Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
Կալիֆորնիայի Օրինջ շրջանի բնակիչ և Թուրք-ամերիկյան ընկերակցությունների համագումարի նախկին նախագահ Էրգուն Կիրլիկովալին իր ողջ կյանքի ընթացքում դոնկիխոտյան պայքար է մղել Հայոց ցեղասպանության ճանաչման դեմ: Ի դժբախտություն իրեն՝ ինչքան շատ է նա ժխտում Ցեղասպանությունը, այնքան ավելի շատ է նպաստում դրա քարոզչությանը:
Ահա մի դրվագ Կիրլիի վերջին «հերոսական» գործողություններից, որը մեկ անգամ ևս շրջվեց իր և իր մոլագար ժխտողականության դեմ:
Ապրիլի 24-ին, երբ 60 հազար ցուցարարներ հավաքվել էին Լոս Անջելեսում Թուրքիայի հյուպատոսարանի առջև, Կիրլին ևս հայտնվեց իր մի քանի ժխտողական հայրենակիցների հետ՝ փորձելով քողարկել իրենց հայրենիքի արատավորված վարկը... Բողոքի ակցիային թուրքերի ներկայությունը գրավեց տեղական լրատվամիջոցների ուշադրությունը՝ ապահովելով ավելի մեծ հրապարակայնություն Հայոց ցեղասպանության 101-րդ տարելիցի կապակցությամբ:
Մասնակցելով հակահայկական բողոքին, Կիրլին իր անձնական վարկը թուրքական համայնքում բարձրացնելու նպատակով դասավորել էր, որ իր աշխատակիցներից մեկը տեսաձայնագրի KABC հեռուստակայանի հետ ունեցած իր հարցազրույցը, որի ընթացքում մեկ անգամ ևս ժխտեց Հայոց ցեղասպանությունը: Ապշեցուցիչ էր, որ հարցազրույցի ժամանակ KABC-ի օպերատորը վիրավորական խոսքեր ասաց հայերի հասցեին, նրանց անվանելով «ավազականման ապուշներ»:
Ապրիլի 24-ի բողոքի ակցիան լուսաբանելիս KABC-ն օգտագործեց միայն մեկ նախադասություն Կիրլիի 8-րոպեանոց բարբաջանքից: Սակայն, ոչ ոք չէր իմանա օպերատորի վիրավորական խոսքերի մասին, եթե Կիրլին չտեղադրեր իր հարցազրույցի «հում» կադրերը ֆեյսբուքյան էջում՝ կրակի մեջ գցելով հակահայ օպերատորին:
Ի պատասխան հանրության կողմից հնչած բողոքների՝ KABC-ն անհապաղ հանդես եկավ հայտարարությամբ՝ ներողություն խնդրելով իր արտահաստիքային օպերատորի խոսքերի համար, և հայտարարեց նրա աշխատանքի դադարեցումը: Սակայն, KABC-ն պնդում էր, որ իրենց ռեպորտաժը եղել է «անկողմնակալ ու բարեխիղճ»: Բազմաթիվ հեռուստադիտողներ համամիտ չէին դրա հետ՝ վկայակոչելով Կիրլիի ժխտողական հայացքների հեռարձակումը: Անցյալ շաբաթ KABC-ի գլխավոր տնօրենի հետ ունեցած հեռախոսազրույցում ես քննարկեցի թուրք ժխտողականին եթերաժամ տրամադրելու վտանգները, նաև այն դրական քայլերը, որ հեռուստակայանը կարող է նախաձեռնել՝ ուսուցանելով հեռուստադիտողներին Հայոց ցեղասպանության մասին: Վրդովված հեռուստակայանի հայանպաստ հայտարարությունից՝ Կիրլին ֆեյսբուքյան էջում գրեց իր «հիասթափության» մասին, որն առաջացել էր «հայկական ճնշող խմբերի» բողոքներից հետո KABC-ի կողմից ներողություն խնդրելու և օպերատորին հեռացնելու պատճառով:
Արևմտյան Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը և Հայ երիտասարդաց դաշնակցությունը հանդես եկան համատեղ հայտարարությամբ՝ վիճարկելով ցեղասպանության տխրահռչակ ժխտողին հարթակ տրամադրելու KABC-ի որոշումը, և հանդիպում խնդրեցին հեռուստակայանի ղեկավարության հետ: Նրանք արդարացիորեն պնդեցին, որ KABC-ն երբեք հարցազրույց չէր վերցնի որևէ նեոնացիստից Հոլոքոսթի հիշատակին նվիրված միջոցառումը լուսաբանելիս:
Արդունքում, KABC-ի ղեկավարությունը համաձայնեց հանդիպել Հայ դատի հանձնախմբի, Հայ երիտասարդաց դաշնակցության և Հայ իրավաբանների միության ներկայացուցիչների հետ և կայքից հեռացնել Կիրլիի վիրավորական խոսքերն այդ վիճահարույց ռեպորտաժի հետ միասին... Հանդիպումից հետո, KABC-TV-ի նախագահ և գլխավոր տնօրեն Չերիլ Կունին Ֆեյրը մայիսի 2-ին հանդես եկավ հետևյալ խիստ սկզբունքային հայտարարությամբ.
«ABC7-ը ցավում է տեղի ունեցածի համար և հայցում հայկական համայնքի ներողամտությունը միջադեպի պատճառած ցավի համար, հատկապես Հայոց ցեղասպանության ոգեկոչման օրը: Այդ օպերատորի գործողությունները, որն այլևս չի աշխատում հեռուստակայանի համար, և այդ օրը հեռարձակված ռեպորտաժը բնավ չեն արտացոլում ABC7-ի հանձնառությունը հայ համայնքին: Թեև օպերատորի հայտարարությունը չի հեռարձակվել, սակայն մենք ցավում ենք հարցազրույցից կարճ ռեպորտաժ ներառելու համար, ուր ժխտվում են Ցեղասպանության գոյության պատմական հիմքերը, ինչն այսօր հակասում է պատմաբանների ճնշող մեծամասնության տեսակետին, որոնք այն իրոք անվանում են Ցեղասպանություն, իսկ 1.5 միլիոն հայերի մահը դիտարկում են որպես մի ամբողջ ժողովրդի կանխամտածված ու համակարգված բնաջնջում: Ջանքեր ենք գործադրում Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի, Հայ երիտասարդաց դաշնակցության, Հայ իրավաբանների միության և այլոց հետ համագործակցելով հնարավորություններ ստեղծել հանրային երկխոսության, ներքին կրթության համար, ինչպես նաև ներկայացնել բովանդակալից պատմություններ հայ համայնքի մասին և նրա համար, Ցեղասպանության ճանաչմանն ու կրթությանն ուղղված նրանց ջանքերի վերաբերյալ: Մենք լի ենք այս նախաձեռնություններում առաջ գնալու վճռականությամբ և շնորհակալ ենք Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբին ու իր գործընկեր կազմակերպություններին՝ այս երկխոսության նախաձեռնության և լսելու պատրաստակամություն համար»:
KABC հեռուստակայանը պետք է գովասանքի արժանանա այսօրինակ հուսադրող հայտարարությամբ հանդես գալու համար՝ հայ համայնքից ներողություն խնդրելով հասցված վիրավորանքի համար, հրաժարվելով մոլեռանդ օպերատորի ծառայություններից, ներողություն խնդրելով ցեղասպանությունը ժխտող անձից հարցազրույց վերցնելու համար, վերահաստատելով Հայոց ցեղասպանության մասին ճշմարտությունը և խոստանալով համագործակցել համայնքային կազմակերպությունների հետ՝ հանրությանը ուսուցանելու այս կարևոր հարցի վերաբերյալ: Այս կառուցողական քայլերից ոչ մեկը հնարավոր չէր լինի իրագործել, եթե չլինեին Կիրլիի ժխտողական համառ ջանքերը...
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի