Удзел. Блог Аляксея Янукевіча

Мой выступ паказалі вечарам у панядзелак. У аўторак я вырашыў прайсьці па кватэрах некалькіх шматпавярховікаў, хоць і ня маючы яшчэ друкаванай агітацыйнай прадукцыі, каб высьветліць, ці глядзелі людзі мой выступ і якую рэакцыю ён у іх выклікаў.

Людзі ўжо павярталіся з адпачынкаў. У вечаровы час амаль у кожнай кватэры былі людзі і амаль у кожнай кватэры адчынялі дзьверы. Як выявілася, выступы кандыдатаў маёй акругі глядзела шмат людзей – у сярэднім кожны трэці.

Большасьць перадусім адзначылі тое, што я прамаўляў па-беларуску (іншыя кандыдаты карысталіся расейскай). Толькі адзін чалавек выказаў на гэта яўна нэгатыўную рэакцыю: "У нас два государственных языка, я по-белорусски не понимаю". Пераважная большасьць ухваляла выступ па-беларуску і выказвала падтрымку.

Зьмест прамовы – а фактычна гэта сьціслы выклад плятформы Партыі БНФ – людзі таксама ацанілі пазытыўна. Самым каштоўным было тое, што прамова была прыхільна ўспрынятая далёкімі ад палітыкі і незалежных мэдыяў людзьмі. "Вы ўсё сказалі як ёсьць!", "Чулі вас, падтрымліваем", "Хоць нехта сказаў праўду" – такія і падобныя выказваньні гучалі неаднаразова. Два чалавекі выказалі жаданьне далучыцца да Партыі БНФ.

Былі і наіўныя пытаньні: "Вы так цікава гаварылі! Чаму вы часьцей не выступаеце па тэлебачаньні?" Даводзілася тлумачыць. І, вядома, было шмат пытаньняў на ўдакладненьне пазыцыі. "Ці сапраўды ёсьць рэальная альтэрнатыва інтэграцыі з Расеяй?" "Дзе ўзяць грошы на рэформы?" "Як утрымаць моладзь у краіне?" "Навошта быў Беларусі "Белтрансгаз"?" "Чым кепскі расейскі рубель?"

Я адказваў, тлумачыў, раіў выпісваць дэмакратычныя газэты, даваў спасылкі на незалежныя сайты.

Гэтыя тры гадзіны размоваў толькі ўмацавалі маё перакананьне, што рашэньні Партыі БНФ пра тактыку вылучэньня кандыдатаў і акцэнты інфармацыйнай працы былі правільныя.

Ніякія перамены ў краіне не адбудуцца, калі дэмакраты-апазыцыянэры будуць выключна высьвятляць паміж сабой пры пасярэдніцтве апазыцыйных жа інфармацыйных рэсурсаў ды незалежных мэдыяў, хто больш прынцыповы і небясьпечны для рэжыму. У такіх разборках і валтузьні, якой становіцца ўсё болей і якая выклікае сталую агіду ўжо нават у асяродзьдзі традыцыйна прыхільных да апазыцыі слухачоў, чытачоў ды гледачоў незалежных СМІ, ніякай небясьпекі для рэжыму няма. Наадварот, яны могуць толькі пацяшаць улады.

Галоўнай нашай мэтавай групай павінна быць тая маўклівая пакуль большасьць, якая сёньня ня верыць нікому і разьлічвае толькі на сябе. Бязь іх падтрымкі мы будзем, у лепшым выпадку, вартымі павагі дысыдэнтамі. У горшым – сьмеху вартымі палітыканамі.

Партыя БНФ ніколі не займалася і ня будзе займацца палітыканствам. Нашая праца, у тым ліку падчас гэтай кампаніі, скіраваная на здабыцьцё падтрымкі грамадзтва, новых сябраў і прыхільнікаў.

Бо наша мэта – свабодная незалежная Беларусь.

Вынікі рэгістрацыі кандыдатаў у дэпутаты, што адбылася на гэтым тыдні, некаторых зьдзівілі, некаторых расчаравалі, некаторым далі чарговую нагоду пакпіць са сваіх калегаў. Але ніякай радасьці нават у тых, што атрымаў статус кандыдата, назіраць не давялося. Званкі-віншаваньні з рэгістрацыяй я сустракаў са зьдзіўленьнем. Рэгістрацыя, вядома — лепшая опцыя, чым адмова. Але ў цяперашняй сытуацыі яе нельга лічыць ані дасягненьнем, ані каштоўным шанцам на будучыню. Проста вызначэньне фармату працы па бліжэйшы месяц.

Тых, хто мог бы атрымаць пазытыўныя эмоцыі і дадатковую матывацыю ў выніку рэгістрацыі, выбарчыя камісіі якраз і пакінулі па-за бортам кампаніі. Не зарэгістравалі вялікую колькасьць з тых, хто ад самага пачатку ставіў сабе на мэце змагацца за галасы выбаршчыкаў, хто імкнуўся да электаральнай перамогі на выбарчых участках. Насуперак самым падставовым пастулятам тэорыі байкоту-2012 аб тым, што уладам вельмі патрэбныя прадстаўнікі апазыцыі ў бюлетэнях, якія б у дадатак заклікалі сваіх прыхільнікаў прыйсьці на выбарчыя ўчасткі, улады пазбавіліся менавіта тых лідэраў і актывістаў дэмакратычнага руху, што плянавалі заставацца ў кампаніі да этапу галасаваньня і, адпаведна, актыўна заклікалі б людзей прыходзіць і галасаваць за іх. І, наадварот, у пераважнай большасьці былі зарэгістраваныя кандыдаты ад Партыі БНФ і ад АГП, якія з высокай верагоднасьцю будуць зьнятыя партыйным рашэньнем.

Аб чым могуць сьведчыць такія дзеяньні ўладаў? Па-першае, яны імкнуцца захаваць людзей пасіўнымі і абыякавымі. Напэўна, гэта самая галоўная мэта. Па-другое, яны хочуць зьняць напругу з кіраўніцтва ўчастковых камісіяў, а таксама з усёй выбарчай вэртыкалі. Відавочна, што на некаторых акругах, дзе дэмакратычныя палітыкі плянавалі ісьці да канца, асабліва ў Менску, улады хоць і забясьпечылі б патрэбны сабе вынік, але зрабіць гэта «элегантна», ціха і прыгожа было б немагчыма. Па-трэцяе, менавіта цяпер ва ўладаў пачынае намалёўвацца, як адзін з магчымых, варыянт допуску міжнародных назіральнікаў на асобных акругах да падліку галасоў. Таму што ў бюлетэнях сапраўды ня будзе канкурэнтаў праўладным кандыдатам — адных не зарэгістравалі, іншыя зьняліся самыя. Я асабіста лічу такі варыянт кантраляванай свабоды для міжнародных назіральнікаў вельмі малаверагодным, бо ўладныя паліттэхнолягі аддаюць перавагу простым і правераным крокам у 99% выпадкаў. Але дадатковую прастору для палітычнага манэўру яны сабе зарэзэрвавалі.

Ёсьць яшчэ адна мэта ўладаў менавіта ў такім падыходзе да рэгістрацыі кандыдатаў. На маю думку, яны імкнуцца або рэальна пашырыць разрыў паміж дэмакратычнымі актывістамі і народам, або хаця б атрымаць дадатковыя аргумэнты на карысьць стварэньня ўражаньня такой адарванасьці. Мне невядомы ніводзін праўладны кандыдат, за вылучэньне якога не былі б сабраныя подпісы людзей. У сытуацыі, калі зарэгістраваныя прадстаўнікі дэмакратычных сілаў у пераважнай большасьці вылучаныя сваімі партыямі, агітацыйная дзяржаўная машына можа (і, я перакананы, будзе) вельмі актыўна раскручваць тэзу аб тым, што апазыцыянэры ня маюць ніякай падтрымкі людзей, што не сабралі нават па тысячы подпісаў за сваё вылучэньне, у адрозьненьне ад сапраўдных прадстаўнікоў народу, якія выступаюць у падтрымку палітычнага і сацыяльна-эканамічнага курсу кіраўніцтва краіны.

У гэтых умовах нам належыць канцэнтравацца ў сваіх зваротах да людзей на самым важным — неабходнасьці абароны нацыянальных інтарэсаў, адстойваньня сапраўднай незалежнасьці, ратаваньня нацыі і дзяржавы ад зьнікненьня. Толькі пры такой пастаноўцы пытаньня мы можам ня толькі прыцягнуць на свой бок новых прыхільнікаў, але і абмінуць тыя прапагандысцкія пасткі, у якія нас імкнуцца скіраваць дзяржаўныя ідэолягі.