдың барлық тұрғыны қаза тапқан, олардың саны мыңнан асады. Тек бір ғана адам аман қалған" делінген мәлімдемеде.

Көтерілісшілер тобы ауыл "жермен-жексен" болғанын айтып, БҰҰ мен халықаралық гуманитарлық ұйымдардан мәйіттерді алып шығуға көмек сұрады.

Жергілікті басылым жариялаған бейнежазбаларда таулардың арасындағы тегістеліп қалған аумақта адамдар іздестіру жұмыстарын жүргізіп жүргені көрінеді.

Суданда қазір азаматтық соғыс өршіп тұр. 2023 жылғы сәуірде елдің әскері мен "Жедел қолдау күштері" (RSF) арасындағы шиеленіс ел астанасы Хартумда және өзге өңірлерде ашық қақтығысқа ұласқан еді.

Марра тауларын қоныс еткен Судан азаттық қозғалысы әскері – Дарфур және Кордофан аймақтарындағы белсенді қозғалыстардың бірі. Ол бұл соғыста ешбір тарапты қолдамаған.

Марра таулары — Хартумнан оңтүстік-батысқа қарай шамамен 160 шақырымға созылған жанартаулық тау тізбегі. Бұл аймақ Эль-Фашер маңындағы әскери күштер мен RSF арасындағы ауыр шайқастардан бас сауғалаған босқындар үшін паналау орнына айналды.

Қақтығыс 40 мыңнан астам адамның өмірін қиып, 14 миллионнан астамын баспанасынан айырды. Кейбір отбасылар аштық жайлаған елдің әр тұсында аман қалу үшін шөп жеуге мәжбүр болған.

БҰҰ мен құқық қорғау ұйымдарының айтуынша, қақтығыс кезінде ұлттық сипаттағы жаппай кісі өлтіру, зорлау сияқты ауыр қылмыстар жасалған. Халықаралық қылмыстық сот бұл оқиғаларға қатысты соғыс қылмыстары мен адамзатқа қарсы қылмыстарды тергеуді бастап кеткенін хабарлады.

Тарасин ауылы Марра тауларының орталығында орналасқан. Бұл жанартаулық аймақтың ең биік нүктесі 3000 метрден асады. ЮНИСЕФ-тің дерегінше, ЮНЕСКО мұрасына кіретін бұл тау тізбегі айналасындағы өңірлерге қарағанда салқындау әрі онда жауын-шашын мол түседі. Ол ел астанасы Хартумнан батысқа қарай 900 шақырым жерде орналасқан.

Жексенбідегі жер көшкіні Суданның кейінгі тарихындағы ең қасіретті табиғи апаттардың бірі болды. Елде шілде-қазан айларындағы маусымдық нөсер жауын кезінде жыл сайын жүздеген адам қаза табады.

Қазақстан парламенті депутаттары каникулдан оралып, жаңа сессия бастады

Қазақстанда мәжіліс пен сенат депутаттары бірлескен отырыс өткізіп, VIII сайланған парламенттің төртінші сессиясын бастады.

"Бүгіннен бастап Парламенттің төртінші сессиясы өз жұмысын бастайды. 8 қыркүйекте Парламенттің бірлескен отырысы өтеді. Онда Президентіміз жылдағы дәстүр бойынша халыққа Жолдауын жариялап, алдымызға жаңа міндеттер қояды" деді парламент мәжілісінің спикері Ерлан Қошанов.

Әдетте парламенттің күздегі сессиясын ел президенті ашатын. Бірақ осы күндері Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайда сапарда жүр. Ол онда ШЫҰ саммитіне қатысып, одан бөлек Қытай компанияларымен келіссөз жүргізді.

Қошанов сессияны президенттің тапсырмасымен ашқанын айтты. Жиынға сенаттың 50 депутаты, мәжілістің 97 депутаты қатысты. Шақырылғандар арасында президент әкімшілігі басшылығы, премьер-министр Олжас Бектенов, мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин және өзге де мемлекеттік орган басшылары болды.

Депутаттар жазғы айларда өңірлерді аралап, сайлаушылармен кездескен.

WP: АҚШ Газаны кемі 10 жылға бақылауға алуды ұсынды

Газа аймағы
Газа аймағы

АҚШ Газа аймағын кемі 10 жылға бақылауға алуды ұсынып отыр. Бұл туралы Washington Post бір құжатқа сілтеп хабарлады. Басылымның жазуынша, жоспар аясында Газадан екі миллионнан астам адамды анклав ішіндегі және сыртындағы қауіпсіз аймақтарға уақытша көшіру қарастырылған.

Газадан кетуге көнген әрбір палестиналыққа бес мың доллар ақша беру көзделген. Сондай‑ақ жаңа жерде төрт жылға дейін үй жалдау ақысы субсидияланбақ, бір жыл бойы азық-түлік берілмек.

Құжат авторларының айтуынша, америкалық траст бір адамның көшкенінен 23 мың доллардай үнемдейді, бұл қаражатты Газадағы уақытша тұрғын үйлерді, тіршілікке қажет қызметтерді ұйымдастыруға жұмсауға болады.

АҚШ президенті Дональд Трамп Газа тұрғындарын өзге жерге көшіру идеясын бірнеше рет айтқан. Араб елдері оның бұл ұсынысын сынға алған.

Израиль қорғаныс әскері (ЦАХАЛ) Газада "Гидеон арбасы" дейтін операция жүргізіп жатыр. Операцияның мақсаты АҚШ пен Еуроодақ террор ұйымы деп таныған ХАМАС тобының қолындағы қалған тұтқындарды босату деп мәлімделген.

Жақында Израильдің 12-телеарнасы ЦАХАЛ-дың "Гидеон арбасы" туралы ішкі есебіндегі мәліметтерді жариялады. Журналистердің айтуынша, бас штаб жетекшісі Эяль Замир жетістік туралы мәлімдеп жүргенімен, құжатта операцияның сәтсіз жүріп жатқаны айтылған.

Жетістіктер қатарында ХАМАС инфрақұрылымы бөлігінің жойылуы, оның басшылығына соққы жасалғаны айтылады. Бірақ сөйте тұра құжатта Израиль әскері көптеген қателік жібергені де сөз болған. Мысал ретінде Израильдің халықаралық қолдауда қағылып жатқанын, тұтқындардың босатылмағанын атап өткен. Авторлардың саралауынша, ХАМАС өз ресурстарынан айырылмай, саяси тұрақтылығын сақтап қалған.

Сәтсіздік себептеріне ретсіз жоспарлау, Газа секторына гуманитарлық жүктерді жеткізу логистикасындағы кемшіліктер, жердегі маневрлердің әлсіздігі және ХАМАС-тың партизандық тактикасымен күресу қабілетінің болмауы жатқызылған.

ЦАХАЛ баспасөз қызметі бұл есептің жариялануына рұқсат берілмегенін айтып, тергеу басталғанын хабарлады. Израиль әскері ресми түрде операция бастапқы мақсаттарына жетіп, екінші кезеңге өткенін мәлімдеді.

ШЫҰ елдері декларациясында "бір-бірінің ішкі ісіне араласпау" жайлы айтылған

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайдағы саммитке келген сәт.
Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайдағы саммитке келген сәт.

Тяньцзиньда (Қытай) өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше елдердің саммитінің қорытынды декларациясы қабылданды. Құжатта ішкі іске араласпай принциптері, біржақты күш қолданбау және біржақты санкция салмау жайлы айтылған.

Елдер қауіпсіздік саласында, жасанды интеллектің дамуына байланысты төнетін қауіптерді жоюда бірге жұмыс істеуге келісті. Бұған қоса, әскери байланысты кеңейтуге уағдаласқан. ШЫҰ мүшелері АҚШ пен Израильдің Иранға соққысын сынға алып, Ауғанстандағы жағдайды тұрақтандыруға қолдау білдіретінін құжатта бекітті.

Декларацияда ядролық қаруды таратпауға келісті. Бұған қоса, әр ел өз аумағындағы интернетті өзі реттейтіні айтылған. Құжатта Украинадағы соғыс жайлы ештеңе айтылмаған. Ал Ресей президенті Владимир Путиннің сөзінше, Мәскеудің Украинадағы соғыс бойынша позициясы – "бір елдің қауіпсіздігі екінші елдің қауіпсіздігіне нұқсан келтірмеуі тиіс".

"Қытай, Үндістан және басқа да стратегиялық серіктестеріміздің Украинадағы дағдарысты реттеуге атсалысып жатқанын жоғары бағалаймыз. Аляскадағы Ресей мен АҚШ арасындағы кездесуде қол жеткізген түсіністік әріқарай жалғасып, Украинадағы бейбітшілікке жол ашады деп үміттенемін" деді Путин саммитте.

Ресей президенті саммит кезінде Украинаның НАТО-ға мүше болуына жол бермеу туралы тағы айтты.

Бүгін, 1 қыркүйекте Путин Украина соғысын Үндістан премьері Нарендра Модимен және Түркия президенті Режеп Ердоғанмен талқылады. Ердоған Қытайға сапары алдында Украина президенті Владимир Зеленскиймен телефон арқылы сөйлескен еді. Моди да Зеленскийге хабарласқан.

Украина президенті Зеленский Үндістан премьері Модиге Ресей басшыларымен кездесуге дайын екенін жеткізген. Ал Моди бұл "сигналды" Мәскеу жаққа жеткізуге уәде еткен.

Үндістан премьері Моди Путинмен кездесу "керемет болғанын" айтып, "Украинадағы соғысты тез аяқтап, тұрақты бейбітшілік орнатуды" атап өтті.

Ал Түркия Ердоған мен Путин арасындағы келіссөзден соң Мәскеуді "сенімді серіктес" деп атап, Түркияның Украинадағы соғысты тоқтатуға көп үлес қосып жатқанын атап өтті.

Украина жоғарғы радасының экс-спикері Андрей Парубийдің өліміне күдікті ұсталды

Андрей Парубий
Андрей Парубий

Украинаның Хмельницк облысында 1 қыркүйекке ауған түні Украина жоғарғы радасының бұрынғы спикері Андрей Парубийді өлтірді деген күдікпен бір адам ұсталды. Бұл туралы ел президенті Владимир Зеленский хабарлады.

Күдіктінің аты-жөні айтылмады. Зеленскийдің сөзінше, ұсталған адамның айтқандары әзірше жарияланбайды. Украина бас прокуратурасы күдікті Львов қаласының 52 жастағы тұрғыны дейді.

Украина ішкі істер министрі Игорь Клименко қылмыс тыңғылықты дайындалғанын, киллер Парубийдің жүретін жолын зерттеп, шабуылды және қашып кету әдістерін жоспарлағанын айтады.

Андрей Парубийді 30 тамызда Львов қаласында атып кеткен еді. Ол 2016 жылдың 14 сәуірінен бастап, 2019 жылдың 28 тамызы аралығында Жоғарғы раданың спикері болған.

Парубий 1971 жылы 31 қаңтарда Львов облысының Червоноград қаласында туған. Львов университетінің тарих факультетін тәмамдаған. 2002 жылдан бері Львов облыстық кеңес төрағасының орынбасары, депутат болған, "Қызғылт революциясына" белсене қатысқан.

2006 жылдың сәуір айы мен 2007 жылдың желтоқсанында "Наша Украина" партиясы атынан Львов облыстық кеңесінің депутаты болып сайланған, 2007 жылы Жоғарғы раданың депутаты болды.

Еуромайдан кезінде ол палаталық лагерь коменданты болып, Майданның өзіндік қорғаныс бөліміне жетекшілік еткен. 2014 жылдың 27 ақпанынан бастап Украина ұлттық қауіпсіздігі мен қорғаныс кеңесінің хатшысы қызметін атқарып келген. Украинаның Еуропа одағына қосылу бойынша да жұмыстар атқарған.

Тоқаев ШЫҰ аясында су мәселесін зерттеу орталығын ашуды ұсынды

ШЫҰ-ға мүше елдердің басшылары. Тяньцзин. 31 тамыз 2025 жыл.
ШЫҰ-ға мүше елдердің басшылары. Тяньцзин. 31 тамыз 2025 жыл.

Қытайдың Тяньцзин қаласында өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымының (ШЫҰ) саммитінде Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ұйым аясында Су мәселесін зерттеу орталығын ашуды ұсынды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

"Климат өзгерісі шекара таңдамай, әлемнің көптеген елі мен өңіріне қауіп төндіріп отыр. Нақты қатерлерге, мәселен, шөлейттенуге, құрғақшылыққа, су қоймаларының тартылуына, мұздықтардың еруіне және басқа да экологиялық мәселелерге қарсы күрес стратегиясын бірлесе әзірлеу өзекті. Сондықтан Қазақстанда Шанхай ынтымақтастық ұйымының Су мәселелерін зерттеу орталығын ашуды қолдаймыз" деді Тоқаев.

Бұған қоса, Қазақстан президенті ШЫҰ-ның терроризм, діни экстремизм, есірткі тасымалы, заңсыз көші-қон, киберқылмыспен күрес жөнінде төрт орталық құру бастамасын қолдады.

"ШЫҰ мен Азиядағы өзара сенім шаралары жөніндегі кеңес арасында іскерлік байланыстарды күшейту маңызды деп ойлаймыз. ШЫҰ елдерін Ауғанстанға гуманитарлық, техникалық көмек көрсетуді жалғастыруға шақырамын. Сол арқылы аталған мемлекетті қалпына келтіріп, өңірлік және экономикалық процестерге қатыстыра аламыз. Қазақстан Ауғанстанның бірқатар инфрақұрылымдық және логистикалық жобаларының құрылысына кірісті. Бұл ШЫҰ мемлекеттері арасындағы өзара байланысты күшейтуге мүмкіндік береді" деді ол.

  • ШЫҰ-ға қазір Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Қытай, Ресей, Беларусь, Үндістан, Иран, Пәкістан мүше. Қытайдағы биылғы саммит АҚШ пен Батыс елдерінің Украинадағы соғысты тоқтатуға талпынып жатқан тұста әрі АҚШ президенті Дональд Трамп сауда тарифын жаппай өсірген шақта өтті.
  • Бұған қоса, Орталық Азия елдері мен Ауғанстан су мәселесі шешуге тырысып жатыр. Бірнеше өзен мен су көздерін ортақ пайдаланатын аймақта жаз кезінде қуаңшылық болып, елдер су бөлісе алмай жатады. Былтыр Астанада өткен Орталық Азия елдері басшыларының жиынында да осы мәселе талқыланған. Тяньцзиндегі ШЫҰ саммитінде де Қазақстан басшысы Тоқаев аймақтағы су мәселесін көтеріп отыр.

Семейде ядролық полигон құрбандарына арналған фильмді көрсетуге тыйым салғаны хабарланды

Семей полигонындағы алғашқы ядролық қару сынағы. 29 тамыз, 1949 жыл.
Семей полигонындағы алғашқы ядролық қару сынағы. 29 тамыз, 1949 жыл.

Семейде 29 тамызда Семей ядролық полигонының жабылған күніне орай жоспарланған "Жара" ("Рана") деректі фильмінің көрсетілімі Арбатта өтпей қалды. Бұл жөнінде бірінші болып фильм авторларына сүйенген Ulysmedia жазды.

Фильм авторы Әйгерім Сейтенованың айтуынша, көрсетілімді ұйымдастырушылар Alikhan Bokeikhan University-мен келіскен. Университетке қарама-қарсы орналасқан Арбаттағы LED-экранды қолдану жоспарланған. Алайда кейін қала әкімдігі іс-шараға рұқсат бермей қойған.

– LED-экран Семей әкімдігіне тиесілі. Бәрі келісілгендей болып еді, ректор да қолдау көрсетті. Сондықтан әкімдікпен бөлек келісу керек деп ойламадық. Жарнаманы бастап жібердік, бірақ өткен аптада, қателеспесем, сенбі күні көрсетілім өтпеуі мүмкін екенін айта бастады. Ал көрсетілімге бір сағат қалғанда ұйымдастырушы Майра Әбеноваға хабарласып, болмайды деді. Себебін түсіндірмеді. “Бәрі тоқтатылады” деп қана айтқан, – деді Сейтенова Ulysmedia басылымына.

"Дом" қоғамдық ұйымының төрайымы Майра Әбенованың сөзінше, ішкі саясат басқармасының қызметкері оған "фильмді көрсетуге болмайды" деп айтқан.

- Ал мен бірден "неге болмайды? себебі қандай?" деп сұрадым. "Полиция рұқсат бермейді" деді. "Полицияның қандай қатысы бар?" дедім. Үндемей тұтқаны қоя салды. Сосын ешкім жауап берген жоқ. Жазбаша да жауап берген жоқ, - деді Майра Әбенова 31 тамызда Азаттыққа.

Азаттық әзірге Семей қаласы әкімдігінен жауап ала алмады.

Фильм авторы шетелде көрсетілім ұйымдастыру өз туған қаласына қарағанда оңай болғанына қынжылысын білдірген.

Фильм ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен алты әйелдің тағдырын баяндайды. Ондағы кейіпкерлердің бірі балаларынан айырылса, енді бірі онкологиялық дерттің кесірінен ана атана алмаған. Бұл туынды бұған дейін Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде, сондай-ақ Женевада, Лондонда, Парижде, Шотландия парламентінде және Германияның бірнеше қаласында көрсетілген.

Майра Әбенова сөз арасында миллиондаған адамды радиациямен улаған Семей ядролық сынақ полигоны жайлы қазақстандықтардың өздері, оның ішінде семейліктер де бар, жөнді білмейтінін, тарихқа немқұрайлы қарауға болмайтынын айтты.

"Мен өзім 29 тамыз қандай күн екендігі жөнінде зерттеу, сауалнама жүргізгенмін. Семейліктер ешкім білмейді. Әйгерім мен Ердәулет Астанада өткізген. Жұрт білмейді. Ешкім білмейді. Мәселе кинода да емес. Полигонның зардабын өзіміз шегіп отырмыз. Өзіміз тарихты білмейміз. Тарихты ұмытсақ не болады?" дейді Майра Әбенова.

Миллиондаған адамды радиациямен улаған Семей ядролық сынақ полигоны 34 жыл бұрын, 1991 жылғы 29 тамызда ресми түрде жабылды. Бірақ қырық жыл бойы жасалған сынақтардың зардабын полигон аймағында тұратын халық әлі күнге тартып келеді. Оларды қорғайтын заң бірнеше рет өзгеріп, көмек те қысқарған.

Мерц: Германия Ресеймен соғыс жағдайында тұр

Фридрих Мерц
Фридрих Мерц

Германия Ресеймен соғыс жағдайында тұр деп мәлімдеді LCI телеарнасына берген сұхбатында Германия канцлері Фридрих Мерц. Оның сөзінше, Мәскеу Германияның басым бөлігін тұрақсыздандыруға бағытталған операция жүргізіп, әлеуметтік желі арқылы елдің ісіне араласып отыр.

Бұған дейін Мерц Ресей президенті Владимир Путиннен Украинаға қарсы соғысты аяқтау ниеті білінбейді деген. Канцлер сонымен бірге Ресейге қысымды үдететінін айтқан.

Өз кезегінде Франция басшысы Эммануэль Макрон Путин осы дүйсенбіге дейін Украина басшысымен кездесуді келіспесе, кезекті рет АҚШ президенті Дональд Трампты алдайын деп тұр деп мәлімдеген.

"Айлар бойғы уәделерден кейін келесі аптада тағы да бұл болмаса, онда біз Ресейге қарсы тіке және жанама санкция салуға ашық түрде шақырамыз" деді Макрон.

Украина президенті Владимир Зеленскийдің айтуынша, Трамптың келісімге қол жеткізу үшін Ресейге берген мерзімі 1 қыркүйекте аяқталады.

Мәскеу Германияның ісіне араласып отырғаны туралы Мерцтің сөзіне түсініктеме берген Ресей сыртқы істер министрлігінің өкілі Мария Захарова "бұл [сұрақты] енді психиатрларға [қойыңыз]" деген.

Солтүстік Корея басшысы Ресейде қаза болғандардың отбасымен кездесті

Солүстік Корея басшысы Ким Чен Ын Ресейде соғысқан солтүстіккореялықтарды марапаттау рәсімінде. Тамыз 2025 жыл.
Солүстік Корея басшысы Ким Чен Ын Ресейде соғысқан солтүстіккореялықтарды марапаттау рәсімінде. Тамыз 2025 жыл.

Солтүстік Корея басшысы Украинаға қарсы соғыста қаза болған солтүстіккореялықтардың отбасын қабылдап, оларға "керемет өмірді" уәде етті. Бұл жөнінде Солтүстік Кореяның мемлекеттік ақпарат құралдарына сүйенген Reuters жазды.

Жұма күні қаза болғандардың отбасымен кездескен Ким "елдің намысын қорғау үшін өз өмірлерін құрбан еткен" сарбаздардың "бағалы өмірін құтқару мүмкін болмағандығына өкініш білдірген".

"Сарбаздар мен офицерлерге қаһармандық олардың "әлемдегі ең қайсар, патриот және әділ" отбасынан дарыған" - деді Ким ата-аналарға, әйелдерге және балаларға.

"Олар тіпті маған қысқа хат та жазған жоқ, бірақ менің ойымша, олар маған өз жақындарын сеніп тапсырған сияқты" деді Ким. Оның сөзінен мемлекеттік ақпарат құралы үзінді келтіреді.

Солтүстік Кореяның мемлекеттік арнасы Кимнің шара кезінде қаза болғандардың отбасына төмен иіліп тұрғанын көрсетті.

Бұған дейін Ким Ресейдің Курск облысында украин әскерімен шайқастарға қатысып, еліне оралған солтүстіккореялық әскери қызметкерлерді қабылдап марапаттағаны белгілі болған.

Reuters-дің жазуынша, Солтүстік Кореяның мемлекеттік арнасы 29 тамызда "Курскіні азат ету" операциясына қатысқан солдаттар туралы кадрлар бар 25 минуттық деректі фильм көрсеткен.

  • Былтыр Ресей мен Солтүстік Корея ынтымақтастық туралы келісімге қол қойған, онда өзара әскери көмек туралы пункт те бар. Былтыр күзден бері Оңтүстік Корея барлау қызметі мен Батыс елдерінің арнайы қызметі Ресейге солтүстіккореялық сарбаздардың келгенін хабарлаған. Олар Курск облысында Украина әскерімен шайқастарға қатысқан. Ізінше олардың бір бөлігінің соғыста қаза болғаны хабарланды. Бұған дейін Солтүстік Корея Курск облысын қалпына келтіруге 6 мың әскери қызметкерін жіберетіні де айтылған еді.
  • Биыл сәуірде әуелі Ресей, одан кейін Солтүстік Корея Курск облысындағы шайқастарға солтүстіккореялықтардың қатысқанын растаған. "Ренхаптың" жазуынша, 2024 жылдың қазанынан бері Пхеньян Ресейге шамамен 13 мың әскерін жіберген. Бұған дейін Оңтүстік Корея барлау қызметі биыл шілде мен тамыз айларында Солтүстік Корея тағы қосымша әскерін жіберетінін айтқан еді. Пхеньян есесіне Ресейден спутник ұшыру, ракета және өзге де мәселелер бойынша техникалық кеңес алады.

Ресей бас штабының жетекшісі Украинаға шабуыл жалғасатынын мәлімдеді

Ресей Украинадағы арнайы әскери операцияcын (Кремль Украинаға қарсы соғысын солай деп атайды – ред) жалғастырады. 30 тамызда Ресей қарулы күштері бас штабының бастығы Валерий Герасимов осылай деп мәлімдеді. Оның мәлімдемесін қорғаныс министрлігі жариялады.

Қорғаныс министрлігінің хабарлауынша, Герасимов "2025 жылдың көктем мен жаздағы қимылдарды қорытындылап, әскерге алдағы мақсаттарды айқындап нақтылаған". Оның сөзінше, "күзгі маусымның" тапсырмалары анықталған.

Герасимовтің айтуынша, стратегиялық бастама "қазір толықтай Ресей әскерінде". Жазғы шабуыл кезінде едәуір жерді басып ала алмауының себебін ол украин әскерінің сол аумақтарды ұстап тұру үшін көп шығынға батқандығымен түсіндірді. Ресей әскері қанша адамынан айырылғанын айтпады.

Герасимовтің сөзінше, Ресей әскері қазір Луганск аумағының – 99,7%, Донецк облысының – 79%, Запорожье облысының – 74%, Херсон облысының 76% бақылауда ұстап отыр. Бұл дерек тәуелсіз бағалауларда айтылған көрсеткішке жақын. Донецк облысына қатысты ғана Герасимовтің көрсеткіші жоғарылау. Ресей бас штабы орыс әскері Сумы мен Днепропетровск облыстарындағы бірқатар елді мекендерді де бақылауда ұстап отыр.

Ресей әскері майданның бірқатар бөлігінде шабуылға шығып, жаңа жерлерді жаулап алып жатыр, бірақ қарқыны жоғары емес. Мәселе айына тек ондаған немесе жүздеген шаршы шақырым жерде болып отыр.

Ресей қарулы күштерінің жетекшісі 28 тамызда түнде Киевке жасалған соққыға қатысты да түсініктеме берді. Оның сөзінше, қорғаныс өнеркәсібі мен әскери аэродромдарға шабуыл жасалған. Киевке жасалған соққы кезінде бес қабатты тұрғын үй жартылай қираған еді, Киевке шабуылдан 25 адам қаза болған.

Трамп: АҚШ, Ресей және Украинаның үшжақты кездесуі өтеді

Дональд Трамп және оның кабинет мүшелері
Дональд Трамп және оның кабинет мүшелері

АҚШ президенті Дональд Трамп Ресей және Украина, АҚШ басшыларының қатысуымен үшжақты кездесу өтетініне сенімді. Бұл жөнінде Daily Caller басылымына берген сұхбатында Трамп айтты.

"Екіжақтыны білмеймін, үшжақтысы өтеді" деді Трамп. Бірақ кездесу мерзімі мен орны жөнінде айтпады.

АҚШ президенті Путинмен қарым-қатынасы жақсы болғандықтан соғысты жылдам тоқтата аламын деп ойлағанын, алайда тараптар бейбітшілікке дайын емес сияқты деді. Ол Ресей мен Украинаны жан-жағы "доғарыңдар" деп ескертсе де, төбелесуді қоймаған "балалармен" салыстырып, ерте ме, кеш пе, олар өздері қояды деді. Соғысты жалғастыруды "ақымақтық" деп атады.

Трамп сонымен бірге Украина қауіпсіздігіне кепілдік беру мәселесіне де тоқталған. Оның айтуынша, Америка сарбаздарын Украинаға жібермейді және қажет болған жағдайда АҚШ қол ұшын беруге дайын. Президент сонымен бірге АҚШ Украинаға қару-жарақтарын тіке жібермейді – НАТО елдеріне сатады деді. Олар өз кезегінде Украинаға жеткізеді.

Трамп Зеленскийдің Ресей мен Украина басшыларының кездесуі керектігі туралы ұсынысты қолдап, одан кейін үшжақты кездесу өтуі мүмкін екенін айтқан. Кремльдегілер Путин мен Зеленский оған алғышарт пайда болған жағдайда мүмкін екенін айтқан. Трамптың үшжақты кездесуі туралы мәлімдемесіне Кремль түсініктеме берген жоқ.

Тағы

XS
SM
MD
LG