Սամվել Կարապետյանը տարիներ շարունակ ուսումնասիրում է Արևելյան Անատոլիայի տարածքում դեռ պահպանված հայկական հուշարձանները, որոնք այդ բնակավայրերում նույնքան խիտ են, որքան Հայաստանի Հանրապետությունում: Մասնագետը բացատրում է, սակայն, որ ի տարբերություն, ասենք, 30 տարի առաջ կատարված լուսանկարների, հուշարձաններից շատերն այսօր կամ խիստ վնասված են կամ ընդհանրապես ոչնչացված:
Հատկապես մեծ վնաս են կրել պաշտամունքային կառույցները, փոխարենը ավելի լավ են պահպանվել հայերի կառուցած կամուրջներն ու աղբյուրները, բայց ջնջվել են դրանց վրայի հայկական արձանագրությունները:
Սամվել Կարապետյանի համոզմամբ, հայկական հուշարձանների նկատմամբ թուրքական իշխանությունների վերաբերմունքը կտրուկ փոխվեց դեպի Եվրոպա ճանապարհ հարթելու առթիվ. - «Նրանք սկսեցին վերականգնել իրենց իսկ վնասած հուշարձանները, որպեսզի ցույց տան բոլոր մշակույթների նկատմամբ իրենց կեցվածքը, սակայն իրականում սկսեցին վարել այլափոխման քաղաքականություն»:
Այդուհանդերձ, Սամվել Կարապետյանը գոհ է, օրինակ, Աղթամարի սբ. Խաչ եկեղեցու վերակագնման աշխատանքներից, որոնք ավարտվել են սոսկ «մասնակի թերություններով»: Ըստ նրա` գերադասելի է անգամ, երբ եկեղեցին մզկիթի են վերածում ու պահպանում, բայց ոչ ոչնչացնում:
«Թուրքիայի ամբողջականության ճանաչումը հայերի ամենամեծ հայրենադավ քայլը կլինի», - կարծում է Սամվել Կարապետյանն ու ավելացնում, որ «Թուրքիան որեւէ պարտավորություն չունի, մենք ունենք պարտք, որի գիտակցմամբ պիտի կարողանանք նրանց թելադրել պարտավորություններ»:
Հատկապես մեծ վնաս են կրել պաշտամունքային կառույցները, փոխարենը ավելի լավ են պահպանվել հայերի կառուցած կամուրջներն ու աղբյուրները, բայց ջնջվել են դրանց վրայի հայկական արձանագրությունները:
Սամվել Կարապետյանի համոզմամբ, հայկական հուշարձանների նկատմամբ թուրքական իշխանությունների վերաբերմունքը կտրուկ փոխվեց դեպի Եվրոպա ճանապարհ հարթելու առթիվ. - «Նրանք սկսեցին վերականգնել իրենց իսկ վնասած հուշարձանները, որպեսզի ցույց տան բոլոր մշակույթների նկատմամբ իրենց կեցվածքը, սակայն իրականում սկսեցին վարել այլափոխման քաղաքականություն»:
Այդուհանդերձ, Սամվել Կարապետյանը գոհ է, օրինակ, Աղթամարի սբ. Խաչ եկեղեցու վերակագնման աշխատանքներից, որոնք ավարտվել են սոսկ «մասնակի թերություններով»: Ըստ նրա` գերադասելի է անգամ, երբ եկեղեցին մզկիթի են վերածում ու պահպանում, բայց ոչ ոչնչացնում:
«Թուրքիայի ամբողջականության ճանաչումը հայերի ամենամեծ հայրենադավ քայլը կլինի», - կարծում է Սամվել Կարապետյանն ու ավելացնում, որ «Թուրքիան որեւէ պարտավորություն չունի, մենք ունենք պարտք, որի գիտակցմամբ պիտի կարողանանք նրանց թելադրել պարտավորություններ»: