Պաշտոնական Բաքուն Լեռնային Ղարաբաղում և հարակից շրջաններում գտնվող մշակութային ժառանգության պահպանության հարցում պատրաստ է համագործակցել ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի հետ միայն Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության հանդեպ ցուցաբերված հարգանքի պարագայում։
Մի քանի շաբաթ տևած լռությունից հետո ադրբեջանական իշխանությունները նախօրեին այսպես արձագանքեցին ՄԱԿ-ի կազմում գործող մշակութային, կրթական և գիտական հարցերով զբաղվող հեղիանակավոր կազմակերպության՝ Լեռնային Ղարաբաղ փորձագիտական առաքելություն ուղարկելու առաջարկին։
«Ադրբեջանը պատրաստ է առաքելության մանրամասների վերաբեյալ ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի հետ կառուցողական երկխոսություն ծավալել՝ երկխոսություն, որ հիմնված կլինի Ադրբեջանի ինքիշխանության, տարածքային ամբողջականության և միջագայնորեն ճանաչված սահմանների հարգման սկզբունքի վրա», - նշված է երեկ Ադրբեջանի արտգործնախարարության կողմից տարածած հայտարարության մեջ։
Այսպիսով պաշտոնական Բաքուն արձագանքեց UNESCO-ի Գլխավոր քարտուղարի՝ մշակութային հարցերով տեղակալ Էռնեստո Օտտոնեի՝ երկու օր առաջ հրապարակած հայտարարությանը, որով ՄԱԿ-ի պաշտոնյան ադրբեջանական իշխանություններին մեղադրում էր հարցը արհեսականորեն ձգձգելու մեջ։
«Մենք մի քանի անգամ դիմել ենք Ադրբեջանի իշխանություններին, սակայն ապարդյուն։ Ամեն մի անցնող շաբաթ ավելի է դժվարացնում մշակութային ժառանգության վիճակի գնահատումը, նաև եղանակային պայմանների պատճառով, չէ որ առաջիկա շաբաթներին դրանք գնալով վատթարանալու են»՝ժ, - հայտարարում էր ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Գլխավոր քարտուղարի տեղակալը՝ հավելելով․ - «Հնարավորությունների այն պատուհանը, որ բացվել է կրակի դադարեցման շնորհիվ, չպետք է փակվի։ Մշակութային ժառանգության պահպանությունը հարատև խաղաղության հաստատման պայմաններից մեկն է, այդ իսկ պատճառով մենք ակնկալում ենք, որ Բաքուն անհապաղ կերպով կպատասխանի մեր առաջարկին, որպեսզի վերջին շաբաթների կառուցողական բանակցությունները վերածվեն գործուն քայլերի», - հայտարարում էր ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի ներկայացուցիչը։
Բաքվի պատասխանից, սակայն, դժվար է ենթադրել, որ մոտ ապագայում ՄԱԿ-ի փորձագետներին հնարավորություն կտրվի ժամանել հակամարտության գոտի։ Ադրբեջանի ԱԳՆ առաքելության մեկնարկին խոչընդոտող պատճառների մի ողջ ցանկ է ներկայացրել՝ վերը հիշատակված վատ եղանակից ու բարդ տեղանքից մինչև Լեռնային Ղարաբաղին հարող շրջաններում ականների առատությունը։
Բացի այդ Ադրբեջանի դիվանագիտական գերատեսչությունը նախօրեին հրապարակած հայտարարությամբ կոչ է անում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ին՝ «չքաղաքականացնել մշակութային ժառանգության պաշտպանության թեման, առաքելությունն իրականացնել ինքնուրույնաբար և անկողմնակալ»։
Հիշեցնեմ, որ ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի ներկայացուցիչները ղարաբաղյան հակամարտության գոտում գտնվող մշակութային արժեք ներկայացնող օբյեկտների նախնական գույքագրման առաջարկով հանդես էին եկել ավելի քան մեկ ամիս առաջ՝ նոյեմբերի 20-ին։
Դեկտեմբերի 10-ից 11-ն էլ Հաագայում կայացել էր Զինված հակամարտությունների ժամանակ մշակութային արժեքների պաշտպանության կոմիտեի նիստը, որի մասնակիցներն էլ հենց առաջ էին քաշել Լեռնային Ղարաբաղ հատուկ փորձագիտական առաքելություն ուղարկելու գաղափարը։
Հայաստանի արտգործնախարարության ՝ կոմիտեի կողմից կայացրած այս որոշման նախաձեռնողներից մեկը պաշտոնական Երևանն էր։ «Նախաձեռնությունն արժանացել էր նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների լիակատար հավանության», - հայտարարում են ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի ներկայացուցիչները։
