«Հայաստանը մտադիր է հայտարարել, որ ԱՄՆ-ին է տալիս 43 կիլոմետրանոց տարանցիկ միջանցքի զարգացման իրավունքը», - հաղորդում է CBS News-ը։
Ըստ բրիտանական Guardian-ի, «նախատեսվում է, որ տարանցիկ միջանցքն, ի վերջո, կներառի երկաթուղու, նավթի և գազի փոխանցման խողովակաշարեր, ինչպես նաև օպտիկամանրաթելային գծեր, որոնք հնարավորություն կտան ապահովել ապրանքների և մարդկանց տեղաշարժը»: Թերթը միաժամանակ հավելում է, որ ըստ համաձայնագրի, դրա կառուցման գումարը տրամադրվելու է ոչ թե Ամերիկայի, այլ՝ մասնավոր կորպորացիաների կողմից:
Ամերիկյան Axios-ը հավելյալ մանրամասներ է հաղորդում, պնդելով, թե Թրամփի վարչակազմի հետ բանակցություններում Հայաստանը հրաժարվել է միջանցքի հարցում իր տևական դիմադրությունից։
«Հայաստանը համաձայնել է թույլ տալ, որ իր տարածքով անցնող 43.5 կմ միջանցքը զարգացվի ԱՄՆ-ի կողմից և կոչվի «Թրամփի ճանապարհ՝ միջազգային խաղաղության և բարգավաճման համար», - գրում է ամերիկյան պարբերականը, հավելելով, - «ամերիկացիներն այս նոր առևտրային ուղուց տարեկան միլիարդավոր դոլարներ կշահեն։ Ռուսաստանը, Իրանը և Չինաստանը կորցնում են իրենց ազդեցությունը տարածաշրջանում, որը իրենց սեփականն էին համարում»։
Ըստ նույն աղբյուրի, Թրամփի վարչակազմն այս հարցով սկսել է զբաղվել մարտից, երբ Սպիտակ տան հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆը Մոսկվայից անակնկալ մեկնել է Բաքու։ Axios-ը պնդում է, որ առաջարկը եղել է Քաթարի կառավարության կողմից։ Բաքու այցելելուց հետո Ուիթքոֆը հանձնարարել է այս հարցը իր թիմի անդամ, Թրամփի փեսա Ջարեդ Քուշների մտերիմ, ռաբբի Արիե Լինգսթոնին, ով հինգ անգամ այցելել է տարածաշրջան, այդ թվում՝ Հայաստան։ Թրամփի վարչակազմն, ըստ ամերիկյան պարբերականի, Փաշինյանին փոխանցել է՝ եթե նա թույլ տա, որ ԱՄՆ-ն զարգացնի տարանցիկ միջանցքը, ապա ի դեմս Վաշինգտոնի կգտնի «բարեկամ ու հզոր պատնեշ՝ Ադրբեջանի կողմից հետագա ներխուժումների դեմ»։
Politico-ն, հղում անելով ամերիկացի երեք բարձրաստիճան պաշտոնյաների, գրում է. «Հայաստանը համաձայնել է 99 տարով ԱՄՆ-ին տրամադրել Զանգեզուրի միջանցքի զարգացման բացառիկ իրավունքը: ԱՄՆ-ն հողը ենթավարձակալության կհանձնի մի կոնսորցիումի, որը կզարգացնի երկաթուղային, նավթային, գազի, օպտիկամանրաթելային, ինչպես նաև հնարավոր է, էլեկտրաէներգիայի փոխանցման գծերը՝ միջանցքի երկայնքով»:
Ըստ Politico-ի, դեպի Նախիջևան անխոչընդոտ ճանապարհից բացի Ադրբեջանն այսօր նաև մի շարք արտոնություններ կստանա Վաշինգտոնից։ Մասնավորապես, ԱՄՆ-ն կվերացնի Բաքվի հետ պաշտպանական համագործակցության սահմանափակումները՝ չեղյալ հայտարարելով անկախությունից անմիջապես հետո ընդունված 907-րդ բանաձևը, որն արգելում էր Ամերիկային ուղղակի օգնություն ցուցաբերել Ադրբեջանին։ Թեև Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից հետո ԱՄՆ նախագահները սառեցնում էին այդ դրույթը, սակայն այն մնում էր Վաշինգտոնի գործիքակազմում, ինչից նախագահ Ալիևը պարբերաբար դժգոհում ու նեղսրտում էր։
France 24-ը հաղորդում է, որ երեկ Ադրբեջանը մեկ կարևոր համաձայնագիր արդեն ստորագրել է Վաշինգտոնում։ «Ալիևը և Թրամփի հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆը ներկա են եղել ExxonMobil-ի և Ադրբեջանի պետական էներգետիկ ընկերության՝ SOCAR-ի միջև համագործակցության հուշագրի ստորագրմանը, ապա՝ նստել բանակցությունների»։
«Հասկանալի է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանն այժմ ձգտում են բարելավել կապերը ԱՄՆ նոր վարչակազմի հետ, սակայն պատմությունը ցույց է տալիս, որ երբ միջնորդ-մայրաքաղաքներից մեկը փորձում է առաջնորդել խաղաղության գործընթացը, մրցակից մայրաքաղաքները արձագանքում են՝ հաճախ խափանելով առաջընթացը», - փաստում են Քարնեգի կենտրոնի վերլուծաբանները, հավելելով, - «առաջնորդությունն իր ձեռքը վերցնելով՝ Վաշինգտոնը Մոսկվային և Թեհրանին, ինչպես նաև տեղական և համաշխարհային մակարդակով հնարավոր այլ հակառակորդներին պատրվակ կտա՝ խոչընդոտել և բարձրացնել հնարավոր խաղաղության համաձայնագրի քաղաքական գինը»։
«Այսօր Վաշինգտոնում կայանալիք հանդիպումը ուժգին ուղերձ կուղարկի Մոսկվային առ այն, որ երկու երկրները պատրաստ են գտնել տարաձայնությունների լուծումը առանց Ռուսաստանի»,-նշում է Euronews-ը, հավելելով,-«բանակցային օրակարգում առանցքային հարցը Զանգեզուրի միջանցքն է»։
Թուրքիայի հանրային հեռուստաընկերությունը հաղորդում է, թե այս գործարքում նշանակալի դեր է ունեցել նաև Անկարան։
«Թուրքիան գործել է լուռ, բայց ռազմավարական դեր է խաղացել կողմերի միջև երկխոսության խթանման գործում», - հայտնում է թուրքական ալիքը, մանրամասնելով՝ «թուրք պաշտոնյաները, այդ թվում՝ նախագահ Էրդողանը և արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը, վերջին ամիսներին լայնորեն համագործակցել են Բաքվի և Երևանի հետ։
«Անկարան աջակցել է հաղորդակցման ուղիների նախագծերին, մասնավորապես նրանց, որոնք համապատասխանել են «Զանգեզուրի միջանցքի» իր տեսլականին, պայմանով, որ դրանք նպաստեն երկարատև խաղաղությանը», - նշում է TRT-ն։
