Яна, як Натальля Арсеньнева ці бабуля сьпевака Данчыка Яніна Каханоўская, пражыла амаль стагодзьдзе, даўшы прыклад таго, колькі, на добры лад, павінны жыць жанчыны і ў Беларусі.
Гэты доўгі шлях быў неверагодна багаты на сустрэчы, захапленьні, самыя розныя пачынаньні й здабыткі. Зоська Верас (сапраўднае імя Людвіка Сівіцкая, па мужу Войцік) была добра знаёмая з Максімам Багдановічам, Уладзіславам Галубком, Гальляшом Леўчыкам, Ядзьвігіным Ш., пра якіх пакінула цікавыя ўспаміны. Чытачы “Нашае Нівы”, а потым заходнебеларускіх пэрыёдыкаў ведалі яе як аўтарку арыгінальных абразкоў і вершаў. Навукоўцаў зацікавіў укладзены і выдадзены Зоськай Верас “Беларуска-польска-расейска-лацінскі батанічны слоўнік”. Тагачасныя гаспадары зь Віленшчыны, Наваградчыны, Беласточчыны шукалі ў адрыўных календарах ейныя парады па агародніцтве й садоўніцтве. Пчаляры выпісвалі рэдагаваны ёю часопіс “Беларуская борць”, а дзеткі чыталі свае выданьні — “Заранку” й “Пралескі”, рэдактарам якіх таксама была спадарыня Зоська. Зь віленскай турмы “Лукішкі” яна вынесла вершы зьняволенага Міхася Машары й выдала яго першы зборнік...
Ад 1923 году яна жыла ў Вільні — пераважна ў сваёй славутай “лясной хатцы” сярод зялёных Панарскіх узвышшаў. У 1970—80-я гэты прытульны й гасьцінны дамок быў месцам паломніцтва нашай інтэлігенцыі й адраджэнскіх моладзевых суполак. Я быў там толькі аднойчы, але атмасфэру натуральнай беларускасьці, якая панавала ў тых сьценах, запомніў на ўсё жыцьцё. На жаль, гаспадыня ўжо нічога ня чула, і візытанты мусілі пісаць свае пытаньні, затое адказы былі грунтоўна-дасьціпныя ды суправаджаліся дэманстрацыяй ўнікальных фатаграфіяў і дакумэнтаў.
На дзясятым дзясятку Зоську Верас прынялі ў Саюз пісьменьнікаў Беларусі, а ў дзевяноста тры яна пабачыла выдадзеную ў Менску кніжку сваіх вершаў і апавяданьняў. Калі 15 гадоў таму спадарыня Зоська адышла ў Вечнасьць, мне на момант здалося, што Вільня апусьцела.
Гэты доўгі шлях быў неверагодна багаты на сустрэчы, захапленьні, самыя розныя пачынаньні й здабыткі. Зоська Верас (сапраўднае імя Людвіка Сівіцкая, па мужу Войцік) была добра знаёмая з Максімам Багдановічам, Уладзіславам Галубком, Гальляшом Леўчыкам, Ядзьвігіным Ш., пра якіх пакінула цікавыя ўспаміны. Чытачы “Нашае Нівы”, а потым заходнебеларускіх пэрыёдыкаў ведалі яе як аўтарку арыгінальных абразкоў і вершаў. Навукоўцаў зацікавіў укладзены і выдадзены Зоськай Верас “Беларуска-польска-расейска-лацінскі батанічны слоўнік”. Тагачасныя гаспадары зь Віленшчыны, Наваградчыны, Беласточчыны шукалі ў адрыўных календарах ейныя парады па агародніцтве й садоўніцтве. Пчаляры выпісвалі рэдагаваны ёю часопіс “Беларуская борць”, а дзеткі чыталі свае выданьні — “Заранку” й “Пралескі”, рэдактарам якіх таксама была спадарыня Зоська. Зь віленскай турмы “Лукішкі” яна вынесла вершы зьняволенага Міхася Машары й выдала яго першы зборнік...
Ад 1923 году яна жыла ў Вільні — пераважна ў сваёй славутай “лясной хатцы” сярод зялёных Панарскіх узвышшаў. У 1970—80-я гэты прытульны й гасьцінны дамок быў месцам паломніцтва нашай інтэлігенцыі й адраджэнскіх моладзевых суполак. Я быў там толькі аднойчы, але атмасфэру натуральнай беларускасьці, якая панавала ў тых сьценах, запомніў на ўсё жыцьцё. На жаль, гаспадыня ўжо нічога ня чула, і візытанты мусілі пісаць свае пытаньні, затое адказы былі грунтоўна-дасьціпныя ды суправаджаліся дэманстрацыяй ўнікальных фатаграфіяў і дакумэнтаў.
На дзясятым дзясятку Зоську Верас прынялі ў Саюз пісьменьнікаў Беларусі, а ў дзевяноста тры яна пабачыла выдадзеную ў Менску кніжку сваіх вершаў і апавяданьняў. Калі 15 гадоў таму спадарыня Зоська адышла ў Вечнасьць, мне на момант здалося, што Вільня апусьцела.