Батыс Қазақстан облысының билігі оқушылары жаппай уланатын Березовка ауылы тұрғындарын көшірудің бірінші кезеңі аяқталғанын хабарлады.

Облыс әкімінің баспасөз хатшысы Қайрат Әбуовтің Азаттыққа айтуынша, Березовкадан қазірге дейін Ақсай қаласына 82 отбасы (416 адам) көшірілген.

Билік көшірудің алғашқы кезеңінде Березовка тұрғындарына 128 пәтер бөлген. Биліктің мәлімдеуінше, бірінші кезекте өтен жылы жаппай улану кезінде балалары зардап шеккен отбасылар көшірілген. Ауыл тұрғындарын түпкілікті 2016 жылдың соңына дейін көшіріп біту жоспарланған. Бұл үшін Ақсайда әрқайсысында 144 пәтері бар көпқабатты екі үй, Ақсай маңы мен Аралтал ауылында 130 шақты үй салу жоспарланып отыр.

Березовка тұрғындары өткен жылы балалардың жаппай улануы ауылға жақын Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кенішінен ауаға улы зат шығарылуымен байланысты. Кенішті игеретін Karachaganak Petroleum Operating компаниясы басшылығы мұны жоққа шығарып, қалдық экологиялық талаптарға сай шығарылған дейді.

Биыл шілдеде Қазақстан үкіметі кеніш маңындағы санитарлық қорғау аймағын кеңейтіп, Березовка тұрғындарын көшіруге шешім қабылдаған.

БҰҰ-ның Украинадағы Адам құқықтары жөніндегі мониторинг миссиясының деректеріне сәйкес, 2025 жылдың алғашқы сегіз айында бейбіт тұрғындар арасында зардап шеккендер саны 2024 жылмен салыстырғанда 40 пайыз өскен. Қаза тапқандар саны – 17 пайыз, жараланғандар – 46 пайыз көбейген. Бұл туралы миссияның 10 қыркүйекте жарияланған есебінде айтылды.

Тамыз айында бейбіт тұрғындар арасында өзге қару түрлеріне қарағанда, қысқа қашықтыққа арналған дрондар шабуылынан өлгендер мен зардап шеккендер көбейген: 58 адам қаза тауып, 272 адам жараланды. Есепте бейбіт адамдар арасында қаза тапқандардың шамамен 72 пайызы майдан шебіне жақын аймақтарда, соның ішінде Донецк және Херсон облыстарында тіркелген деп көрсетілген.

Бұған қоса 2025 жылы Ресей әскері алыс қашыққа арналған қару түрлерін – зымырандар мен дрон-камикадзелерді жиірек қолдана бастаған. Олар алдыңғы шептен алыс орналасқан нысандарды көздеген. Бұл үрдіс тамыздағы үзілістен кейін қыркүйекте қайта жалғасты.

"Тамыздың басында алыс жердегі нысаналарға шабуылдар уақытша тоқтауы қала аудандарына қысқа мерзімге ғана тыныштық әкелді. Ал майданға жақын аймақтарда құрбан болғандар саны сол күйі жоғары болып қалды. Қыркүйек айының басында шабуылдар қайта жалғасып, Ресей Федерациясы зымырандар мен дрондарды рекордты мөлшерде көп қолданды деген хабар түсті", – деді БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі мониторинг миссиясының басшысы Даниэль Белль.

БҰҰ мәліметінше, Ресей Украинаға ауқымды күшпен басып кіргелі бері кемінде 14 116 бейбіт тұрғын қаза тапқан, арасында 733 бала бар. Жараланғандардың жалпы саны – 36 481 адам, оның 2 285-і – балалар.

Азаттықтың Орыс қызметі (Радио Свобода) мен Geoconfirmed жобасының еріктілері фото және бейнематериалдарды салыстыра отырып, 10 қыркүйекке қараған түні Польшаның әуе кеңістігін бұзып кірген ресейлік дрондар құлаған тоғыз нақты орынды анықтады. Бұдан бөлек, жергілікті БАҚ жариялаған деректерге сүйеніп, дрон құлаған тағы бірнеше орынды интерактивті картаға түсірді.

Польша премьер-министрі Дональд Тусктың мәліметінше, сәрсенбіге қараған түні 19 ресейлік дрон ел шекарасын бұзған. Олардың кемінде төртеуін әскерилер атып түсірген.

Ресей өз дрондары Польша әуе кеңістігіне кіргенін жоққа шығарды, алайда қорғаныс министрліктері деңгейінде консультация өткізуді ұсынды.

Embed Бөлісіңіз

Ресей дрондары Польшаға түсті. НАТО қақтығысқа араласа ма? | Cоғыс жаңалықтары

Embed Бөлісіңіз

The code has been copied to your clipboard.

---

width px height px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:11:10 0:00

Жүктеп алу

• 240p | 28,0MB
• 360p | 44,5MB
• 480p | 72,6MB
• 720p | 159,2MB
• 1080p | 223,8MB

Сәрсенбі, 10 қыркүйек күні Францияның ондаған қаласында "Бәрін бөге!" деген ұранымен жаппай наразылық акциялары өтті. Оған қатысушылар билік саясатына, әсіресе әлеуметтік шығыстарды қысқартуды көздейтін жаңа бюджет жобасына қарсылық білдірді. Наразылық барысында кейбір көшелер мен жолдар жабылды.

Акциялар елдегі саяси дағдарыс аясында өтіп жатыр. Сейсенбі күні сенімсіздік вотумынан кейін Франсуа Байру үкіметі отставкаға кеткен еді. Қауіпсіздік күштері жол қозғалысын тез арада қалпына келтіруге тырысып, бірқатар жерде демонстранттар мен полиция арасында қақтығыс болды.

Парижде студенттер баррикадаға от қойып, өрт сөндірушілер шақырылған. Франция астанасында 100-ден астам адам ұсталды деген ақпарат тарады. Қақтығыстар Нант, Тулуза және Монпелье қалаларында да болған деген хабар бар. Жалпы ел бойынша наразылыққа 100 мыңға жуық адам қатысқан.

"Бәрін бөге!" қозғалысы әлеуметтік желілерде ұйымдастырылды. Қазір бастамашылар қатарында әсіресолшыл белсенділер басымдық танытып отыр, алайда қозғалыстың негізін әу баста оңшылдар қалаған. Екі тарап та президент Эммануэль Макронның саясатына қарсы. Сарапшылар бұл наразылықтарды Макронның президенттігінің алғашқы жылдарындағы "Сары күртешелер" қозғалысымен салыстырады.

Наразылықты Telegram мессенджерінің негізін қалаушы Павел Дуров та қолдады. "Telegram-ның Францияда Макронның сәтсіз саясатына қарсы наразылық құралына айналғанын мақтан тұтамын. Сегіз жыл бойы халықпен санаспады, ал енді адамдар бос уәделерден әбден қажып, қарымта жауап беріп отыр", – деп жазды ол.

Дуровтың өзі қазір Францияда мессенджерді заңсыз мақсатта пайдалану мүмкіндігіне қатысты іс бойынша тергеуге тартылған.

АҚШ-тағы Turning Point USA атты консервативті студенттік ұйымның негізін қалаған әрі қоғам қайраткері Чарли Кирк 10 қыркүйекте Юта штатының Орем қаласындағы Юта Вэлли университетінде өткен шара кезінде оқ тиіп, ауыр жараланып, кейінірек ауруханада көз жұмды.

Мойын тұсынан оқ тиген Кирк ауыр халде ауруханаға жеткізілген. Кейінірек АҚШ президенті Дональд Трамп оның қазасы туралы хабарлады. Трамп Truth Social желісіндегі жазбасында Киркті "барлық жағынан тамаша адам" деп атап, жұртты дұға етуге шақырды.

Чарли Кирк негізін қалаған ұйым да оның қазасын растады.

Университет өкілінің Reuters агенттігіне айтуынша, оқ көршілес ғимараттан атылған. Алғашқыда полиция оқ атқан адамды ұстады деген хабар тарағанымен, ұсталған басқа бір адам екені кейінірек анықталды.

Федералдық тергеу бюросы директоры Каш Патель Х әлеуметтік желісіне: "Юта Вэлли университетінде Чарли Киркке қатысты қайғылы оқиға жөніндегі хабарларды мұқият бақылап отырмыз. Ойымыз бен дұғамыз Чарли мен оның отбасы, сондай-ақ зардап шеккендермен бірге", – деп жазды. Оның айтуынша, агенттік қызметкерлері дереу оқиға орнына аттанған.

Кирктің жараланғаны туралы алғашқы хабар тарағаннан кейін АҚШ Конгресіндегі қос партияның өкілдері оған қолдау білдірді. Өкілдер палатасындағы демократтар көшбасшысы Хаким Джеффрис: "Саяси зорлық-зомбылық ЕШҚАШАН ақтауға жатпайды. Менің ойым мен дұғам Чарли Кирк пен оның отбасымен бірге", – деп жазды.

Бұл оқиғаны бұрынғы вице-президент, демократиялық партия өкілі Камала Харрис те айыптады.

Алайда консервативті көзқарастағы кейбіреулер демократтарды Киркке қарсы өшпенділікті қоздырды деп сынға алды.

Әлеуметтік желілерде тараған видеода Кирктің үлкен аудитория алдында сөйлеп тұрған сәтінде қатты дыбыс естіліп, ол қолын тамағына апарғаны, қан шапши бастаған соң Кирк орындықтан құлап түсіп, жиналған жұрт жан-жаққа қашып, дүрбелең басталғаны көрінеді.

31 жастағы Чарли Кирк Дональд Трамптың негізгі жақтастарының бірі ретінде танылған. Ол былтыр қарашадағы президенттік сайлау кезінде жастар арасындағы қолдауды жұмылдыруда маңызды рөл атқарды. Кирктің университеттерде өткізген іс-шаралары әрдайым көп адам жинайтын.

Кирктің X желісіндегі парағына 5,2 миллион қолданушы жазылған. Ол көпке белгілі The Charlie Kirk Show подкастын және радиобағдарламасын жүргізді, сондай-ақ жуырда Fox News арнасындағы Fox & Friends бағдарламасына жүргізуші ретінде қатысқан.

Ол Дональд Трампты қолдайтын ең ықпалды консервативті инфлюенсерлер қатарында болды. Негізгі бұқаралық ақпарат құралдарын жиі сынға алып, нәсіл, гендер және иммиграция тақырыптарында өткір әрі кейде даулы пікір білдіріп жүрді.

Reuters дерегінше, 2021 жылғы 6 қаңтарда Капитолийге жасалған шабуылдан бері АҚШ-та 300-ден астам саяси астары бар зорлық-зомбылық оқиғасы тіркелген. Ал былтыр шілде айында Дональд Трамптың өзі Пенсильвания штатында өткен сайлауалды жиында жеңіл жараланған еді.

Қырғызстан парламенті – Жогорку Кенеш Жалал-Абад қаласының атауын Манас деп өзгертетін заң жобасын үш оқылымда бірден қабылдады. Бұл туралы парламент сайты хабарлады.

Шешімге қатысты түсініктемеде қала атауын өзгертуге "тұрғындардың өтініші себеп болғаны"жазылған.

"Жалал-Абад қаласына халық батыры, қырғыз халқын түрлі зұлматтардан құтқарған ұлы Манастың есімін беру – ұлттық идеологияны нығайту" дейді заң жобасының бастамашылары.

Kaktus.media сайтының жазуынша, депутат Акылбек Тумонбаев "басқа облыстың тұрғындары бұл ұсынысқа не деді?" деп сұрады. Ал мемлекеттік қызмет ісі мен жергілікті басқару агенттігінің директоры Құдайберген Базарбаев "пікірлер екіге жарылды, бірақ қолдағандар көп" деді. Депутат Миргуль Темирбаева қала атауы ресми өзгерген соң Манастың "хан үлгісіндегі" ескерткішін орнату керек деген ұсыныс айтты.

Қырғызстандық интернет сегментінде Жалал-Абадтың атауы өзгерген соң астана болуы мүмкін деген де талқы туындады.

Қазақстан ұлттық қауіпсіздік комитеті (ҰҚК) Жамбыл облысында шекарада атыс болды деген ақпаратты терістеді.

"Ұлттық қауіпсіздік комитеті бұл ақпарат шындыққа сәйкес келмейтінін хабарлайды” деп жазылған ҰҚК хабарламасында. Ведомствоның хабарламасын жергілікті ақпарат агенттіктері таратты.

Halyqstan телеграм-арнасының жазуынша, 10 қыркүйекке қараған түні үштер шамасында Жамбыл облысы Мерке ауданы “Мерке” шекара бекетінің қызметкерлері “шекараны заңсыз кесіп өтпек” болған үш ер адамды ұстаған. Олардың арасында “денсаулыққа ауыр зиян келтіру” баптары бойынша күдікке ілінген екі адам бар. Үшіншісі Тәжікстан азаматы болып шыққан. Бұған дейін кейбір дереккөздер атыс болғанын хабарлаған еді.

Informburo-ның жазуынша, тамыз айында шекара қызметі “шекараны бұзған” 39 шетел азаматын ұстағанын хабарлаған.

"Мерке" бекеті – Жамбыл облысы Меркі ауданының таулы өңірінде орналасқан.

Ресей президенті Владимир Путинге "Сириус" ғылыми-технологиялық университетінде геномы өзгертілген өсімдіктің жаңа түрлері көрсетілді. Бұл жөнінде ТАСС жазды.

Жаңа өсімдік түрлері арасында зең ауруларына қарсы тұра алатын жүзім және құрамында табиғи антиоксидант - кверцетиннің мөлшері кәдімгі түрлеріне қарағанда 12 есе көп құлпынай да бар.

"Нәтижесінде міне мынадай жасартатын құлпынай пайда болды" деді Путинге өнімдерді таныстырған "Сириус" университетінің ғалымдар кеңесінің жетекшісі Роман Иванов.

3 қыркүйекте Пекиндегі әскери парад алдында Путин Қытай басшысы Си Цзиньпинмен өзге мәселелерден бөлек, адамның өмірін ұзартатын биотехнология мүмкіндіктері мен мәңгі өмір сүру ықтималдығы туралы талқылаған.

"Бұрын адамдар 70-ке әрең жететін. Қазір 70-те әлі баласың" дейді Си Цзиньпин. Ал Путин (видеода оның сөзінің қытай тіліндегі аудармасы естіледі) оған "биотехнологияның көмегімен органдарды шексіз алмастыра беруге болады.... адамдар көбірек өмір сүрген сайын жасара береді және тіпті мәңгі өмір сүре алуы да мүмкін" деп жауап береді. Қытай басшысы "тіпті осы ғасырдың өзінде адамдар 150 жасқа дейін өмір сүре алатындай деңгейге жете алады" дейді.

Мемлекет басшылары парадқа кетіп бара жатқанда тілдескен. Алайда олардың әңгімесінен бір үзінді тікелей эфир кезінде қосулы тұрған микрофонға жазылып қалған. CCTV өнімдерін пайдалануға құқығы бар Reuters төртминуттық роликті монтаждап, мыңнан астам халықаралық ақпарат құралына таратқан. Кейін Reuters қытайлық CCTV видеоларды пайдалану құқығын қайтарып алғанын мәлімдеп, видеоны өшірді.

Польшаның әуе қорғаныс күштері елдің әуе кеңістігін бұзған ресейлік дрондарды атып түсірді. Бұл жөнінде 10 қыркүйек таңертең Польшаның қарулы күштері жедел басқармасы хабарлады.

Мәлімдемеде Ресей Украина аумағына әуеден соққы жасап жатқан кезде "дронға ұқсас объектілер" елдің әуе кеңістігін бұзғаны жазылған. Поляк әскері оларды жою үшін қару қолданған. Әскери операция жалғасып жатыр және Биала-Подляска, Мазовецке, Люблин аймақтарының тұрғындарына үйде қалуға кеңес берілген.

"Бұл біздің азаматтарымыздың қауіпсіздігіне қауіп төндіретін агрессиялық қимыл" деп мәлімдеді Польша қарулы күштері ресми аккаунтында.

Польша билігіне сүйенген BBC-дің жазуынша, кейбір аумақта ресейлік дронның бөлшектері үйдің шатыры мен жеңіл көлікке құлап, бүлдірген.

Reuters агенттігі АҚШ азаматтық авиация басқармасына сүйене отырып, Польшадағы төрт әуежайдың жұмысы тоқтатылғанын хабарлады. Арасында Варшавадағы Шопен атындағы әуежай да бар.

Ресей қорғаныс министрлігі түсініктеме бермеді.

Ресейлік дрондардың Польшаның әуе кеңістігін бұзғаны жөнінде хабар бұрын да шыққан. Бірақ Reuters-тің жазуынша, Польша алғаш рет оларды атып түсірді.

Еуроодақ Ресейге тыйым салынған бірқатар тауар түрлерін тасымалдағаны үшін Қазақстанға алғаш рет санкция енгізуді қарастырып жатыр. Бұл жөнінде Bloomberg жазды.

Еуроодақ бұған дейін "Ресейге тыйым салынған тауар түрлерін тасымалдауға қатысы бар" бірнеше қазақстандық компанияға салған. Басылымның жазуынша, енді тұтас Қазақстанға салынуы мүмкін. Мәселе белгілі бір жабдық түрлерін импорттауға тыйым салу жөнінде болып отыр. Одақтың сауда орындарының дерегінше, мұндай тауардың көп бөлігі сол күйінше Ресейге тасымалданып, Украинаға қарсы соғыста пайдаланатын қару өндірісінде қолданып жатыр.

Жалпы Еуроодақ 19-санкция пакетінде бірқатар ресейлік банктер мен энергетика компанияларына қарсы санкция енгізуді қарастырып отыр. Бұған қоса, ірі мұнай компанияларына да қатысты шектеу қою жоспарда бар.

"Біз Ресейді бейбітшілік келіссөзге баруға итермелеу үшін қысымды арттыруымыз керек. Қазір АҚШ-пен осыған күш салып жатырмыз. Ресейге көбірек қысым жасау үшін, санкция тиімді әрекет етуі үшін күш біріктіріп жатырмыз" деді Еуропа кеңесінің төрағасы Антонио Коста.

Еуроодақтың санкциясына Алматыда шоғырланған Kazstanex және "Металлстан" компаниялары ілінген еді. Оның алдында қазақстандық Elem group және DA Group компаниялары да ЕО санкциясына ілінген еді. Бұған дейін Қазақстан билігі АҚШ пен Батыс елдерінің санкциясына іліккен елдегі кей компания жұмыс істемейтінін айтқан.

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Израильдің Катардағы шабуылын айыптады.

“Қандай мақсатты көздесе де, мұндай әрекетке жол беруге болмайды. Бұл Қатар мемлекетінің егемендік құқығын бұзады және халықаралық құқық қағидаттарына қайшы келеді” деп жазылған Ақорданың хабарламасында.

Израиль әскері 9 қыркүйекте ХАМАС ұйымының (АҚШ, ЕО террорлық ұйым деп таныған) жоғарғы басшылары Катар астанасы Дохада болғанда шабуыл жасаған. Бұл – Израильдің Катар аумағындағы алғашқы операциясы.

Израиль мұны Иерусалимдегі терактіге жауап ретінде атаған. АҚШ бұл шабуылға қатысы жоғын мәлімдеді. Бірқатар елдер шабуылды айыптады. Қазақстанмен қатар арасында Түркия, Оман, Алжир, Ливан да бар.

Израиль ақпарат құралдарына сүйенген BBC-дің жазуынша, шабуылдың салдарынан ХАМАС-тың шетелдегі бөлімінің жетекшісі Халед Машааль қаза болған. Израиль оны 1997 жылы Иорданияда өлтірмек болған.

Владимир Путин АҚШ президенті Дональд Трамп пен оның арнайы уәкілі Стив Уиткоффқа Донбасты "максимум төрт айда" толық басып алатынын айтқан. ABC News арнасына берген сұхбатында Украина басшысы Владимир Зеленский осылай деп айтты.

"Бұл жауынгерлік дайындығы мықты әскермен нығайтылған бөлік. Ол қамал сияқты...Егер әскерімізді әкетсек, ол тұтас Донбасты алады. Одан әрі қарай - Харьковке қарай 90 шақырым жылжымайды дегенге кім кепілдік береді? Ол әрдайым Харьковты алғысы келген" деді Зеленский.

Бұған дейін Путин 15 тамызда Аляскадағы екіжақты кездесу кезінде Трампқа Украина бойынша "бейбітшілік жоспарын" таныстырғаны жөнінде ақпарат шыққан. Ол жоспарға сәйкес, Украина Ресейге Донбастың басып алынған аумағын беруі керек, Кремль есесіне оған қарсы соғыс бастамайтыны жөнінде жазбаша хат береді.

"Ол президент Трамппен қатты кездескісі келді және Путиннің соған қол жеткізуі – қайғылы" деді ол. "Путин менімен кездескісі келмейді, бірақ АҚШ президентімен кездескісі келеді, ол әлемге өзінің кездесуінен сурет пен видеоларды көрсеткісі келеді" деді ол.

Ақ үйде 18 тамызда Зеленский және Еуропа басшыларымен келіссөзден кейін Дональд Трамп Украина мен Ресей президенттерінің екіжақты кездесуін ұйымдастыратынын айтқан. 3 қыркүйекте Путин Зеленскиймен Мәскеуде кездесуге дайын екенін білдірген.

"Менің елімді ракетамен атқылап жатқанда Мәскеуге бара алмаймын. Бұл айдан анық болып тұрған нәрсе және ол мұны жақсы біліп отыр" деді Зеленский. Оның сөзінше, Путин мұны "уақытты созу үшін" айтып отыр.

Израиль әскері 9 қыркүйекте ХАМАС ұйымының (АҚШ, ЕО террорлық ұйым деп таныған) жоғарғы басшылары Катар астанасы Дохада болғанда шабуыл жасады. Бұл – Израильдің Катар аумағындағы алғашқы операциясы.

Израильдің қорғаныс әскері "[ХАМАС ұйымына] қатысы жоқ адамдар зардап шекпес үшін жоғары дәлдікпен көздейтін қару мен барлау ақпараттары пайдаланылды» деп мәлімдеді.

Ал Катар сыртқы істер министрлігінің өкілі Мәжит Әл-Ансари ресми Доха ХАМАС өкілдеріне жасалған шабуылды "айыптайтынын" айтқан. Оның сөзінше, шабуыл ХАМАС үйымының саяси бюросының бірнеше мүшесі тұратын үйге жасалған.

"Бұл – барлық халықаралық заң нормаларын бұзу әрі катарлықтар мен Катар тұрғындарының өміріне қауіп төндіру" деді Катар сыртқы істер министрлігі мәлімдемесінде.

"Әл Жазира" телеарнасы шабуыл ХАМАС ұйымының Дохадағы жиналатын орнына жасалғанын айтады.

Ал "ХАМАС" өкілдері "Әл Жазира" арнасына "Дохада қозғалыс лидерлері АҚШ президенті Дональд Трамптың Газадағы атысты тоқтату бойынша ұсынысын талқылап жатқанда шабуыл жасалды" деген.

Кеше, 8 қыркүйекте Иерусалимде теракт болып, бірнеше адам жолаушылар автобусын атқылаған. Шабуылдан алты адам қаза тауып, 12 адам жараланған еді. Бұл шабуылды ХАМАС өз мойнына алды.

АҚШ президенті Дональд Трамп Израильдің Дохаға жасаған соққысына "ашулы" екенін, соққыға қатысты шешімді Израиль премьері Беньямин Нетаньяху "жалғыз өзі қабылдағанын" айтты.

8 қыркүйекте Трамп ХАМАС-қа "соңғы ескерту" жасап, израильдік тұтқындарды босатуды талап еткен.

2023 жылы 7 қазанда ХАМАС Израильге шабуыл жасап, ондаған адамды кепілге алған еді. Қазір кепілге алынған адамдардың біразы әлі босатылған жоқ. ХАМАС-тың шабуылына жауап ретінде Израиль Газа секторына шабуылдап, 64 мың адам қаза тапқаны айтылады.

Ресейдің пропагандалық "Россия сегодня" медиасы мен RT телеарнасының бас редакторы Маргарита Симоньян 8 қыркүйек кешкісін телеграмында операция жасатқанын жазды. Ал бір күн бұрын, 7 қыркүйекте ол "Вечер с Владимиром Соловьевым" бағдарламасының эфирінде "қорқынышты, ауыр дертке" шалдыққанын айтқан еді.

Эфирде Симоньян операция жасататынын меңзеп, омырауының сол жақ тұсын көрсеткен еді. Одан кейін ол жасалатын ота мастэктомия (қатерлі ісікке байланысты сүт безін алып тастау) екенін айтқан.

Ресейлік ақпарат көздері кремльшіл пропагандист-журналистің қатерлі ісікке шалдыққанын жазды.

45 жастағы Маргарита Симоньян 2005 жылдан бері RT телеарнасын, 2013 жылдан бері "Россия сегодня" агенттігін басқарады.

Ол бірнеше рет Қазақстанға қатысты қатқыл сөздер айтып, Қазақстан қоғамында сынға ұшыраған. Мәселен, 2024 жылы желтоқсанда Симоньян "Эхо" радиостанциясында "Украина мен Сирияға ғана емес Қазақстандағы "бармелейлермен" (орыс ертегісіндегі бұзық кейіпкер – Ред.) күреске әскер жіберсек бақытты болар едім" деген еді.

Бұған қоса 2022 жылы Қазақстан тарабы Украина аумағындағы "ЛНР" мен "ДНР" сепаратистік аймақтарын мойындамайтынын айтқанда Симоньян "Оларды не үшін құтқардық сонда?" деп айтқан. Осылайша ол 2022 жылы Қаңтар оқиғасы кезінде Қазақстанға ҰҚШҰ әскерінің жіберілгенін меңзеген.

• Симоньянның оның күйеуі, режиссер Тигран Кеосаян 2025 жылы қаңтарда клиникалық өлімге түсіп, әлі күнге дейін ес-түссіз жатыр.
• 2022 жылы мамырда Қазақстан Жеңіс күніне парад өткізуден бас тартқанда, Кеосаян Қазақстанға қарата "Украинаға қараңдар, дұрыстап ойланыңдар. Біздің жауапты адамдар Қазақстанмен қарым-қатынас деңгейін қайта қарауы керек" деген еді. Кеосаянның сес көрсеткен сөзі де Қазақстан қоғамында қарсылыққа ұшыраған.
  
  Кейін Қазақстан сыртқы істер министрлігі Кеосаянды "елге келуге тыйым салынғандардың" тізіміне қосқан.

Непал билігі әлеуметтік желілердің бұғатталуына қарсы наразылықты тарату кезінде 19 адам қаза тапқан соң райынан қайтып, бұғатты тоқтатты. Бұл туралы үкіметке сілтеп Рейтер агенттігі хабарлады.

Сейсенбі күні сондай-ақ ел премьер-министрі Шарма Оли отставкаға өтініш бергені мәлім болды.

Наразылыққа көбіне жастар шығып жатыр. Шерушілердің айтуынша, әлеуметтік желілердің бұғатталғанына қарсы "Z ұрпақ" акциясы кезінде мыңнан астам адам жарақат алған.

Танымал мессенжерлер мен әлеуметтік желілерге тыйым өткен аптада күшіне енген.

"Біз әлеуметтік желілерді бұғаттауды тоқтаттық. Олар енді жұмыс істеп тұр" деді Рейтерге Непалдың Байланыс және ақпараттық технологиялар министрі Притви Субба Гурунг. Ақпарат агенттігі министр сөзін тексеріп, сейсенбі таңында ел аумағында әлеуметтік желілер істеп тұрғанына көз жеткізді.

Бірақ наразылық акциясы сейсенбі күні де жалғасты. Оған ел астанасы Катмандуда комендант сағаты енгізілгені тосқауыл болмады. Рейтер агенттігінің хабарлауынша, наразылар бірқатар саясаткердің резиденциясына өрт қойған. Олар парламент алдына жиналып, үкіметке қарсы ұрандар айтып тұр.

8 қыркүйек күні наразылар парламентке басып кірмек болған кезде полиция көз жасын ағызатын газ қолданып, резеңке оқ атқан.

Бұғаттауға YouTubem, X (бұрынғы Twitter), Reddit, LinkedIn, WhatsApp, Facebook және Instagram секілді платформалар ұшыраған. Билік бұл платформалар тиісті тіркеуді өтпеді деген. Тамызда Непал жоғарғы соты қаулы шығарып, интернеттегі жалған ақпарат күрес мақсатында онлайн-сервистер мемлекет бақылауына алынуы керек деген.

Бұл қадамды айыптаушылар Непал өкіметі танымал мессенжерлерді реттеуді емес, өз бақылауына алуды ойлап отыр дейді.

Forbes Kazakhstan журналы 9 қыркүйекте "Қазақстандағы ең ықпалды 25 әйел" рейтингін жариялады. Бірінші орында "Халық банктің" басқарма төрайымы Үміт Шаяхметова тұр.

Ал мемлекеттік басқару саласынан қаржы нарығын дамыту және реттеу агенттігінің басшысы Мадина Әбілқасымова, мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова, президенттің көмекшісі Тамара Дүйсенова, азаматтық авиация комитетінің басшысы Салтанат Томпиева енген.

Бизнес саласынан Telli Ondiris косметикалық брендінің иесі Әсел Тасмағамбетова (ҰҚШҰ бас хатшысы Иманғали Тасмағамбетовтің қызы), қоршаған орта министрі болған Нұрлан Қаппаровтың әйелі Гаухар Қаппарова, Алматының экс-әкімі Ерболат Досаевтың әйеті Гүлнар Досаева бар.

Квагисектордан рейтингке үш әйел – президент телерадиокешенінің президенті Раушан Қажыбаева, "Отбасы банктің" басқарма төрайымы Ләззат Ибрагимова, "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қорының тәуелсіз директоры Алина Алдамберген енген.

БАҚ саласынан Orda.kz сайтының редакторы Гүлнара Бажкенова, құқық қорғау саласынан Конституциялық сот төрайымы Эльвира Азимова, балалар құқығы жөніндегі уәкіл Динара Закиева, "Қазақстандағы парламентаризмді дамыту қорының" төрайымы Зәуреш Батталова бар.

Мәдениет пен ғылымнан музыкант Жәния Әубәкірова мен биология ғылымдарының докторы, президенттің ғылым мен инновация бойынша кеңесшісі Күнсұлу Закария енген.

Forbes Kazakhstan мұндай рейтингті екінші рет жариялап отыр. Былтырғы тізімге президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қарындасы, Кемел Тоқаев қорының құрушыларының бірі Қарлыға Ізбастина болған еді.

"Президенттің қарындасы және үш Ізбастиннің анасы қоғамға ықпалы жоқ деп айтатындар мені таспен атса болады" деген еді Forbes журналының рейтингтер бойынша редакторы Ардақ Бөкеева "Гиперборей" Youtube-каналына берген сұхбатында.

68 жастағы Қарлыға Ізбастина – дипломат, Қазақстанның Болгариядағы бұрынғы елшісі Теміртай Ізбастиннің әйелі. Екеуінің үш ұлы, бір қызы бар. Мұхамед Ізбастин – бизнесмен әрі елдегі ықпалды кәсіпкерлердің рейтингіне енген. Қаныш Ізбастин елдегі бірнеше ұлттық компанияда басшылық қызметте. Ал Бекет Ізбастин – "Қазмұнайгаздың" еншілесі PSA компаниясының бас директоры.

Былтырғы рейтингте болған құқық қорғаушы, "Ар. Рух. Хақ" ұйымының жетекшісі Бақытжан Төреғожина да биылғы тізімде жоқ. Биыл сот Төреғожинаны "жалған ақпарат таратты" деп айыптап, айыппұл салған. Құқық қорғаушы түрмеде отырған азаматтық белсенді Марат Жыланбаевтың жағдайына назар аударту үшін желіде жазбалар жариялаған еді.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Апелляция соты Бақытжан Төреғожинаға шыққан шешімді өзгертпеді

Forbes Kazakhstan рейтинг түзгенде 120-дан аса кандидат сарапталғанын, тізім саясаттанушылар, журналистер, кәсіпкерлер мен консатлинг және сараптама компаниялардың өкілдерінің дауыс беруі арқылы жасалғанын айтады.